Թրամփ, Պուտին և միջազգային հարաբերությունների «նոր դարաշրջանը»
Օրերս BBC Newsnight-ի հաղորդաշարում¹ նախկին MI6-ի ղեկավար Ալեքս Յանգերը և Financial Times-ի նախկին թղթակից Կատարինա Բելթոնի քննարկեցին ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականության փոփոխությունների, Ուկրաինայի պատերազմի, ինչպես նաև Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ գործարքների շուրջ, որտեղ արտահայտեցին ուշագրավ մտքեր, որոնք բացատրում են այսօրվա միջազգային հարաբերություններում տիրող իրավիճակը:
Նոր աշխարհակարգ. ուժային գործարքների դարաշրջան
Նախկին MI6 ղեկավար Ալեքս Յանգերը նշում է, որ միջազգային հարաբերությունները վերածվել են ուժային գործարքների դաշտի։ Եթե նախկինում ԱՄՆ-ը սահմանում էր կանոնները, ապա այժմ աշխարհը վերադառնում է մի մոդելի, որտեղ ուժեղ առաջնորդները՝ Թրամփը, Պուտինը, Սի Ցզինպինը, որոշում են աշխարհի ճակատագիրը՝ առանց բազմակողմ կառույցների ազդեցության։
ԱՄՆ-ի դերի նվազումը
Յանգերի կարծիքով՝ նախկինում ԱՄՆ-ը ուներ և՛ հնարավորությունը, և՛ կամքը վերահսկելու աշխարհը, սակայն այժմ այն ավելի փոքր դերակատար է։ Թրամփի քաղաքականությունն ընդգծում է, որ ԱՄՆ-ն այլևս չի ցանկանում լինել համաշխարհային կարգուկանոնի գլխավոր երաշխավորը։
Պուտինի ուրախությունը
Կատարինա Բելթոնի խոսքով՝ Մոսկվայում Պուտինի մերձավորները ուրախ են ԱՄՆ-ի նոր դիրքորոշմամբ։ Նրանք սա համարում են «ուժեղ առաջնորդների վերադարձի» դարաշրջան, որտեղ մեծ տերությունները բաժանում են աշխարհը։
Թրամփի դիրքորոշման փոփոխությունը
Սկզբում Թրամփը խոսում էր Ռուսաստանի դեմ նոր պատժամիջոցների մասին, սակայն վերջին շաբաթներին նրա հռետորաբանությունը փոխվել է։ Հնարավոր է, որ Պուտինի հաճոյախոսությունները և տնտեսական գործարքների հնարավորությունը ազդել են Թրամփի դիրքորոշման վրա։
Ուկրաինայի հարցը
Թրամփը հրապարակայնորեն քննադատել է Ուկրաինայի նախագահ Զելենսկուն՝ նրան «դիկտատոր» անվանելով։ Զելենսկին, իր հերթին, նշել է, որ Թրամփը ընկել է ռուսական քարոզչության ազդեցության տակ։
Եվրոպայի մարտահրավերը
Եվրոպան պետք է արագ կազմակերպվի և զարգացնի իր պաշտպանական կարողությունները։ Ֆրանսիան առաջարկում է ստեղծել 700 միլիարդ եվրոյի պաշտպանական ֆոնդ, ինչը կարող է Եվրոպային ավելի անկախ դարձնել ԱՄՆ-ից։
Թրամփ-Պուտին գործարքի հնարավոր խոչընդոտները
Թրամփը կարծում է, որ Ուկրաինայի պատերազմը տարածքային հարց է, մինչդեռ Պուտինը հստակ նշել է, որ իր նպատակը Ուկրաինայի ինքնիշխանության վերացումն է։ Այս տարաձայնությունը կարող է խոչընդոտել գործարքի կնքմանը։
Ռուսաստանի տնտեսական խոցելիությունը
Ռուսական տնտեսությունը ճնշված է․ ինֆլյացիան բարձր է, և ռազմական արտադրության շարունակականությունն անկայուն է։ Եթե Թրամփը կարողանա ճիշտ օգտագործել այս իրավիճակը, նա կարող է ավելի ձեռնտու գործարք կնքել։
Գլխավոր վտանգները
Եթե Թրամփը որոշի ամբողջությամբ զիջել Ուկրաինան, դա կարող է աղետալի հետևանքներ ունենալ Եվրոպայի անվտանգության համար։ Սակայն եթե նա հասկանա, որ Ուկրաինայի գոյությունը կարևոր է աշխարհակարգի կայունության համար, ապա հնարավոր է, որ Մոսկվան հայտնվի բարդ իրավիճակում։
Եզրակացություն
ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականության փոփոխությունը կարող է վերաձևել աշխարհաքաղաքական դաշտը։ Եվրոպան պետք է արագ գործի՝ ուժեղացնելով իր ռազմական ներուժը, քանի որ ապագայում ԱՄՆ-ի աջակցությունը երաշխավորված չէ։
Աղբյուրը՝ «Փակագիծ» տելեգրամյան ալիք
