Կաթ՝ չիայի սերմերով. ինչո՞ւ է դա օգտակար
Եթե սիրում եք կաթ և յոգուրտներ, աշխատեք դրանք «դատարկ» չօգտագործել։ Օրինակ՝ ավելացնել մի գդալ չիայի սերմեր։
Ինչու՞ է օգտակար սննդակարգը չիայի սերմերով հարստացնելը:
«Չիայի սերմերը պարունակում են 18% սպիտակուց, 30% ճարպ, ցածր ածխաջրեր (մոտ 7-8 գ 100 գ մթերքի մեջ), և 100 գ սննդային մանրաթելերը գերազանցում են անհրաժեշտ օրական չափաբաժինը: Հետաքրքիր է չիայի ճարպաթթուների բաղադրությունը։ Բացի սերմերին և բուսական յուղերին բնորոշ օմեգա-6 ճարպաթթուներից, չիան պարունակում է օմեգա-3 պոլիչհագեցած ճարպաթթուներից մեկը՝ ալֆա-լինոլենաթթու, որն անփոխարինելի է մեր օրգանիզմի համար։ Այս ճարպաթթուները դրական ազդեցություն ունեն արյան լիպիդային սպեկտրի վրա, այսինքն՝ օգնում են նորմալացնել ընդհանուր խոլեստերինի մակարդակը, իջեցնում ցածր խտության լիպոպրոտեինների մակարդակը, դրականորեն ազդում արյան մածուցիկության վրա՝ դրանով իսկ բարելավելով արյան շրջանառությունը և կանխարգելել սրտանոթային հիվանդությունների զարգացումը: Այսպիսով, չիայի սերմերը միանգամայն հարմար են ամենօրյա սննդակարգում առողջ ճարպաթթուների պակասը համալրելու համար»,- ասում է դիետոլոգ, բժշկական գիտությունների թեկնածու, Սնուցման, կենսատեխնոլոգիայի և սննդի անվտանգության դաշնային հետազոտական կենտրոնի ավագ գիտաշխատող Յուլյա Չեխոնինան։
Չիայի հանքային բաղադրությունը բավականին բազմազան է, ինչպես բոլոր սերմերինը։ Դրանք պարունակում են մեծ քանակությամբ կալցիում, ֆոսֆոր, պղինձ, ցինկ, սելեն և մանգան։ Սակայն չիան հարուստ չէ վիտամիններով։ Զգալի քանակությամբ առկա են միայն B1, B2 և B3:
Չիայի սերմերի սննդակարգում խելամիտ քանակությամբ ավելացնելը՝ օրական ոչ ավելի, քան 1-2 ճաշի գդալ, կարող է դրականորեն ազդել աղեստամոքսային տրակտի ֆունկցիայի վրա, քանի որ դրանք հարուստ են սննդային մանրաթելերով, օգնում են բարելավել լեղիի արտազատումը և աղիների աշխատանքը: Նրանք նաև դրական են ազդում միկրոֆլորայի հավասարակշռության վրա։
Կան նաև ուսումնասիրություններ, որոնք ցույց են տալիս, որ չիայի սերմերի օգտագործումը կարող է նորմալացնել արյան մեջ գլյուկոզայի մակարդակը: Դա կարող է պայմանավորված լինել այն հանգամանքով, որ սերմերը ունեն ցածր գլիկեմիկ ինդեքս, չափազանց ցածր քանակությամբ պարզ ածխաջրեր և սննդային մանրաթելերի մեծ պարունակություն: Ուստի դրանք հակացուցված չեն ածխաջրերի նյութափոխանակության խանգարումների, շաքարային դիաբետի դեպքում։ Բայց ամեն դեպքում, եթե առողջական խնդիրներ ունեք, նախքան չիայի սերմերը սննդակարգում ներառելը, պետք է խորհրդակցեք բժշկի հետ։
Հաշվի առնելով չիայի սերմերի բարձր կալորիականությունը՝ 480 կկալ 100 գ մթերքի դիմաց, բավական է օրական 1-2 ճաշի գդալ օգտագործել:
Կարելի է մեկ գդալ սերմերն ավելացնել ֆերմենտացված կաթնային ըմպելիքի կամ հյութի մեջ ամբողջ գիշեր և թողնել սառնարանում, որից հետո նախաճաշին համեղ դոնդող կստանաք։
Բացի այդ, եթե չիայի սերմերը սպառվում են որպես կաթի և կաթնամթերքի մի մաս, ապա դրանցից կալցիումը ավելի հավանական է, որ կլանվի սպիտակուցի, վիտամին D-ի և կաթի այլ բաղադրիչների հետ միասին: Իսկ բանջարեղենային և մրգային աղցանների բաղադրության մեջ սերմերից կալցիումի յուրացման հնարավորությունն ավելի քիչ է։
