«Կտրում եք, որ տանեք բանա՞կ. թող գան հարևաններից հարցնեն՝ օրը քանի՞ անգամ է իմ երեխան վատանում». պետությունը խնայում է կարգ ունեցող երեխաների հաշվի՞ն
168.am-ի խմբագրություն է ահազանգել Կոտայքի մարզի Պռոշյան համայնքի բնակիչ Սեյրան Մ.-ն: Նա ունի 3 երեխա, որոնցից երկուսը մանկությունից հաշմանդամության կարգ են ունեցել, քանի որ տառապում են էպիլեպսիա հիվանդությամբ:
Փետրվարի 9-ին թոշակավորման համար արվող հերթական բուժզննությունը, սակայն, արձանագրել է, որ Սեյրան Մ.-ի և՛ անչափահաս 15-ամյա տղան, և՛ արդեն չափահաս աղջիկը չպետք է ստանան հաշմանդամության կարգ՝ հակառակ հանգամանքի, որ առողջական խնդիրը շարունակում է մնալ:
«Իրենք տեսնո՞ւմ են՝ ոնց են իմ երեխաները վատանում, ցնցվում,- մեզ հետ զրույցում արձագանքելով բուժզննողների որոշմանը՝ ասաց երեխաների մայրը, ապա անդրադառնալով անչափահաս տղայի խնդրին՝ շեշտեց,- Եկել է բանակի ժամանակը, կտրում եք, որ տանեք բանա՞կ»։
Սեյրան Մ-ն նշեց, որ անգամ պետությունից թոշակ էլ պետք չէ, միայն թե երեխաների դեղերն ու բուժսպասարկումն անվճար լինի, քանի որ դրանք չափազանց թանկ են:
Առաջին բուժզննության արդյունքները բողոքարկելուց հետո, երկրորդ անգամ Նորք-Մարաշի Միասնական սոցիալական ծառայությունում կազմակերպված զննության արդյունքները դարձյալ չեն արձանագրել երեխաների խնդիրները:
«Եղվարդում դիմում գրեցի, Նորք-Մարաշում կոմիսիա կանչեցին:
Ասում են՝ կոմպյուտերն է որոշում. կոմպյուտերը տեսնո՞ւմ է իմ երեխաների ցնցումները: Թող գան հարևաններից հարցնեն՝ օրը քանի անգամ է իմ երեխան վատանում, քանի անգամ է Շտապ գալիս իմ տուն:
Խալիկը «Դեպակին խրոնո» ու «Լամալ» է խմում այս պահին, աղջիկս՝ էլի «Լամալ»: Թող իմ երեխու դեղերը տան, իմ երեխեն գնա անվճար հետազոտվի, իրենց թոշակը պետք չի»,- հուզմունքով ասաց մայրը:
«Առողջության իրավունք իրավապաշտպան» ՀԿ նախագահ, առողջապահության փորձագետ Անուշ Պողոսյանը նոր համակարգով հաշմանդամության գնահատման օբյեկտիվության մասին 168.am-ի հարցերին ի պատասխան՝ նկատեց, որ այդ ստուգումներն արվում են շատ ավտոմատացված ձևով:
Կոնկրետ դեպքին անդրադառնալով՝ առողջապահության փորձագետը նշեց. «Սովորաբար, այս հիվանդության պարագայում ախտահարման աստիճանից ելնելով են տալիս հաշմանդամության կարգավիճակը: Բայց երեխաների հարցով պետք է լինել խիստ նրբանկատ, քանի որ պետպատվերի շրջանակներում նրանց տրվող դեղն առանձնապես չի օգնում, և ծնողները ստիպված են լինում գնել այլ դեղորայք, ինչը բավականին թանկ է:
Այդ հաշմանդամության կարգը բավականին խնդիր էր լուծում, որովհետև ստանալով այդ գումարը՝ կարողանում էին երեխաներին այդ դեղերով ապահովել, իսկ չափահասի դեպքում արդեն՝ բժշկական օգնության ու սպասարկման տարբեր տեսակներ կան, որոնցից կարող էր պետական պատվերի շրջանակներում, անվճար օգտվել: Իսկ էպիլեպսիան այնպիսի հիվանդություն է, որ եթե դեղորայքը չօգտագործվի (կամ ցանկացած այլ անբարենպաստ պայմանների պարագայում՝ սթրես, այլ հիվանդություններ), նոպաների թիվն ավելանալու է, յուրաքանչյուր նոպա բերելու է ուղեղի ախտահարման, ուղեղի այտուցի զարգացմանը, ինչը հաճախ կարող է և կյանքի համար սպառնալիք դառնալ»:
Անուշ Պողոսյանը նկատեց, որ հաճախ հաշմանդամությունն արհեստականորեն կրճատելու փորձ է արվում, ինչի հետևանքով նմանատիպ ահազանգերը շատացել են:
Հիշեցնենք՝ 168.am-ն օրերս դարձյալ ՄՍԾ կողմից իրականացվող զննություններին վերաբերող մեկ այլ ահազանգի էր անդրադարձել։
Նշել էինք, որ խմբագրություն էր ահազանգել 12-ամյա Կոլյա Շահնազարյանի մայրը՝ Էսմերալդա Շահնազարյանը. «ՄՈՒՊ աջակողմյան հեմիպարեզ» ախտորոշմամբ որդուն որոշել են զրկել հաշմանդամության կարգավիճակից: Մեզ հետ զրույցում «Առողջության իրավունք իրավապաշտպան» ՀԿ նախագահ, առողջապահության փորձագետ Անուշ Պողոսյանը փաստել էր.
«Շատ ծնողներ են բողոքում: Փոխել են բոլոր կրետերիաները, որոնցով գնահատվում էր հաշմանդամությունը, և ֆունկցիոնալության գնահատման այդ կրետերիաների հետևանքով ակնառու հիվանդ երեխաները զրկվում են հաշմանդամության կարգավիճակից:
Այսինքն՝ այն երեխաները, որոնք դեռ ունեն օրգան-համակարգերի նորմալ աշխատանք, բայց ունեն լուրջ հոգածության կարիք, որպեսզի առավել չբարդանա իրենց վիճակը, չեն ստանում կարգ, չեն ստանում պետության կողմից տրված տարբեր իրավունքները՝ առողջապահական, ֆինանսական, որի հետևանքով այդ հիվանդությունները հետագայում այդ երեխաներին կբերեն ծանր հաշմանդամության»:
Մի քանի օր առաջ տեղեկացանք, որ 168.am-ին ահազանգելուց հետո երեխայի հաշմանդամության կարգը հաստատվել էր. երկրորդ զննությունն էր արձանագրել հաշմանդամության կարգավիճակ: