«Դու պապի՛ ես ունեցե՞լ, որ պապենական հող ունենաս այստեղ»․ հայ կինը՝ Ալիևին
168.am-ը շարունակում է շրջել մայրաքաղաքի փողոցներով և քաղաքացիների հետ զրուցել ամենատարբեր թեմաների շուրջ: Հարցեր ենք տալիս քաղաքականության, տնտեսության, գնաճի, Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների, խաղաղության դարաշրջան բացելու, մեր երկրի ու իրենց ապագայի և ընդհանրապես հանրության շրջանում քննարկվող մի շարք այլ թեմաների մասին։
Արաբկիր վարչական շրջանում իրականացրած հարցման ժամանակ միջին տարիքի մի կին, որը չցանկացավ տեսախցիկի առաջ ներկայանալ և նաև նշել մասնագիտությունը, անդրադառնալով շուրջ 2 տարվա դադարից հետո վերսկսված Հայաստան-Թուրքիա ուղիղ ավիահաղորդակցությանը՝ ասաց, որ իր համար դա անընդունելի է, հատկապես՝ 44-օրյա պատերազմից հետո․
«Ճի՛շտ է, ես պատերազմում զոհված ազգական չունեմ, բայց դա չի նշանակում, որ այն երեխեքը, որ զոհվեցին թուրքի կրակից… ես անձամբ գնացել եմ «Եռաբլուր», խոնարհվել եմ այդ երեխեքի առաջ, լաց եմ եղել, որ ամեն մեկը կարող էր մի լավ ընտանիքի հայր դառնալ և կարող էր շատ լավ, օգտակար լինել իր երկրին, թուրքի գնդակը դրեց հողը։ Ես ահավոր ցավ եմ ապրում և հետո չեմ հասկանում այսօրվա իշխանություններին։ Գիտե՞ք ինչ, տարրական բան է, ու ինձ թվում է՝ դեռ դպրոցներում են այդ ամենը սովորեցնում, ի՞նչ է նշանակում՝ քեզ կոտորեն, քեզ ցավեցնեն, ազգիդ նվաստացնեն, որպես քաղաքացի՝ դու արժանապատիվ չզգաս քո երկրում, քո պահվածքով, ապրելակերպով։ Այսօր, որ ժողովուրդը ոտքի չի ելնում, ու շատերը զարմանում են, թող չզարմանան, որովհետև հույս էլ չկա՛ այս երկրից, միայն նրա համար, որ կառավարությունն այսօր թրքամետ է, մինչև չփոխվի, ոչ մի բան չի փոխվելու երկրում»։
Ճշտող հարցից՝ ուղիղ թռիչքով չէի՞ք թռչի Թուրքիա, քաղաքացին զայրացավ․
«Ոչ միայն չեմ թռչի, այլև չեմ ուզի, որ թուրքերը գան։ Ինչի՞ համար գան, գան այստեղ հողակտորներ առնեն, հետո բազմանան, թե՞ գան մեր «սոված» հայ կանանց, թուրք երեխեք ծնեն, որ վաղը-մյուս օրը չիմանաս՝ հա՞յ են, թե՞ թուրք, ինչի՞ համար գան, դու բարեկամություն ո՞ւմ հետ ես ուզում անել․․․
Այսօր մեր պատմաբանները շատ քիչ գործ են արել, նույնիսկ հայը Հայաստանում ապրելով՝ չգիտի՝ Գանձակը հայկակա՞ն է եղել, թե՞ թուրքական։ Պատմությունը բաց արեք, թուրքերի աչքն էլ մտցրեք, որ իրենք իմանան, ո՛ր հողակտորն ո՛ւմն է եղել։ Ի՞նչ է նշանակում՝ հազարավոր տարիներ պատմություն ունեցող հայ ազգն այսօր ծնկի է եկել մի 200 տարվա պատմություն ունեցող ադրբեջանցու առաջ, որը պարտադրում է, որ այս-այս երկիրը մեր պապենականն է։ Դու պապի՛ ես ունեցե՞լ, որ պապենական հող ունենաս այստեղ, հերի՛ք չի՞ ծախվեն․․․»։
Քաղաքացին նաև մեղադրեց Հայաստանի նախորդ իշխանություններին, որ այնպիսի իրավիճակ ստեղծեցին երկրում, որ Նիկոլ Փաշինյանի նմանը եկավ իշխանության․
«Ես Նիկոլին չեմ համարում, որ ինքն արժանի եկավ ու նստեց, Նիկոլին ծնեցին նախկինները․․․ Հույսն է մեռել, այն ժամանակ, որ հերթով նախագահներ էին ընտրում, ամեն ընտրելուց առաջ մտածում էին՝ հես ա լավ կլինի, արդեն լավ կլինի, հես ա ժողովրդի մասին կմտածեն, այդպես ազգի մասին մտածող չեղավ․․․»։
Վերադառնալով Նիկոլ Փաշինյանին և նրա իշխանական թիմին՝ մեր զրուցակիցն ասաց, որ ազգի վիզը կոտրել են, սակայն դեռ ուշ չէ, պետք է ոտքի կանգնել․
«Ես ցավ եմ ապրում, որ այս ազգի վիզը կոտրեցին, բայց չի կարելի կոտրվել, պետք է ուժ հավաքել ու ոտքի կանգնել, մենք ոչ մեկից պակաս չենք, մենք ուղեղ ունենք, կարող ենք ոտքի կանգնել։ Ես կուզենամ իմ Հայաստանը ծաղկած տեսնել, որ հպարտանամ իրենով, ես ուզում եմ իմ երկրի մեջ ինձ լավ զգալ ու վերջ, չեմ ուզում, որ մեկն իմ կողքով անցնի, ես կասկածեմ՝ թո՞ւրք է, թե՞ հայ, ու չեմ էլ ուզում մտածել, որ իր կամ իր երեխու գնդակից է իմ հայ երեխեն այնտեղ պառկել, չե՛մ ուզում․․․»։
Մեր զրուցակից տիկնոջը հարցրեցինք՝ արդյոք հավատո՞ւմ է Նիկոլ Փաշինյանի խոստացած խաղաղության դարաշրջանին․
«Նայած՝ ում համար ինչն է դարաշրջան խաղաղության, եթե ինքը կերած-խմած, քեֆը լավ ապրում է, դա չի նշանակում, որ ամբողջ ազգն այդ վիճակում է․․․ Իհարկե, եթե ես ունենամ այնպիսի հարևաններ, որ բարին են կամենում, պետք է, որ լինի դարաշրջան, բայց այս պայմաններում՝ էն էլ դարաշրջա՛ն։ Ինքը մի 2 տարվանից չի խոսում, որ չի կարողանում այս երկիրը ոտքի կանգնեցնի, մտածում է՝ դարերով շարունակելու է իր խաղաղությունը։ Ես չեմ հասկանում՝ ինչո՞ւ են այսքան հիմարի տեղ դրել հայ ազգին, ի՞նչ է, իրենց թվում է՝ մենք չե՞նք հասկանում: Հասկանում ենք, բայց դե իմ պապան լավ խոսք ուներ, ասում էր՝ ասողին լսող է պետք, որ լսող չկա, ո՞ւմ ասես․․․»։
Քաղաքացուն նաև հարցրեցինք, թե ինչպիսի՞ ապագա է տեսնում, վաղվա օրն ինչպե՞ս է պատկերացնում․
«Ամեն ժամանակ եղել է, որ ժողովուրդն ինչ-որ բաներից դժգոհել է, բայց ծնկած չի՛ եղել։ Ես իմ հայ տղերքին ուզում եմ ասել՝ չծնկե՛ք երբեք ու չհամարեք, որ ինչ-որ տեղ տանուլ եք տվել, տանուլ եք տվել այն կեղտոտ մարդկանց մտածելակերպի ու անկարողության արդյունքում, որ չկարողացան․․․ 21-րդ դարն է, գուցե այս պատերազմը չլիներ, եթե մենք ունենայինք դիպլոմատ մարդիկ, որոնք խոսել գիտեն, որոնք կարող են ինչ-որ ձև լեզու գտնել պետությունների հետ։ Մարդ կա՝ ոչ մի տեղ յոլա չի գնում, մարդ էլ կա՝ բոլորի հետ լեզու է գտնում, իսկ ո՞վ ասաց, որ պետությունների հարաբերությունները սովորական մարդկանց հարաբերությունների նման չի, նմա՛ն է, խելք ունենայի՛ք, ինչո՞ւ հասցրեցիք պատերազմի, ինչո՞ւ․․․
Ես մի անգամ գրել էի, և Նիկոլին էր վերաբերում, և իր կնոջը։ Հորդ տնից օժի՞տ ես բերել Հայաստանը, թե՞ նվեր ես ստացել աներոջդ կողմից, դա էլ Նիկոլին էր վերաբերում, որ ոնց ուզեք, ինչ ուզեք՝ անեք, ժողովրդին խաբեցիք, ասեցիք՝ առանց ձեզ տեղեկացնելու ոչ մի հարց չենք լուծի, լուծում վերջացնում եք, հետո այստեղից-այնտեղից ենք իմանում։ Ես ուզում եմ նաև հատուկ ասել, որ ոչ մի կուսակցության չեմ պատկանում, ոչ մի, իմ կուսակցությունը ես եմ ու իմ Աստված, ոչ էլ այդ եկեղեցիները «թափառողներից» եմ։ Ես հավատում եմ իմ Աստծուն ու հույս ունեմ, որ իմ երկիրը ոտքի կկանգնի։ Տղաներ ջան, առեք ուսում, գիտելիք, ոչ մի բան հավերժ չի, եթե Նիկոլին թվում է, թե մինչև մահ ու գերեզման մնալու է․ այնքան լավ ղեկավարներ են գնացել։ Ցավ եմ ապրում, բայց այս ժամանակահատվածը Հայաստանի համար ողբալի ժամանակահատված էր, ցավո՛ւմ եմ, ափսո՛ս մեր երեխեքը, նայում ես նկարները, ամեն մեկը՝ մի տան ճրագ, աչքերից երևում է, որ խելք ունեին, կարող էին, հասկանո՞ւմ եք, կարող տղերք էին․․․»։
Դիտարկմանը, որ՝ դուք դժգոհեցիք ՆԻկոլ Փաշինյանից և իր տիկնոջից, բայց պատերազմի օրերին Փաշինյանն ասում էր, որ իր կինն ու որդին էլ են առաջնագծում, մեր զրուցակից տիկինն այսպես արձագանքեց․
«Դե, թող ասեն որևէ տարածք, որ իր կինը վերցրել է ավտոմատը ու կրակել է, ֆոտոշոփերը նշանակում է՝ ինչ-որ տեղ մասնակցությո՞ւն։ Հիմա անցնենք մի ուրիշ հարցի, եթե ասում են՝ Աննան գնացել է, գեներալներին մխիթարել է, բարոյական աջակցություն է ցուցաբերել, բարոյական աջակցությանը մասնակցած գեներալներից մեկը թող հիմա ելույթ ունենա, ասի՝ գիտե՞ք ինչ, եթե Աննան չգար՝ մեզ բարոյական աջակցություն ցուցաբերելու, մենք արդեն բարոյազրկված էինք, լքված, չգիտեինք՝ ինչ անեինք, լավ է՝ եկավ․․․ Դե, լավ է Աննան գնաց, բավականին աջակցվել են իրենք, դուրս եկավ այդպես, հա՞, հայ կնոջ տեղն այնտեղ էր։
Եթե դու չես կարող մի բան կառուցել, մի էլ քանդի, եթե դու չես կարող մի բան անել, որ քո ազգը ոտքի կանգնի, մի՛ քանդի գոնե, սարքածները մի՛ քանդի, պարզապես մի քանդի․․․»։
Մանրամասները՝ 168.am-ի տեսանյութում
