«Եթե ճանապարհը լինի այլ պետության հսկողության տակ, ուրեմն՝ «միջանցք» է, Թուրքիայի «Թուրանի» դարավոր երազանքը կատարվելու է». Ամատունի Վիրաբյան
Մինչ Ադրբեջանն ամենաբարձր մակարդակով հայտարարում է, որ Սյունիքով ճանապարհ բացելուց հետո «այդտեղով երթևեկող ադրբեջանցիները չպետք է հայ սահմանապահ տեսնեն», հայկական կողմը հայտարարում է, որ այդ ճանապարհի բացումը կնպաստի Հայաստանի զարգացմանը, իսկ ո՞վ պետք է այն հսկի՝ իշխանությունները լռում են։
Մինչև այս պահը ՀՀ իշխանությունը՝ ի դեմս Նիկոլ Փաշինյանի, միայն հաստատել է, որ ամերիկյան կողմից առաջարկ են ստացել՝ 100 տարով վարձակալելու և վերահսկելու այդ ճանապարհը։
Հայաստանի ազգային արխիվի նախկին տնօրեն, պատմական գիտությունների դոկտոր Ամատունի Վիրաբյանի խոսքով, եթե այդ ճանապարհը բացվի, և այնտեղ հսկողություն իրականացնի հայկական կողմը՝ հայ սահմանապահները, նշանակում է՝ այն սովորական ճանապարհ է լինելու, ինչպես այլ երկրների դեպքում է, իսկ եթե հայկական կողմից չի լինելու հսկողություն, ապա այն արդեն ոչ թե ճանապարհ է լինելու, այլ «միջանցք»։
«Մենք պետք է արդյունքը տեսնենք՝ եթե այդ ճանապարհը պետք է լինի այլ պետության հսկողության տակ, ուրեմն՝ լինելու է «միջանցք» և Թուրքիայի «Թուրանի» դարավոր երազանքը կատարվելու է։
Մենք այս գործընթացի վերջնական արդյունքից տեղեկություններ չունենք։ Մեր երկրում երևի մի քանի մարդ գիտի, թե վերջնական ինչ պետք է լինի»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց Ամատունի Վիրաբյանը։
Նա վստահեցնում է՝ Ադրբեջանը վաղուց ստորագրած կլիներ «Խաղաղության պայմանագիրը», եթե այս հարցում խնդիրներ չլինեին, եթե չի ստորագրել, նշանակում է՝ խնդիր կա։
«Հայկական կողմը հավանաբար փորձում է դիմադրել, գնում է Ֆրանսիա, Բրյուսել, փորձում է Եվրոպայից օգնություն ստանալ։ Պետք է հստակ տեղեկություն իմանալ՝ ինչ է կատարվում, որպեսզի հնարավոր լինի հստակ պատասխանել, թե ինչ է լինելու։
Այս պահին իմ պատասխանը հետևյալն է՝ եթե այնտեղ սահմանի երկու հատվածներում լինելու են հայ սահմանապահներ և մաքսավորներ, ապա լինելու է ճանապարհ, ինչպես շատ երկրների միջև է լինում ճանապարհ, իսկ եթե չի լինելու, հսկողությունը հանձնելու են ուրիշ պետության, ուրեմն՝ դառնալու է «միջանցք», պարզ բան է։
Երբ խոսում են ամերիկյան կողմի վերահսկողության մասին, ուզում եմ հասկանալ, թե ինչպե՞ս է վերահսկելու, զո՞րք է բերելու այնտեղ կանգնեցնի, ավելին՝ ո՞ւմ շահերն է պաշտպանելու, ի՞նչ է անելու, մենք ի՞նչ կարող ենք իմանալ, միայն ժամանակը կարող է ցույց տալ»,- շեշտեց Ամատունի Վիրաբյանը։
Ամատունի Վիրաբյանը նաև պնդում է՝ եթե այդ ճանապարհին չլինեն հայ սահմանապահներ, նշանակում է՝ Հայաստանի միակ ճանապարհն Իրանի հետ փակվելու է։
«Հայաստանի համար մնալու է մի կիսավտանգավոր՝ վրացական ճանապարհը, այն էլ, ինչպես գիտեք՝ չեն թողնում գազը ներմուծվի, կոնյակն արտահանվի, և այլն։ Չգիտեմ՝ ինչ ասել, ես արդեն չեմ հասկանում, թե ինչ է տեղի ունենում»,- ընդգծեց Ամատունի Վիրաբյանը։
