Այս տարվա 9 ամիսների տվյալներով հարկային հավաքագրումների գծով գրանցվել է 9.4% աճ, որը կազմում է շուրջ 74 մլրդ դրամ: Այս մասին այսօր ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում հայտարարեց ՊԵԿ փոխնախագահ Վախթանգ Միրումյանը:
«Մենք հասկանում ենք, որ Հայաստանը թեև ԵԱՏՄ-ի անդամ է, երկրի ընդհանուր քաղաքականությունն է` հավասարակշռություն պահպանել ԵԱՏՄ-ի, ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի միջև։ Եվ հայերի որոշումն է, թե ում հետ կցանկանան բիզնես վարել։ Մեր դերն է` իբրև կենտրոն, օգնել առկա բիզնեսներին՝ դառնալու ավելի մրցունակ` անկախ նրանից, թե ում հետ կհամագործակցեն՝ ամերիկացիների՞, եվրոպացիների՞, թե՞ եվրասիացիների»։
«Հայկական կողմը գտնում է, որ ԱԷԿ-ի գործող բլոկը, այսպես թե այնպես, պետք է աշխատի իր երաշխիքային ժամկետը և 2026 թ. հանվի շահագործումից։ Դա մեր պարտավորությունն է և բխում է մեր շահերից։ Եվ շատ լավ է, որ Եվրոպան, ՌԴ-ն կամ ԱՄՆ-ը օժանդակեն Հայաստանին այդ գործում»։
ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայությունը երեկ ամփոփեց 2017 թվականի հունվար-սեպտեմբեր ամիսների նախնական մակրոտնտեսական ցուցանիշները։ Տարվա 4 եռամսյակներից 3-ն արդեն ամփոփված են, և սա արդեն բավարար է՝ հասկանալու համար, թե ինչ վիճակում ենք գտնվում և ինչ ենք ունենալու տարվա արդյունքներով։
«Գումարներ կան, որ մենք ծախսում ենք և արդյունք չենք ստանում, նաև գումարներ կան, որտեղ կառավարչական ծախսերը շատ են, և գումարներ կան, որոնք պետք է արդյունավետ օգտագործվեն»:
Հարցին` ի՞նչ է լինելու, եթե նոր պարտք չի վերցվում, բայց փոխարժեքի տատանման հետևանքով՝ այն անցնում է 60%-ը, Ա. Ջանջուղազյանը պատասխանեց, որ այսօրվա գործող կանոնը սահմանված է 2008թ.-ին, երբ պարտքը 13-14% միջակայքում էր և չափազանց հեռու էր 60%-ից. «Այսօր հեղհեղուկ է պատասխանը, իրավական դաշտում պետք է գնահատական տրվի և կանոնը կտարածվի դրանից հետո կատարվող գործարքների վրա»:
Հայտնի բան է՝ ոչ չափից դուրս բարձր գնաճն է տնտեսության համար լավ, ոչ էլ չափից դուրս ցածրը, կամ, առավել ևս` գնանկումը։ Կենտրոնական բանկը, որի՝ Սահմանադրությամբ ամրագրված գլխավոր գործառույթը հենց գների կայունության ապահովումն է, փորձում է այնպես անել, որ գնաճը լինի 4 ՞1.5%-ի սահմաններում։
«2016թ. այն 9 տոկոսից ցածր է այն դեպքում, երբ դրանից առաջ 15 տոկոս էր։ Այն կարող է իջնել մինչև 6 տոկոսի, հետևաբար՝ օրենքի պահանջը չի կատարվում։ Ամռանը ԿԳՆ-ն հանդես եկավ նոր առաջարկությամբ, որտեղ ավելացվել էր մի նոր տարր՝ հաշվի էր առնվելու դասարան-կոմպլեկտավորումները, ինչից, չեմ կարծում, որ ֆինանսավորումը կավելանա»։
«Երբ յուղը ստանում ենք, կորիզը ինչքան էլ քամես, մեջը վիտամիններ մնում են, դա դառնում է շատ հարուստ անասնակեր։ Դա էլ տնային կենդանիների ու ձկների համար շատ սննդարար, օգտակար կեր է դառնում»
Այս տարվա առաջին կիսամյակում Հայաստանում իրականացվել է շուրջ 1 մլրդ 24 մլն ԱՄՆ դոլարի ներդրումներ, այդ թվում՝ ուղղակի ներդրումները՝ շուրջ 328 մլն ԱՄՆ դոլար, որը 2016 թ. նույն ժամանակաշրջանի նկատմամբ ավելի է համապատասխանաբար՝ 36.6 % և 26.3%:
Էլեկտրամոբիլների ներմուծումը հարկերից ու տուրքերից ամբողջությամբ ազատելը մասամբ է կախված Հայաստանից և ՀՀ կառավարությունից։ Սակայն, ինչպես երևում է՝ ԵԱՏՄ-ում նույնպես այս հարցով շահագրգռված են, մանավանդ որ, միության անդամ երկրներից ոչ մեկում դեռևս էլեկտրամոբիլների սերիական արտադրություն չի սկսվել։
«Մեր ընկերությունն արտադրում է այնպիսի օղի, որից ամբողջ աշխարհում չկա. 3 տարվա հնության օղի է, թութը մեջն է, ու այդ երեք տարվա ընթացքում թութը ոչ մի դեֆորմացիայի չի ենթարկվում, չի փչանում։ Դա մեր տեխնոլոգիան է»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Բալասանյան» ՍՊԸ-ի հիմնադիր-նախագահ Արթուր Բալասանյանը։
«Մեր արտադրանքն արտահանվում է հիմնականում Ռուսաստան։ Տեղական շուկայում մեր արտադրանքի պահանջարկը բավականին մեծ է, աշխատում ենք գրեթե բոլոր սուպերմարկետների հետ»։
«Պարզ է, որ մենք ամեն ինչ անում ենք, որ այդ մաքուր մեղրը կարողանանք տանել նաև արտասահման, դա շատ կարևոր հարց է մեզ համար: Առաջին խնդիրն այն է, որ ստեղծենք իդեալական պայմաններ՝ մաքուր մեղր ստանալու համար: Մենք բոլոր շանսերն ունենք, որ այդ արտադրանքը տանենք Եվրոպա, բայց դրա համար, իհարկե, ժամանակ է պետք»:
«Ամիսը մեկ կամ մի քանի անգամ պետք է կենտրոնանալ մի բանի վրա և ժամանակը ճիշտ օգտագործել: Ահավոր բարդ բան է, դա այն սխալն է, որը շատերն են ամեն օր կրկնում: Պետք է աշխատել, ու մոտեցումներ կան, թե ինչպես կարելի է հաղթահարել»։
«Պետությունը, մտածելով գյուղացիների մասին, կմտածի նաև երկրի տնտեսության մասին»,- 168.am-ի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց Ամասիայի գլխավոր պանրագործարանի վաճառքի պատասխանատու Մկրտիչ Անուշյանը:
Պետք է ակնկալել, որ տարվա արդյունքներով նախ՝ պետք է զգալիորեն փոխվի հատկապես վերը նշված երկրներից ներմուծման կառուցվածքը (թանկ ապրանքների տեսակարար կշիռը պետք է ավելանա), և բացի այդ՝ պետք է զգալիորեն բարձրանա նաև ներմուծման ծավալը՝ արժեքային առումով։ Ինչպես նշեցինք, կարգոների խաղի կանոնները փոխվեցին հուլիսին։
Իսկ ինչո՞ւ է կապիտալ ապրանքների ներմուծման աճը «լուսավոր կետ»։ Որովհետև կապիտալ ապրանքները (սարքավորումներ և այլն) ներդրվում են տնտեսության մեջ և հետագա տնտեսական աճի հիմքեր ստեղծում։
ԵԱՏՄ մեր գլխավոր գործընկերոջ հետ պատկերն այսպիսին է. արտահանումն աճել է 30.9%-ով, ներմուծումը՝ 32.7%-ով։ Սա նշանակում է, որ չնայած առևտրաշրջանառության և արտահանման ծավալների աճին՝ ԵԱՏՄ երկրների հետ Հայաստանի առևտրի դինամիկան առայժմ մեր օգտին չէ։
Միակ ուրախալի կետն այն է, որ այդ տարբերությունը հաջորդ տարի՝ 2018-ին, կնվազի. պետական պարտքը կաճի 5.9%-ով (հասնելով 7.2 մլրդ դոլարի), իսկ ՀՆԱ-ի աճը կանխատեսվում է 4.5%։
Գազի բորսայական գինը, ի տարբերություն, ասենք, թանկարժեք մետաղների կամ նավթի, գոյություն չունի: Հետևաբար՝ գազ արտահանող երկրները գազի գինն իսկապես քաղաքական ազդեցության խնդիր են դարձնում:
ՀՀ հարկային օրենսգրքի կիրարկումն ապահովելու նպատակով կառավարությունը սահմանեց գործարար ծրագրերի հավանության արժանացման և լրացուցիչ աշխատավարձի հաշվարկման կարգը:
«Եթե ուզում եք որեւէ գործարարի մասին տեղեկատվություն լսել, ասեմ, որ, ինչպես նախորդ ասուլիսին, այնպես էլ հիմա չեք լսելու: Մեր համակարգը, մենք մեր գործն ենք անում: Ամեն օր էլ պայքարում ենք դրա դեմ, եւ արդյունքներն ակնհայտ են»,- ասաց նա:
Ամենակարևոր հարցը, որն այս պահին պարզաբանման կարիք ունի, հետևյալն է՝ ինչպե՞ս կարող է բնակչության թիվը նվազել 1.6 հազարով, իսկ աշխատանքային ռեսուրսների քանակն ավելանալ 52 հազարով։ Հենց այս անհասկանալի հակասության մեջ է թաքնված գործազրկության մակարդակի նվազման գաղտնիքը, որը, հուսով ենք, պատկան կառույցները հարկ կհամարեն պարզաբանել։
Գիշանգղները հարձակվել են և հոշոտում են «Նաիրիտ» գործարանը: Տեղի ունեցողն այլ կերպ բնորոշել չի կարելի: 168.am-ը բազմիցս անդրադարձել է գործարանի սնանկության կառավարիչ Կարեն Ասատրյանի ինքնագործունեությանը` արդեն առանց աճուրդի գործարանի գույքն օտարելու ակտիվ քայլերին:
Բյուջե 2018-ի եկամտային մասը կազմելու է 1 տրլն 307.3 մլրդ դրամ (2017թվականի 1 տրլն 210 մլրդ-ի փոխարեն), ծախսային մասը՝ 1 տրլն 464.2 մլրդ դրամ (2017 թվականի 1 տրլն 360.1 մլրդ-ի փոխարեն), դեֆիցիտը՝ 156.9 մլրդ դրամ (2017 թվականի 150.1 մլրդ դրամի փոխարեն):
2018 թվականին ՀՀ պետական պարտքի սպասարկմանը կուղղվի 140.5 մլրդ դրամ, որից 62.4 մլրդ դրամը ներքին տոկոսավճարներ են, 78.1 մլրդ դրամը՝ արտաքին։ Այս մասին նշված է 2018 թվականի պետական բյուջեի մասին օրենքի նախագծում։ Նշենք, որ 2018 թվականի բյուջեի ծախսային մասը 1 տրլն 464.2 մլրդ դրամ է։
«Շեմի բարձրացման որևէ խնդիր չենք դնում։ Նույն 60%-ը պահպանվում է, նույնիսկ առաջարկում ենք նախնական տարբերակով՝ 50%-ից բացի, ավելացնել նաև 40% շեմը, որովհետև այն կանոնները, որ մենք նախագծում ենք, միայն այսօրվա համար չպետք է աշխատեն, 10-20 տարի հետո էլ պետք է աշխատեն, համընդհանուր կանոններ են»:
Վերջին շրջանում կատարված աղմկահարույց սպանությունների ֆոնին շատերն են խոսում Հայաստանում հանցավորության մակարդակի բարձրացման մասին։ Հատկապես սոցիալական ցանցերում շատերը մեղադրում են իրավապահ համակարգին, որ նրանց անգործության (կամ ոչ պատշաճ գործունեության) հետևանքով են սպանությունները հաճախակի դարձել։
Կառավարությունն այսօր նիստում հաստատեց Հայաստանի Հանրապետության 2018 թվականի պետական բյուջեի նախագիծը: Ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանը ներկայացրեց բյուջեի հիմնական ցուցանիշները: