Տնտեսություն

«Հայաստանը շատ կարևոր արտահանող կարող է դառնալ, հատկապես՝ լոլիկ ու վարունգ կարող է արտահանել Ռուսաստան: Ներկայումս Ռուսաստանի բանջարեղենի շուկայի 30%-ն ապահովում է Թուրքիան: Կարծում եմ, որ Հայաստանը բոլոր հնարավորութուններն ունի փոխարինելու Թուրքիային և ինքը դառնա ՌԴ-ին նշված բանջարեղենի հիմնական մատակարարը»,- ասաց ժամանակակից ջերմոցների կառուցման ոլորտում մասնագիտացած եվրոպական շուկայի առաջատար ֆրանսիական Richel Group ընկերության գլխավոր գործադիր տնօրեն Քրիստիան Ռիչելը:

«Չափազնացված են այդ պատկերացումները: Այժմ գործառույթները հստակեցվում են՝ հարկային մարմիններն իրենց գործով, մաքսային մարմիններն իրենց գործով, բյուջետային գործընթացն իր մասով: Այսինքն՝ դա չափազանցված է, դա մեր հայկական իրականության երևակայության արդյունք է»,- 168.am-ի հետ զրույցում հայտարարեց ՀՀ ֆինանսների փոխնախարար Արմեն Ալավերդյանը՝ պատասխանելով այն մեղադրանքներին, թե ՊԵԿ-ի և ֆինանսների նախարարության միացման արդյունքում ստեղծվել է գերկառույց, սուպերնախարարություն:

Այս տարվա առաջին եռամսյակում նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի համեմատ Հայատանից ադամանդի արտահանման ծավալները նվազել են 2.3%-ով՝ կազմելով 65.7 հազար կարատ: Չնայած դրան, ըստ Պետական եկամուտների կոմիտեի հրապարակած տվյալների, ՀՀ-ն 1.3 անգամ ավելի եկամուտ է ստացել՝ 1 կարատ ադամանդը վաճառելով 518.4 դոլարով:

Հարցադրմանը, թե ինչո՞ւ շաքարավազի ներկրման մենաշնորհը չի վերացվում և ոլորտն ազատականացվում, ՀՀ պաշտոնյաներից շատերը շտապում են հայտարարել, թե այդ դեպքում ներկրումը փոքր ծավալներով է իրականացվելու, ինչը կազդի ձեռքբերման մեծածախ գնի վրա, նաև շաքարավազն ավելի թանկ գնով կմաքսազերծվի: 168.am-ը ՀՀ ֆինանսների փոխնախարար Արմեն Ալավերդյանից հետաքրքրվեց՝ համամի՞տ է արդյոք այս կարծիքին:

Վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանն ընդունել է Հայաստանում Իրանի արտակարգ և լիազոր դեսպան Մոհամմադ Ռեյիսիին: Վարչապետը կարևորել է հարևան Իրանի հետ հարաբերությունների հետագա զարգացումն ու ընդլայնումը, տարբեր ոլորտներում փոխգործակցության ամրապնդումը: «Իմ նպատակն է հետևողականորեն իրականացնել Իրանի հետ ձեռք բերված բոլոր պայմանավորվածությունները և մշակել նոր ծրագրեր: Վստահ եմ, որ առաջիկայում այս ուղղությամբ ունենալու ենք մեծ ձեռքբերումներ»,- նշել է կառավարության ղեկավարը:

Գործարարը կառավարության ղեկավարին ներկայացրել է իր բիզնեսի հետ կապված խնդիրները և դատական գործընթացի մանրամասները:

Շատ տարբեր տեսակետներ կան, բայց քանի որ Հայաստանի գները փոխկապակցվել են ներռուսական գներին, բնականաբար, եթե ինչ-որ հաշվարկի բանաձև ընդունվի, որ գործի ՌԴ-ում, նույնը կլինի նաև Հայաստանում: Ժամանակը ցույց կտա:

Արցախի Հանրապետության վարչապետ Արա Հարությունյանը այսօր ընդունել է ՀՀ հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի պատվիրակությանը՝ նախագահ Ռոբերտ Նազարյանի գլխավորությամբ:

«Այնքան էլ կոռեկտ չէ բարձրացնել պարտավորությունների խախտման հարցը, իմ կարծիքով` պայմանագրում կետ չկար, որ գինը 5 տարի չի փոխվելու: Իսկ այն, ինչ ժողովրդին խոստացել են քաղաքական գործիչները, այլ պատմություն է, իսկ առևտրային ընկերությունների միջև ստորագրված պայմանագիրը` այլ: «Գազպրոմը» խոստում չի տվել, որ գազի գինը 5 տարի չի փոփոխվելու, բայց Հայաստանին հարմար գին տրամադրելու պայման դրվել է, և այն պահպանվել է»,- 168.am-ին ասել է Ռուսաստանի «Ազգային էներգետիկ անվտանգության հիմնադրամի» հիմնադիր և գլխավոր տնօրեն, տնտեսական և քաղաքական վերլուծաբան Կոնստանտին Սիմոնովը՝ պատասխանելով հարցին, թե ինչո՞ւ են խախտվել պայմանավորվածությունները գազի գնի շուրջ, այն դեպքում, երբ անգամ ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանն էր հայտարարել (ԵԿՄ համագումար, 15 փետրվարի, 2014թ.), թե գները 5 տարի կայուն կմնան:

Կառավարության ղեկավարը ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Կարեն Ճշմարիտյանի և Հայաստանի ոսկերիչների միության նախագահ Էմիլ Գրիգորյանի ուղեկցությամբ շրջել է ցուցահանդես-վաճառքին մասնակցող ընկերությունների տաղավարներով, ծանոթացել նրանց արտադրանքին, գործունեությանը և առաջիկա ծրագրերին:

Անցած տարվա սկզբին Երևան կատարած այցի ընթացքում Վրաստանի արդեն նախկին վարչապետ Բիձինա Իվանիշվիլին հայտարարել էր, որ Աբխազիայի միջով երկաթուղին անպայման կվերականգնվի: «Իհարկե, ճանապարհը պետք է բացվի, և այն կբացվի։ Այդ ճանապարհը կլավացնի հարաբերությունները Աբխազիայի հետ և կբարելավի տնտեսությունը։ Սակայն ցավոք, շատ հաճախ այն, ինչ լավ է տնտեսության համար, վատ է քաղաքականության համար։ Կարծում եմ, որ այդ հարցը չափազանց քաղաքականացված է։ Ճանապարհի բացումը պետք է տեղի ունենա այն ժամանակ, երբ այդ հարցը իրարանցում չի առաջացնի»,- ասել էր Իվանիշվիլին:

ՀՀ փոխվարչապետ, տարածքային կառավարման նախարար Արմեն Գեւորգյանն այսօր ընդունեց Համաշխարհային բանկի (ՀԲ) Հայաստանի սոցիալական ներդրումների ծրագրի թիմին՝ Իվան Դրաբեկի գլխավորությամբ: Հանդիպմանը մասնակցում էր նաեւ Հայաստանի սոցիալական ներդրումների հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Աշոտ Կիրակոսյանը:

«Էս աշխատողները լավ պիտի աշխատեն, պիտի սովորեն, ես ասել եմ 10 հազար մարդ պիտի աշխատի, սա հեշտ չէ, հիմա փոքր է արտադրամասը, կարող է 5 տարվա մեջ, կարող է 10 տարվա մեջ մենք հասցնենք 10 հազար մարդու, մենք չենք ասել վաղը հենց 10 հազար մարդ պիտի աշխատի, որտե՞ղ կա 10 հազար մարդ, ամբողջ Լենինականը հավաքեն 10 հազար մարդ չկա…»,- ասել է նա:

Ֆինանսների նախարարության պատվիրակությունը մասնակցել է Արժույթի միջազգային հիմնադրամի և Համաշխարհային բանկի կառավարիչների ու փոխկառավարիչների խորհրդի տարեկան հանդիպմանը, որը կայացել է Նիդեռլանդների կառավարության նստավայր Հաագայում: Պատվիրակությունը գլխավորել է նախարար Գագիկ Խաչատրյանը` որպես Արժույթի միջազգային հիմնադրամի կառավարիչների խորհրդում ՀՀ կառավարիչ:

ՀՀ տարածքային կառավարման նախարարին կից կոլեգիայի այսօրվա նիստում ներկայացվեցին հանրապետության համայնքների սեփական եկամուտների հավաքագրման 2014թ. առաջին հինգ ամիսների կատարողականի ցուցանիշները:

Հունիսի 4-ին Արցախի Հանրապետության վարչապետ Արա Հարությունյանը հրավիրել է խորհրդակցություն, որի ժամանակ քննարկվել են փախստականների, ինչպես նաև Արցախյան պատերազմի երկրորդ ու երրորդ կարգի հաշմանդամների համար մեկնարկելիք սոցիալական հիփոթեքի ծրագրի որոշ մանրամասներ:

2013թ. արդյունքներով Յունիբանկի սպառողական վարկերի ծավալը նախորդ տարվա համեմատ աճել է 38%-ով և կազմել է 51.3 մլրդ դրամ: Քանակային արտահայտությամբ ֆիզիկական անձանց տրամադրված վարկերն աճել են 70%-ով և կազմել ավելի քան 115 000: Նման աճը պայմանավորված է հաճախորդների սպասարկման նոր մոտեցման շնորհիվ: Այսօր ապրանքների ձեռքբերման համար սպառողական վարկը Յունիբանկում հաստատվում է ընդամենը մեկ րոպեում:

Սկսվեց թանկացումների հերթական շղթան: Առաջին օղակն էլեկտրաէներգիան է: Սա արդեն պաշտոնապես հաստատված է: ՀՀ Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովն իր վրա է վերցրել գուժը հայտնելու անշնորհակալ գործը:

«Երեկ, մյուս օրն ենք բարձրացրել, հո մանկատուն չի՞: Երեկ, մյուս օրն եկել, ասում էին` ծախսերը սրանք են, այնտեղ կա ընթացիկ ծախս, ինվեստիցիոն բաղադրիչ: Ի՞նչն է փոխվել: Գնաճը չի գերազանցել բյուջեի մասին օրենքով սահմանված թվերը: Ոչ ոք իրավունք չունի ասելու` 20 միլիարդ պակասում է, ինչո՞ւ է պակասում: Նազարյանն անմիջապես պետք է աշխատանքից ազատվի: Ինչո՞ւ հաշվի չէին առել: Մենք ե՞րբ ենք փոխել սակագինը: Իսկ ինչպե՞ս կարող է տնտեսությունն աշխատել ամիսը մեկ սակագինը փոխելով: Մենք հրաշալի հիշում ենք անցյալ տարի սակագների բարձրացման հիմնավորումը: Լինի Ռուսաստանը, թե Եվրոպան, որպես կանոն` դա անում են 3,4, 5 տարով, եթե չկա արտակարգ դեպք: Արտակարգ դեպք չի´ եղել: Մեզ չեն ասել` 20 միլիարդն ինչու է պակասել: Սա է խնդիրը»,- ասաց Հրանտ Բագրատյանը:

«Մեր ենթակառուցվածքները շատ հին են, լուրջ ներդրումներ չեն կատարվել գեներացնող հզորություններում, հիմա դրանք փրկելու համար հարկավոր է կատարել լուրջ ներդրումներ»,- այսօրվա ասուլիսում հայտարարեց ԵՊՏՀ դոցենտ, տնտեսագետ Աշոտ Եղիազարյանը:

Էներգակիրների և ցորենի սակագների աճն ամենակարճ ճանապարհն է պետությունում գնաճը կտրուկ բարձրացնելու: Գրեթե չկա ոլորտ, որտեղ էներգակիր չեն օգտագործում: Հետևաբար, երբ էներգակիրների սակագինը բարձրանում է, տնտեսվարող սուբյեկտները նոր սակագինը մտցնում են ապրանքների ու ծառայությունների ինքնարժեքի մեջ:

Չի բացառվում, որ առաջիկայում կրկնվի ռուսական գազի գնի հետ կապված դառը փորձը, երբ Հայաստանը գազը փաստացի թանկ էր ձեռք բերում, բայց ՀՀ պաշտոնյաններն ամեն կերպ թացնում էին դա և միայն 2 տարի անց բացահայտեցին գաղտնիքն ու հայտարարեցին 300 մլն դոլար կուտակված պարտքի մասին: Նման մտավախություն 168.am-ի հետ զրույցում հայտնեց ՀԱԿ անդամ, տնտեսագետ Վահագն Խաչատրյանը՝ մեկնաբանելով այս տարվա առաջին եռամսյակում գազի ներկրման գնի փոփոխությունը, որ արտացոլվել է ՊԵԿ հաշվետվությունում:

Յունիբանկի “Կոմիտաս” մասնաճյուղը ևս աշխատում է մեկ պատուհանի” սկզբունքով Յունիբանկի "Կոմիտաս" մասնաճյուղը (Երևան, Կոմիտասի 15/2) այսօրվանիցհաճախորդների սպասարկումը ևս կիրականացնի "մեկ պատուհանի" սկզբունքով: Այսուհետմասնաճյուղի հաճախորդներն ավանդի, վարկի, բանկային քարտի ձևակերպումը,դրամական փ

ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Կարեն Ճշմարիտյանը տեղյակ չէ, թե ՀՀ դեսպաններն ինչ ներդրումային առաջարկների կամ դրանց բացակայության մասին են խոսել վարչապետի հետ: Այսօր կառավարության նիստից հետո լրագրողների հետ ճեպազրույցում պատասխանելով 168.am-ի հարցին, թե ինչի՞ց են դժգոհել դեսպանները, Կ.Ճշմարիտյանը պատասխանեց. «Չգիտեմ, վարչապետն ասեց՝ կկոնկրետացնեն աշխատակազմերի մակարդակով: Մեր նախարարությունում այդպիսի առաջարկ չի եղել»:

«Ես չեմ ուզում շատ վատատեսական հայացքներ արտահայտել, բայց նման իրավիճակում գնալով պակասելու է, որովհետև բոլոր այն անձինք, որոնք կարողանում էին աշխատել, եկամուտների մի մասը տեղափոխել ՀՀ, հիմա նրանց համար պայմաններ են ստեղծվել, որ կարողանում են իրենց ընտանիքներին տեղափոխել և այլևս ՀՀ գումար չեն փոխանցում: Դրա համար ոչ մի արտառոց բան չեմ տեսնում տրանսֆերտների 0.5 մլն-ով պակասելու մեջ և կարծում եմ, հետագայում ևս այդ թիվը պետք է նվազի»:

Ամիսներ առաջ ՀՀ կառավարությունը սկսեց գանձապետարանների փակման գործընթաց: 43 գանձապետարաններից ներկայումս մնացել է ընդամենը 6 տեղական գանձապետական բաժին՝ Իջևանում, Վայքում, Գյումրիում, Վանաձորում, Սևանում, Գորիսում: ՀՀ ֆինանսների փոխնախարար-գլխավոր գանձապետ Ատոմ Ջանջուղազյանը 168.am-ին հայտնեց, որ դրանց գործառույթները կփոխվեն, չեն անի այն, ինչ արել են մինչև հիմա՝ հաշվի առնելով, որ համակարգը փոխվել է և նախկինում ՏԳԲ-ների կողմից սպասարկվող համայնքները, պետական հիմնարկները այժմ հնարավորություն ունեն իրենց հաշիվները կառավարել էլեկտրոնային եղանակով. «Միայն հարկավոր է համակարգիչ և ինտերնետ: Մեր տեղեկություններով՝ չկա որևէ միավոր, որ այդ հնարավորությունները չունենա»:

Ռուսաստանում տնտեսական իրավիճակի վատթարացումն ու դրա հետագա սպասումներն արդեն իրենց հետքն են թողել ՌԴ-ից Հայաստան եկող տրանսֆերտների վրա: Այս տարվա ապրիլին Ռուսաստանից Հայաստան ուղարկված տրանսֆերտների ծավալը նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի համեմատ նվազել է 595 հազար դոլարով և կազմել 109 մլն 4000 դոլար:

Հիմա ինչքան էլ ստվերը կրճատենք, չի լինի մի երկիր, որտեղ լավագույն մեխանիզմներ են կիրառվել, ու ինքը հասել է լավագույն արդյունքի: Երբ ճնշման մամլիչն ուղղում ես, պետք է հասցեագրված ուղղես: Հիմա եթե տնտեսվարողը 10 մլն շրջանառություն է ցույց տալիս, նշանակում է, որ օրական ընդամենը 2-3 հազար դրամ է աշխատում, որից տալիս է աշխատավարձ, էլեկտրաէներգիայի ծախս և այլն: Այդքան շրջանառությամբ 50 հազար ձեռնարկության գոյությունն իրական չէ:

Հայաստանում կյանքը կենտրոնացած է հիմնականում Երևանի մի քանի կենտրոնական փողոցում: Կենտրոնից դուրս գտնվող շրջանները և նաև Հայաստանի մյուս քաղաքները շատ լավ վիճակում չեն, պետք է աշխատել այդ ուղղությամբ: Դա առաջինն է, որ աչքի է ընկնում հատկապես դրսից եկածի մոտ: Բայց նկատելի է, որ Հայաստանի տնտեսությունը դանդաղ, բայց զարգանում է:

Իհարկե ողջունելի է, եթե խոսքը հավասար հարկային դաշտի մասին է, քանի որ մրցակցային առումով այդ հարյուր գործարարները, որպես կանոն, միմյանց մրցակիցներ չեն՝ առաջին հերթին ոլորտային տեսակետից: Նրանց մրցակիցները փոքր ու միջին բիզնեսի ներկայացուցիչներն են: Այնինչ փոքր ու միջին բիզնեսի զգալի մասն անցած տարիներին կուլ է գնացել խոշորներին և կամ ոչնչացել է կամ ոչնչացման ճանապարհին է: Կրկնում եմ՝ մրցակցային հավասարությունն իրենց մեջ չէ, իրենց մեջ կարող է լինել միայն հարկային հավասարություն: Իմ առաջարկն է՝ ունենալ տարբերակված հարկային վերաբերմունք. խոշոր գործարարության համար՝ պրոգրեսիվ (շատ), ՓՄՁ համար՝ ռեգրեսիվ (քիչ) հարկային բեռ: