Տարածաշրջանում առաջին կոկորդիլոսաբուծարանի ստեղծման աշխատանքներն Արարատի մարզի Դաշտավան համայնքում արդեն սկսվել են։
Անցնող շաբաթ Աժ հանձնաժողովներում բյուջեի քննարկումների ընթացքում հայտարարվեց, որ ստվերային տնտեսությունում 37 000 աշխատատեղ է երևակվել, ստվերի բացահայտմամբ՝ 24 մլրդ 700 միլիոն դրամ է բերվել պետբյուջե:
Մինչ Հայաստանում բազմաթիվ վերլուծաբաններ քննարկում են նեդրումների, մեղմ ասած. պրոբլեմատիկ վիճակը և փորձում են ելքեր գտնել ստեղծված փակուղուց դուրս գալու համար, վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանն իր գործուն մասնակցությունն է ունենում ներդրումների շարունական նվազման գործընթացին:
Ի՞նչ ունենք այս պահին։ Ունենք մոտ 20 օր՝ մինչև քարոզարշավի մեկնարկը, և աղոտ հույս, որ ընտրություններին մասնակցող բոլո՛ր ուժերը գոնե քիչ թե շատ հիմնավորված ծրագրերով կներկայանան։ Սակայն որ կունենանք ծրագրային պայքար, դրա նախանշանները կրկին չեն երևում։
Միանշանակ պետք է փաստենք, որ բյուջեի նախագիծը կազմվել է տնտեսական այլ իրավիճակի պայմաններում, և այն նախագծած մասնագետներն այս զարգացումները չէին կարող կանխատեսել և ներառել իրենց հաշվարկներում:
«Այս տարի ծրագրային բյուջետավորում է ներդրվում, և թե՛ կառավարությունը, թե՛ Ազգային ժողովը մեծ ծավալի աշխատանք են կատարել»,- ասաց նա՝ նկատելով, որ ծրագրային բյուջետավորումը չարաշահումների ու կոռուպցիայի դեմ պայքարի գորիքներից է, որին անցում կատարելու համար մեծ ներդրում է կատարվել վերջին 4-5 տարիներին:
Հասարակությունը, ի վերջո, վերլուծությունների արդյունքում չէ, որ վերահսկում է իշխանություններին: Եթե, իհարկե, վերահսկում է: Բայց վերլուծությունները միշտ էլ տարօրինակ փաստեր են ի ցույց դնում:
«Դուք գիտեք, որ ամեն ինչ լինում է տարեվերջին: Լիքը խնդիրներ կան լուծելու, Վրաստանի տարածքով տեղափոխման հետ կապված հարցադրումները, գազի գնի հարցերը, մարժան կնայեն, հիմնավորվածությունները կհասկանան և կխոսենք»,- ասաց Հ.Թադևոսյանը:
«Մինչև հունվար-փետրվար մեր վիճակը ծանր կլինի, մինչև այդ գումարային հոսքերը գան և վերածվեն գործի»։
Հայաստանում տեղի ունեցած թավշյա հեղափոխությունից հետո ՀՀ իշխանությունները տարբեր առիթներով խոսել են այն մասին, որ նկատվում են ներգաղթային միտումներ. ավելի շատ մարդիկ են վերադառնում Հայաստան, քան հեռանում են։
Հետաքրքիրն այն է, որ սովորաբար Վիճակագրական կոմիտեն առավել պահպանողական է մոտենում ցուցանիշների հրապարակմանը, որպեսզի ճշգրտման արդյունքում էական վայրիվերումներ չարձանագրվեն, բացի այդ, իշխանությունները ցուցանիշների ճշգրտման հնարավորությունը երբեմն չարաշահում են՝ այդպիսով համեմատաբար բարելավելով չգոհացնող ցուցանիշները:
Պետությունը, իրականացնելով խիստ վարչարարություն՝ խոշոր ընկերություններից հավաքագրում է գումարները, սակայն միաժամանակ զսպում է պետական ներդրումները՝ արձանագրելով դեֆիցիտի ընդամենը 9.6 տոկոս կատարողական:
Վերջին 2 օրերին բուռն քննարկման առարկա է դարձել Հայաստանի բուքմեյքերական ընկերությունների կողմից ընդունվող խաղադրույքների կտրուկ աճի թեման։ Բանն այն է, որ ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեն հոկտեմբերի 31-ին հրապարակեց «Հայաստանի սոցիալ-տնտեսակական վիճակը 2018 թվականի հունվար-սեպտեմբերին» զեկույցը, որտեղ առկա որոշ թվեր պարզապես անակնկալ էին մեր հայրենակիցներից շատերի համար։
ՀՀ կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեն հրապարակել է 2018թ. երրորդ եռամսյակի 1000 խոշոր հարկատուների ցանկը, ըստ որի՝ առաջին ինն ամիսներին հավաքագրվել 672 մլրդ 132 մլն 118 հազար դրամի հարկ։
Նոյեմբերի 1-ին ԱԺ արտահերթ նիստի օրակարգում այս տարի արդեն 5-րդ անգամ քննարկվեց վարչապետի ընտրության հարցը: Վարչապետի միակ թեկնածու Նիկոլ Փաշինյանն իրեն հատկացված 1 ժամն այս անգամ որոշեց օգտագործել տնտեսության վերջին շրջանի զարգացումները մեկնաբանելով:
ՀՀ Ազգային ժողովի Տնտեսական հարցերի, Ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովների hամատեղ նիստի ժամանակ ԱԺ փոխխոսնակ, «Ծառուկյան» խմբակցության պատգամավոր Միքայել Մելքումյանը ֆինանսների նախարարի պաշտոնակատար Ատոմ Ջանջուղազյանից հետաքրքրվեց՝ հետհեղափոխության շրջանում ստվերային տնտեսությունը կրճատվե՞լ է։
Օգոստոս և սեպտեմբեր ամիսներին տնտեսական ակտիվության դանդաղումը վերջին շրջանում տնտեսական լրահոսի ամենաբուռն քննարկվող թեման է։
«Եթե հանում ենք հանքարդյունաբերության ոլորտը, ապա մնացած ոլորտներում իրականացվող ներդրումներն այս 9 ամիսների ընթացքում աճել են ուղիղ 70 տոկոսով, իսկ ակնկալվող աշխատատեղերն աճել են 30 տոկոսով»,- այսօր խորհրդարանում այս մասին հայտարարեց վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը։
Շաքարավազի գնի էժանացումը, որ կառավարության կողմից մատնանշվել է՝ որպես մրցակցության վերականգնման արդյունք, հեռու է իրական համարվելուց, և կառավարությունը պարզապես փորձել է սեփականաշնորհել այս հաջողությունը: Այս նույն իրավիճակն է նաև կարագի, բանանի և մի շարք այլ մթերքների պարագայում, և այս էժանացման համար բնավ պետք չէ շնորհակալ լինել Փաշինյանին և կառավարությանը, քանզի միակ բանը, որ կառավարությունն արել է՝ էժանացումն արձանագրելն է:
Օրեր առաջ Համաշխարհային բանկը հրապարակեց «Հայաստանի մակրոտնտեսական զարգացումը» հոկտեմբերյան զեկույցը, որտեղ կային գնահատականներ ու կանխատեսումներ՝ մի շարք առանցքային ցուցանիշների վերաբերյալ։
«Տարեսկզբից ունեցել ենք տնտեսական ակտիվության տեմպերի անկում։ Երևույթը կա, առայժմ դրա մակարդակը, նախորդ տարվա այս ժամանակահատվածի համեմատ, բարձր է։ Բոլորս էլ հասկանում ենք, որ այստեղ քաղաքական և արտաքին գործոններ կան»:
Շուտով ավարտին կմոտենա նաև 2018թ. տնտեսական տարին, և քանի դեռ աշուն է, ինչպես ասում են՝ ժամանակն է «հաշվել ճտերը». շուտով կգա ձմեռը, և ցուրտ եղանակը մեր փոխարեն կսկսի սպիտակ ձյան վրա գրել բոլոր բացթողումները, մենք էլ ստիպված ամբողջ ձմեռ կմնանք ամենօրյա «աքլորի ծուղրուղուի» հույսին։
Ինչպես, թերևս, արդեն տեղյակ եք՝ ԱԺ պատգամավորներ Սամվել Ֆարմանյանը և Միհրան Հակոբյանը օրենսդրական նախաձեռնությունների փաթեթ էին ներկայացրել, որով մի շարք օրենքներում փոփոխություններ կատարելու միջոցով՝ առաջարկվում էր Հայաստանում արգելել բուքմեյքերական ընկերությունների գործունեությունը։
Այն հանգամանքը, որ Նիկոլ Փաշինյանն է քննադատում ինքն իրեն՝ մեղադրելով կեղծիքի ու մանիպուլյացիայի մեջ, թերևս, տեղավորվում է միայն հեղափոխական «Դմփ-դմփ հու»-ի տրամաբանության մեջ:
«Հայաստանում քաղաքական հեղափոխությունը կայացել է, իսկ տնտեսական հեղափոխություն տեղի չի ունեցել։ Բնականաբար, քաղաքական առաջնահերթությունների պայմաններում տնտեսությունը չի կարող համընթաց չզարգանալ։ Այսինքն, եթե մենք արագ տնտեսական բարեփոխումներ չիրականացնեք, ապա կունենանք տնտեսության և քաղաքականության խզում»:
Կան նաև այլ՝ ավելի տխուր ներդրումային տվյալներ, որոնք կարելի է գտնել ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից հրապարակվող վճարային հաշվեկշռում։ Ուղղակի ներդրումների բաժնում կա մի այսպիսի տող՝ զուտ պարտավորությունների ստանձնում։
Քաղաքական կրքերը կրկին ստվերեցին ամեն ինչ: Նորից մեր վիճակագիրների ժրաջան աշխատանքն աննկատ մնաց: Մենք՝ որպես հասարակություն, կրկին չնկատեցինք վիճակագրական հերթական տեղեկանքը: Նկատողներն էլ չտեսնելու տվեցին:
Հայկական դրամի փոխարժեքը մշտապես եղել է տարբեր քննարկումների առարկա, անկախ նրանից, այն գտնվել է կայո՞ւն, թե՞ ցնցումային վիճակում:
Ըստ նրա՝ մարդիկ կան, որ ընդհանրապես չեն գիտակցում, թե նոր իրողությունն ինչ է, բայց նաև կան այնպիսիները, որոնք նոր իրողություններով են շարժվում. «Կարծում եմ, որ նրանք մեր աշխատակիցների մեծամասնությունն են կազմում»։
«Կա շրջանառություն, երբ որ դա սահմանված չափից ավելի է, այդ ժամանակ հարկման այլ դաշտ է անցնում իրավաբանական ծառայություն մատուցողը. գուցե դա՞ են ակնարկում: Ինձ համար մինչ այս պահն անհասկանալի է: Ամեն օր մի ոլորտի կարող են կոչ անել. մի օր՝ սննդի, մյուս օրը՝ արդյունաբերության, և այդպես շարունակ»,- նշեց Երվանդ Վարոսյանը: