Զաքարիայի մարգարեությունը, որ Հին Կտակարանի գրքերից է, այլ կերպ անվանվում է նաև հույսի գիրք, քանզի այնտեղ ներկայացված է, թե ինչպես է Իսրայելի ու իսրայելցիների հույսը ժամանակի ընթացքում ավելի և ավելի մեծանում:
Հայ Եկեղեցին նշում է ոչ միայն Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի ծնունդը, այլ նաև հղություն Սուրբ Աստվածածնի Աննայից տոնը, որն անշարժ տոն է և նշվում է դեկտեմբերի 9-ին:
Հովհաննու Ավետարանը Նոր Կտակարանի վերջին ավետարանն է: Այն հին եկեղեցական ավանդության կողմից անվանվում է ոգեկան այն դեպքում, երբ մյուս երեքը համարվում են մարմնական, քանզի այս ավետարանն ունի առավել խորիմաստ և հոգևոր բովանդակություն:
Աստծո հետ փոխհարաբերությունը յուրահատուկ փորձառություն է։ Աստված յուրահատուկ և անբացատրելի սիրով է սիրում մեզ, և այդ սերը առանց վերապահումների է։
Այս տարի դեկտեմբերի 14-ին Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին նշում է Սուրբ Հակոբ Մծբնա Հայրապետի տոնը, ով Ընդհանրական Եկեղեցու սիրված սրբերից է:
Ավետարան բառը նշանակում է բարի լուր: Մեր Տեր Հիսուս Քրիստոս հաղթեց չարին իր Խաչելության և հրաշափառ Հարության միջոցով, ինչպես նաև հաստատեց Աստծո թագավորությունը: Ահա հենց այս բարի լուրն էր, որ շարունակ քարոզվում էր Հիսուսի աշակերտների կողմից: Այդ պատճառով էլ Քրիստոսի վարդապետությունը և առաքյալների քարոզությունն անվանվեց Ավետարան:
Սիրող և ողորմած Աստված, օգնիր մեր ընտանիքին, որպեսզի զորանանք հավատքով ու հավատարմությամբ:
Եգիպտացի սուրբ հայրեր Պողոսի, Պողի, Մակարի, Եվագրի, Հովհան Գբնեցու, Հովհան Կարճահասակի, Նեղոսի, Արսենի, Սիսիանի, Դանիելի, Սրապիոնի, Մակարիոսի, Պիմենի հիշատակության օր։
Եդեսիայում քարոզչությունն ավարտելով՝ Սուրբ Թադեոս առաքյալը գալիս է Հայաստան, որտեղ տիրում էր կռապաշտությունը: Նա շրջում է քաղաքաներում, քարոզում ճշմարիտ խոսքն, ու նրա քարոզներից դարձի գալով՝ շատերը հավատում և մկրտվում են, դառնում քրիստոնյա:
Նավումի մարգարեության սկզբնական հատվածում անդրադարձ է կատարվում ասորեստանյան կայսրության մայրաքաղաք Նինվեի անկմանը, որի գերիշխանության տակ էին գտնվում իսրայելցիները:
Ամբակումի մարգարեությունը պատմում է մի մարգարեի մասին, ով ապրել և գործունեություն է ծավալել բավական ճգնաժամային ժամանակաշրջանում: Նա ազնվագույն և փառապանծ մարդ էր, որը մշտապես տանջվում էր ուրիշների դժբախտությամբ, դատապարտում էր չարության ցանկացած դրսևորում, այդ մասին զրուցում Աստծո հետ և լցվում հոգևոր բերկրությամբ, երբ ստանում էր Տիրոջ պատասխանը:
Բարուքի թուղթը Հին Կտակարանի կարևոր հատվածներից մեկն է, որը հաջորդում է Երեմիայի մարգարեությանը: Գրվել է մ.թ.ա. 6-րդ դարի սկզբին: Միմյանցից անկախ 4 մասերից բաղկացած մի գրվածք է, որը, միանշանակ կարելի է պնդել, չի պատկանում նույն հեղինակին:
Պատարագիչը նշեց նաև, որ մեզանից յուրաքանչյուրը կոչված է լինելու սպասավորն Աստծո խոսքի, Նրա հետ աղոթական մտերմության և Նրա Սուրբ Անվան վկայության և խոստովանության։
Քրիստոսի պատմած ամենագեղեցիկ պատմություններից մեկը, եթե ոչ ամենագեղեցիկը, վստահաբար, «Անառակ որդու վերադարձը» առակն է: «Ավետարան Ավետարանի մեջ». ահա այսպես են բնորոշել եկեղեցական հայրերը «Անառակ որդու վերադարձը» առակը, որը գտնում ենք Ղուկասի Ավետարանի ԺԵ գլխում: Մեկնիչների կողմից այս առակն անվանվել է նաև «Բարի հոր առակը», «Երկու եղբայրների առակը» և այլն:
Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին հայոց առաջին լուսավորիչներ Ս. Թադեոս և Ս. Բարդուղիմեոս առաքյալների տոնն այս տարի տոնախմբելու է նոյեմբերի 30-ին:
Հռոմի Ֆրանցիսկոս պապը որոշում է ընդունել Քրիստոսի մսուրի ոչ մեծ բեկորը Սուրբ հող վերադարձնելու մասին:
Հովելի մարգարեությունը Հին Կտակարանի գրքերից մեկն է: Չնայած նրան, որ մեզ հայտնի չէ, թե կոնկրետ որ ժամանակաշրջանում է ապրել Հովելը, այդուհանդերձ, մարգարեի արտակարգ հաղորդական զորությունը առ այսօր չի կորցրել իր բացառիկ վեհությունն ու ուժը:
Անհրաժեշտ է խնամքը հանդես բերել առավելապես հոգու, այլ ոչ մարմնի համար, և մարմնին հնարավորինս քիչ ժամանակ տրամադրել, իսկ մնացած ամբողջը հատկացնել հոգուն և փնտրել նրա օգուտը, որպեսզի նա չտարվի մարմնավոր վայելքներով, այլ մարմինը ավելի ու ավելի հպատակեցնի իրեն։
Ըստ ավանդության՝ երեք տարին լրանալուց հետո, Տիրամոր աստվածավախ ու բարեպաշտ ծնողներ Հովակիմն ու Աննան, իրենց ուխտի համաձայն, Մարիամին ընծայում են տաճարին: Տոնի հաստատումն առնչվում է այն տաճարի հետ, որ կառուցել է Հուստինիանոս կայսրն Աստվածածնի պատվին հին հրեական տաճարի տեղը, Մորիա բլրի վրա:
Աստված ծնվեց մարդկային բնությամբ, և այն հրաշագործությունները, որոնք վկայված են Ավետարանում, արգելում են մեզ կասկածի տակ առնել այդ փաստը: Բայց փնտրել, թե ինչպե՞ս է եղել դա, մի ձեռնարկում է, որը վեր է մեր ըմբռնողությունից:
Մարդը, հաճախ տրվելով այս կամ այն հոսքին, կարող է զոհ գնալ փառքի, տրվել փառասիրությանը: Երբեմն մեր հաջողություններին տրվելով՝ մոռանում ենք կարևորագույն արժեքների մասին՝ անգամ չգիտակցելով, որ ինքներս զոհ ենք, համարելով մեր փառքը ձեռքբերում:
Երջանկությունը կախված չէ այն բանից, թե ով ես դու և ինչ ունես:
Կյանքը Աստծուց տրված պարգև է, ու մեզանից յուրաքանչյուրն այդ կյանքն ապրում է յուրովի՝ իր պատկերացումներին և արժեհամակարգին համահունչ: Որքան էլ փորձում ենք «ճիշտ» ապրել, միևնույն է, սայթաքումներ լինում են ու լինելու են: Կարևորը այն է, որ հասկանանք մեր արարքների հետևողականությունը:
«Քրիստոնյայի համար չկա ավելի մեծ երջանկություն, քան այն, երբ նա ունակ է դառնում երջանկացնել իր նմանին, որը բխում է առատաբաշխ Աստվածային սիրուց։ Սիրում եմ Աստծուն, սիրում եմ և իմ նմանին, քանզի չեմ կարող չկիսել այդ սերը, որն ունեմ Աստծո ներկայությունն իմ մեջ զգալու հստակ ապրումով։
Միքիայի մարգարեությունը Հին Կտակարանի կարևոր հատվածներից մեկն է:
Ս. Գուրիասի, Սամունասի, Աբիբ սարկավագի, Ռոմանոս մենակյացի, Մանուկ խոստովանողի և Հյուսիքոս զինվորի հիշատակության օր: Գուրիասն ու Սամունասը եդեսացի երկու քահանաներ էին Դիոկղետիանոս կայսեր օրոք (284-305): Որպես քրիստոնյաների նրանց ձերբակալում են, բերում քաղաքի դատավորի մոտ, որ կուռքերի առջև խնկարկելու և կայսեր պատկերին երկրպագելու հրաման տա: Մերժում ստանալով` նրանց մեկ ձեռքի վրա կախում են:
«Ս. Անդրեաս առաքյալը, մինչ Հիսուս Քրիստոսին հետևելը, նախապես եղել է Հովհաննես Մկրտչի աշակերտը:
Ժողովողը Հին Կտակարանի և Աստվածաշնչի կանոնի գրքերից մեկն է, որը պատկանում է իմաստության գրքերի թվին: Այն գրված է հանգավոր արձակով, որտեղ հանդիպում են բազմաթիվ զուգահեռականություններ, ինչպես նաև տարբեր ձևերի մեջ առնված միևնույն գաղափարի կրկնություններ:
Հրեշտակապետեր Գաբրիելի և Միքայելի և ողջ երկնային զորքի հիշատակության օր։
Աստվածաշնչի Երգ Երգոց գիրքը ներառում է հարսի և փեսայի երկխոսությունների ձևի մեջ առնված բանատեղծություններ, որտեղ այլաբանորեն անդրադարձ է կատարվում Քրիստոս-եկեղեցի շնորհական միությանն ու բարձրագույն մարգարեությանը Մեսսիայի մասին:
