«Ադրբեջանի համար հարմար պահ է, ՌԴ-ն Ղարաբաղով և ՀՀ-ով զբաղվելու ազատ ռեսուրս չունի». Խրամչիխին
Մինչ Ռուսաստանի, Միացյալ Նահանգների, Ֆրանսիայի, Գերմանիայի, Լեհաստանի, ԵՄ-ի և ընդհանուր առմամբ ողջ աշխարհի ուշադրությունը սևեռված է Ուկրաինայում շարունակվող պատերազմի վրա, շեշտակիորեն սրվում է իրավիճակը հայ-ադրբեջանական սահմանին և Ղարաբաղյան հակամարտության գոտում:
Վերջին օրերին տարբեր ուղղություններով Ադրբեջանը խախտում է հրադադարը, որին զուգահեռ՝ ակտիվորեն գործի է դրել նաև տեղեկատվաքարոզչական մեքենան, ըստ մի շարք գնահատականների՝ հող նախապատրաստելով ռազմական ավելի լուրջ սադրանքների համար:
Ավելի վաղ Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն նաև սուր էր արձագանքել ռուսական կողմից Լեռնային Ղարաբաղ անվանման օգտագործումն Ուկրաինային ուղարկված հումանիտար օգնության կոնտեքստում, այդ առիթով հատուկ հայտարարություն տարածելով:
ՀՀ ԱԳՆ-ն այս զարգացումների վերաբերյալ պահպանում է կայուն լռություն և արձագանքում միմիայն Խաղաղության համաձայնագրի հետ կապված՝ ադրբեջանական կողմից հնչող մեկնաբանություններին: Հատկապես մտահոգիչ էր, երբ մարտի 7-ին ադրբեջանական կրակոցների հետևանքով զինծառայող զոհվեց, ևս մեկը՝ վիրավորվեց, իսկ ՀՀ ԱԳՆ-ն արձագանքեց Ադրբեջանից հնչած մեկ այլ հայտարարության՝ նշելով, թե Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագիր ստորագրելը կառավարության օրակարգային առաջնահերթություններից է:
Այսօր Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն աշխատանքային այցով Թուրքիայում է, որտեղ ընթանում է նաև Անթալիայի դիվանագիտական ֆորումը, և որի շրջանակում Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մևլյութ Չավուշօղլուն կազմակերպեց ուկրաինական պատերազմի ընթացքում առաջին բարձրաստիճան հանդիպումը Ռուսաստանի և Ուկրաինայի ԱԳ նախարարներ Սերգեյ Լավրովի և Դմիտրի Կուլեբայի միջև:
Չնայած 90 րոպե տևած բանակցություններից հետո կողմերը հայտարարեցին բանակցությունները շարունակելու պատրաստակամության մասին, որևէ համաձայնության չկարողացան հանգել՝ Ռուսաստանը կրկնել է ՌԴ նախագահի հայտարարած պահանջները, իսկ ուկրաինական կողմը՝ պահանջել հումանիտար հրադադար:
Ինչպես հայտնի է, Անթալիայի դիվանագիտական ֆորումին մասնակցում է նաև հայկական կողմը՝ ի դեմս ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի: Ի դեպ, թուրքական ֆորումին մասնակցում է նաև այս տարեսկզբից ընդհատակ անցած Ղազախստանի առաջին նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաևը: Իր հերթին՝ Նիկոլ Փաշինյանը նախօրեին աշխատանքային այցով Ֆրանսիայում էր, որտեղ հանդիպեց նախագահ Մակրոնին, ինչպես նաև ոչ պաշտոնական հանդիպում ունեցավ Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի հետ:
168.am-ի հետ զրույցում ռուս ռազմական վերլուծաբան Ալեքսանդր Խրամչիխինը գնահատեց՝ ինչպես իրավիճակը Ղարաբաղյան հակամարտության գոտում, այնպես էլ՝ Ուկրաինայի շուրջ:
Նրա խոսքով՝ տեսականորեն ռազմական գործում ամեն ինչ հնարավոր է, սակայն, եթե մասնավորեցնենք, ապա, իհարկե, ներկայումս Ադրբեջանին շատ հարմար է, քանի որ այս պահին Ռուսաստանի ուշքն ու միտքը բացարձակ Ղարաբաղն ու Հայաստանը չեն:
«Ղարաբաղում կան ռուս խաղաղապահներ, բայց չեմ կարծում, որ Ադրբեջանն այնպես անի, որ կոնտինգենտին ուղիղ կերպով թիրախավորի, իսկ Հայաստանի դեպքում, իհարկե, կարող է փորձի ինչ–որ բան անել: Ռուսաստանի կողմից կարող է դա ընկալվել Ռուսաստանի դեմ, իհարկե, պարզապես ներկայումս իրավիճակն այնպիսին է, որ Ռուսաստանը պրակտիկ մակարդակում սրանով զբաղվելու համար որևէ ազատ ռեսուրս չունի։ Խոսքը թե դիվանագիտական, թե ռազմական ռեսուրսի մասին է»,- ասաց Ալեքսանդր Խրամչիխինը՝ խորհուրդ տալով տեղում չբացառել զարգացման որևէ սցենար, հատկապես, երբ Ռուսաստանը լիովին ընկղմված է ուկրաինական թնջուկում:
Ռուս ռազմական վերլուծաբանը գտնում է, որ Ադրբեջանը ցանկանում է լուծել այն հարցերը, որոնք չի հաջողել լուծել պատերազմի ընթացքում՝ Ադրբեջանի օգտին դեմարկացիա-դելիմիտացիա, Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցը:
«Հասկանալի է, չէ՞, որ երկարաժամկետ ապագայում Ադրբեջանին հետաքրքրում է այն հատվածի վերադարձը, որը մնացել է հայկական կողմում»,- ասաց նա: Հայաստանի տարածքի հարցում ևս, նրա կարծիքով, ՀԱՊԿ-ը գործուն քայլեր չի կարողանա ձեռնարկել կրկին ռուսական աննախադեպ «զբաղվածության» պայմաններում:
Ինչ վերաբերում է արդեն երկու շաբաթից ավելի ձգվող ռուսական ռազմական օպերացիային Ուկրաինայում՝ Խրամչիխինն ասաց, որ այս պահին պետք է արձանագրել՝ Ռուսաստանի օպերացիան չի գնում ըստ պլանի:
«Լիովին ակնհայտ է, որ ՌԴ քաղաքական իշխանությունը թույլ է տվել սխալ՝ թերագնահատելով ուկրաինական դիմակայությունը, խոսքը նաև դիմակայության հոգեբանական բաղադրիչի մասին է: Որքան էլ տարօրինակ է, մեզ մոտ լրջորեն ակնկալում էին, որ լինելու է այնպես, ինչպես 2014 թվականին Ղրիմում: Քաղաքական վերնախավի այս խորապես սխալական կարծիքը «քաշեց » բանակին, քանի որ բանակն առաջնորդվում էր այս քաղաքական հրահանգով, որի հետևանքով կրում է անհարկի կորուստներ: Որքան հասկանում եմ, դա այդպես է, ու հիմա, ինչպես երևում է, ողջ պլանը վերանայվում է»,- մեկնաբանեց Խրամչիխինը՝ շարունակելով, որ սրանով է բացատրվում այն դադարը, որն առաջացել է ՌԴ գործողություններում:
Խրամչիխինը գտնում է, որ քաղաքները վերցնել-չվերցնելու հարցը ևս ենթակա է վերանայման:
«Որոշում են՝ պե՞տք է գրավել քաղաքները, թե՞ զորքերը պաշարված մնան, կամ գուցե իրերի դրությունը պահպանվում է, որպեսզի բանակցային ճանապարհով ընթանան, բայց դա հնարավոր չէ այս պահին, անհամադրելի են մեր դիրքորոշումները: Ես այլևս որևէ կանխատեսում չունեմ, թե երբ կարող է այս պատերազմն ավարտվել, քանի որ պատժամիջոցները նման ծավալով գործադրվել են, և չեմ պատկերացնում դրանց չեղարկման որևէ սցենար: Հետևաբար՝ Ռուսաստանի վերնախավի տեսանկյունից՝ անիմաստ է որևէ տեղ շտապել, պետք է նաև ձգտել մաքսիմալ արդյունքի, որպեսզի այս ամենն անիմաստ չդիտարկվի»,- ասաց Ալեքսանդր Խրամչիխինը:
