Դեղահաբ ծերության դեմ. ո՞ր ընկերություններն են փորձում հաղթահարել ծերացումը

Սիլիկոնյան հովտի մեծահարուստների շրջանում նոր միտում է ծերացման դեմ պայքարող ստարտափներում ներդրումներ կատարելը: Ներկայացնենք մի քանի ընկերությունների օրինակներ։

Ներդրումներ ծրագրավորման մեջ

2021թ. սեպտեմբերի սկզբին ԶԼՄ-ները հայտնեցին, որ Ջեֆ Բեզոսը` աշխարհի ամենահարուստ մարդկանցից մեկը, ներդրումներ է կատարում Altos Labs-ում, որն ուսումնասիրում է ծերացման գործընթացը՝ մարդկային բջիջները վերադասավորելու նպատակով: Վերածրագրավորումը հասուն բջիջները ցողունային վիճակի վերադարձնելու գործընթացն է, որը թույլ է տալիս այլ բջիջներից ստանալ մեկ այլ գործառույթ ունեցող բջիջներ: Ըստ ընկերության՝ «վերածրագրավորման» օգնությամբ մարմնի բջիջները կկարողանան երիտասարդանալ: Գաղափարը պատկանում է ճապոնացի գիտնական Շինյե Յամանակային, որին հաջողվել է էպիգենետիկ վերածրագրավորման միջոցով ձեռք բերել ինդուկցիոն ցողունային բջիջներ: Նա պարզել է, որ չորս սպիտակուցների (հետագայում գիտնականի անունով կոչված ՝ «Յամանական գործոններ») օգնությամբ բջիջները կարող են վերադարձվել էմբրիոնիկին մոտ վիճակի: Ավելի ուշ մկների վրա կատարված փորձերը հաստատեցին, որ որոշ դեպքերում հյուսվածքների երիտասարդացման նշաններ են նկատվել: Այս ոլորտում կատարած հետազոտությունների համար Շ. Յամանական 2012թ. ստացել է բժշկության ոլորտում Նոբելյան մրցանակ:

Altos Labs-ը, օգտագործելով Յամանակայի նշած գործոնները, նախատեսում է սպիտակուցներից ստեղծել նոր ցողունային բջիջներ, որոնք կփոխարինեն և կերիտասարդացնեն մարմնի բջիջները:

Միևնույն ժամանակ, չնայած խոշոր ներդրողների հետաքրքրությանը, ընկերության գիտնականներն ազնվորեն խոստովանում են, որ դեռ չգիտեն, թե ինչպես կարելի է հատուկ դադարեցնել բջիջների ծերացումը: Հիմնական մարտահրավերն այն է, որպեսզի համոզվեն, որ բջիջները պարզունակ միջոցով որևէ կերպ երիտասարդանում են: Օրինակ, դեղերի օգնությամբ: Մինչ այժմ բջիջների վերածրագրավորման միակ միջոցը գենետիկական ինժեներիան է` մեթոդների և տեխնոլոգիաների թանկարժեք հավաքածուն, որը հասանելի է շատ սահմանափակ թվով մարդկանց: Չնայած նորաստեղծ փորձարկումների և իրական կանխատեսումների բացակայությանը, ներդրողները և տեխնոլոգիական մագնատները կարծես անհամբերությամբ են սպասում այս ոլորտում հետագա զարգացմանը: Ըստ տարբեր աղբյուրների, Altos Labs-ը հավաքել է առնվազն 270 միլիոն դոլարի ներդրում: Altos Labs-ում աշխատող գիտնականները կունենան տարեկան ավելի քան 1 միլիոն դոլար եկամուտ:

Հին ժամանակներում ենթադրվում էր, որ երիտասարդների արյունը կարող է բարելավել առողջությունը: Կան լեգենդներ, որ Հռոմի պապ VIII-ը, լինելով ծեր մարդ, բուժվել է երիտասարդ տղաների արյունով, որպեսզի ամրապնդի նրա կենսունակությունն ու առողջությունը:

Ըստ լեգենդների՝ Հին Հունաստանում գլադիատորական մարտերից հետո հանդիսատեսը շտապում էր մարզադաշտ խենթ ցանկությամբ՝ խմել մարտիկների վերքերից արյունը, որպեսզի ձեռք բերի ուժ և համարձակություն:

Ժամանակակից աշխարհում, չնայած բոլոր խոչընդոտներին ու արգելքներին, կա մի մարդ, ով հանդես է գալիս արյան փոխներարկման մեթոդի օգտին: Ստենֆորդի բժշկական դպրոցի շրջանավարտ Ջեսի Կարմազինը 2016թ. հիմնել է Ambrosia ստարտափը:

Ստարտափի հիմնական (և փոքր-ինչ սարսափեցնող) գաղափարն այն է, որ 16-25 տարեկան երիտասարդ դոնորներից արյան պլազմայի փոխներարկումը կարող է օգնել դիմակայել ծերացմանը:

Պլազմայի ներարկումներն իսկապես օգտագործվում են բժշկության մեջ, օրինակ ՝ լյարդի հիվանդությունների դեպքում, երբ հիվանդներն արյան մեջ չունեն իրենց սեփական սպիտակուցները: Բայց եթե նման ընթացակարգերի դեպքում դրանց բժշկական ազդեցությունը հաստատվում է հետազոտությամբ, ապա պլազմայի փոխներարկման միջոցով երիտասարդացումը, ամենայն հավանականությամբ, պարզապես կեղծ գիտական ​​առասպել է:

2019թ. փետրվարին FDA-ն (ԱՄՆ Սննդամթերքի և դեղերի վարչությունը) հայտարարություն տարածեց, որ դեռևս չկան կլինիկական փորձարկումներ, որոնք կարող են ապացուցել երիտասարդ դոնորներից արյան փոխներարկման օգուտները, ինչը ստիպեց Ջեսի Կարմազինին փակել Ambrosia-ն: Մի քանի ամիս անց Կարմազինը կարճ ժամանակով վերադարձավ շուկա՝ Ivy Plasma անունով նոր նախագծով, այնուհետև փակեց այն և նորից բացեց Ambrosia-ն: Իհարկե, ընկերությունն այժմ հետևում է FDA-ի կանոնակարգերին և զգուշացնում է, որ այն չի կարող երաշխավորել պլազմայի փոխներարկումից որևէ ազդեցություն, և ընթացակարգն ինքնին պարզապես փորձ է: Տրանսֆուզիոն գինը փոքր-ինչ փոխվել է, այժմ 1 լիտր երիտասարդ արյան համար անհրաժեշտ կլինի վճարել ընդամենը 5,5 հազար դոլար:

Կետային թերապիա

Ամերիկյան մեկ այլ ընկերություն, որը ծրագրում է ծերացման դեմ պայքարել ցողունային բջիջների դեմ, Agex Therapeutics-ն է: Ընկերությունը շուկայում է 2017 թվականից:

Agex-ի հայտարարած նպատակը բջիջների վնասների վերականգնումն է: Agex Therapeutics-ի գիտնականները կարծում են, որ եթե հայտնագործվեն դեղամիջոցներ, որոնք կօգնեն պայքարել մարդու առանձին բջիջների ծերացման դեմ և կբարձրացնեն նրանց վերածնվելու ունակությունը, ապա մարդը շատ ավելի դանդաղ կծերանա:

Միևնույն ժամանակ, ընկերության տարբերակիչ առանձնահատկությունը ցողունային բջիջներով թերապիայի ունակությունն է: Agex-ի գիտնականները կարող են ստեղծել ցանկալի տիպի ցողունային բջիջների մաքուր պոպուլյացիա. սա կարևոր է, որպեսզի հիվանդը ստանա միայն այն բջիջները, որոնք իր մարմինը պետք է վերականգնի, և չստանա այն, ինչը կարող է վնասել նրան:

Ընկերության մյուս նպատակն է՝ սովորել, թե ինչպես ներարկել մարմնին ոչ թե բուն ցողունային բջիջները, այլ դրանց «գործակալներին», ինչը կստիպի մարմնում արդեն առկա բջիջներին «հետ գլորվել» դեպի ավելի վաղ՝ ցողունին մոտ տարբերակ: Սա նրանց կվերադարձնի հյուսվածքը վերականգնելու ունակությունը:

Ստարտափ Google-ից

Google-ի համահիմնադիրներ Լարի Փեյջը և Սերգեյ Բրինը վաղուց են ոգևորված կյանքը երկարաձգելու գաղափարով:

2013թ. նրանց հետաքրքրությունը հանգեցրեց Calico-ի՝ կենսատեխնոլոգիական ընկերության ստեղծմանը, որն ուսումնասիրում է ծերացման գործընթացները և դրան ուղեկցող հիվանդությունները: 2013թ. Calico-ն դեղագործական հսկա AbbVie-ի հետ համատեղ ստեղծեց հետազոտական ​​մի կենտրոն: Բացի այդ, 2017թ. ստարտափը հնգամյա համագործակցության մեջ է մտել կենսատեխնոլոգիական C4 Therapéutics ընկերության հետ՝ տարիքային հիվանդությունների դեմ բուժում հայտնաբերելու հույսով: Վերջինս մասնագիտացած է դեղերի դիմացկուն բարդ հիվանդությունների բուժման մեջ` օգտագործելով սպիտակուցների խզման մեթոդը: Գործընկերության որոշումը կայացվել է այն դեղամիջոցների ստեղծմանը ավելի մոտենալու համար, որոնք իսկապես կարող են օգնել մարդկանց ավելի երկար ապրել:

Ըստ տարբեր գնահատականների, Google-ը Calico ստարտափում ներդրել է ավելի քան 1 միլիարդ դոլար: Բացի Google-ից, ընկերությունում ներդրումներ է կատարել նաև Apple-ի տնօրենների խորհրդի ղեկավար Արթուր Լևինսոնը:

Սիրարփի Աղաբաբյան