Ներդրումներին սպասելիս

Երկրում տնտեսական անկման մասին խոսում են մասնագետներն ու թվերը՝ գնաճ, եկամուտների կրճատում, դրամի արժեզրկում, փախչում է կապիտալը, իսկ ներդրումների մասին միայն լսում ենք։ Ելույթներ՝ ներդրումների ներգրավման մասին, պարզապես խոսքեր, ուրիշ ոչինչ:

Իշխանական շրջանակներից պարբերաբար հավաստիացումներ են հնչում, որ կան խոշոր ներդրողներ, սակայն նրանց անունները կամ չեն հնչում, կամ սահմանափակվում են մեկ օրինակով՝ «Գոդոն վաղը հաստատ կգա»։

Նկատենք՝ դեռ ամիսներ առաջ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարից հետաքրքրվել էինք, թե քանի՞ ներդրումային առաջարկ կա այս պահին, և խնդրել էինք տրամադրել առաջին հինգ խոշոր ներդրողների (ներդրումային ընկերությունների) անունները, սակայն ցայսօր չենք ստացել պատասխան։

Իշխանություններն օտարերկրյա ներդրումներին աջակցելու նպատակով 2019 թվականի ապրիլին  Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը ստեղծեց «Հայաստանի պետական հետաքրքրությունների ֆոնդ» ՓԲԸ-ն։ Ավելին, այս ֆոնդի ստեղծումից մեկ ամիս անց Գործադիրն ընդունեց որոշում, որով «ՀՀ ներդրումների և արտահանման խթանման» ծրագրի իրականացման համար նախատեսվող 1072.1 մլն դրամ դրամաշնորհից 240 մլն դրամը տրամադրվեց այդ ֆոնդին՝ առանց մրցույթի:

Ըստ հիմնավորման՝ ընկերության նպատակն էր՝ լինել ՀՀ ներդրումային հետաքրքրությունների առաջմղման առանցքային խողովակ՝ ռազմավարական ներդրումային ծրագրերի կառավարման, տնտեսության գերակա հռչակված ոլորտներում իրականացվող նախաձեռնություններում ներդրումների ներգրավման, ինչպես նաև ընդունելի ռիսկեր պարունակող գործարար ձեռնարկներում մասնակցության միջոցով:

Իսկ օրերս տեղեկացանք, որ կառավարության որոշմամբ՝ նույն այդ «Հայաստանի պետական հետաքրքրությունների ֆոնդի» (այսուհետ՝ ԱՆԻՖ) բաժնետոմսերի 100%-ը ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունից փոխանցվել է ՀՀ վարչապետի աշխատակազմին: Ըստ ՀՀ կառավարության՝ հաշվի առնելով ԱՆԻՖ-ի բազմավեկտոր գործունեությունը և  կատարվող աշխատանքների բնույթը՝ անհրաժեշտություն է առաջացել սեփականության իրավունքներն ուղղակիորեն փոխանցել ՀՀ վարչապետի աշխատակազմին:

Թե ի՞նչ գործունեություն է ծավալել այս ֆոնդը և ցայսօր ինչպե՞ս է աջակցել ներդրումներին՝ 168.am-ը փորձեց տեղեկանալ «Հայաստանի պետական հետաքրքրությունների ֆոնդ» ՓԲԸ  գործադիր տնօրեն Դավիթ Փափազյանից․ ԱՆԻՖ-ի պաշտոնական էջում նշված հասցեով մարտի 26-ին գրավոր հարցադրումներ հղեցինք նրան՝ մասնավորապես հետաքրքրվելով․

1. Ֆոնդի կողմից կոնկրետ ի՞նչ ծրագրերի է ուղղվել Կառավարության տրամադրած 240 միլիոն դրամը: Բացի հիշյալ 240 մլն դրամը, Կառավարության կողմից ֆոնդին ֆինանսական այլ տրամադրումներ եղե՞լ են:

2. 2019 թվականից ցայսօր ի՞նչ ներդրումներ են եղել «Հայաստանի պետական հետաքրքրությունների ֆոնդ» ՓԲԸ-ի միջնորդությամբ:

3. Քանի՞ աշխատակից ունի «Հայաստանի պետական հետաքրքրությունների ֆոնդ» ՓԲԸ-ն:

4. Քանի որ պարբերաբար նշվում էր, որ թիմի խնդիրը 10 միլիոն դոլարը գերազանցող օտարերկրյա ներդրումներին աջակցելն է, ցայսօր քանի՞ 10 միլիոն դոլարը գերազանցող օտարերկրյա ներդրման եք աջակցել:

Քանի որ հարցադրումների պատասխանն այդպես էլ չստացանք, փորձեցինք կապ հաստատել կայքէջում նշված հեռախոսահամարով․ ի պատասխան՝ մեզ տեղեկացրեցին, որ նշված հասցեով նամակ չեն ստացել, չզլացանք և կրկին ուղարկեցինք, սակայն հեռախոսահամարը, որով պետք էր ճշտեինք՝ նամակի ճակատագրի մասին, այլևս չպատասխանեց․ համարը մինչ օրս անհասանելի է մնում աշխատանքային ամենատարբեր ժամերին։

Նկատենք՝ խոսքը «Հայաստանի պետական հետաքրքրությունների ֆոնդ» ՓԲԸ-ի պաշտոնական էջում նշված միակ պաշտոնական հեռախոսահամարի մասին է։

Արդյո՞ք պետական հետաքրքրությունների ֆոնդին չի հետաքրքրում «հետադարձ կապն» ապահովելու տարրական նորմը, և ինչպե՞ս պետք է,  օրինակ, ներդրողը կապ հաստատի ներդրումները խթանող այս ընկերության հետ. հարցը մնում է բաց։

Ի դեպ, օրերս նաև շրջանառվեց տեղեկություն, որ «Աբու Դաբիի ապագա էներգետիկայի կազմակերպությունը»՝ «Մասդարը», որն ամիսներ առաջ այս ֆոնդի հետ ստորագրել էր համաձայնագիր՝ արևային ֆոտովոլտային (200մՎ), հողմային (200մՎ) և լողացող արևային էներգիայի ոլորտներում (100մՎ) արդյունավետ համագործակցության նպատակով, Ադրբեջանի հետ արդեն մեկ քայլ առաջ է արել և հայտարարել Ադրբեջանում օգտակար մասշտաբի արևային ֆոտովոլտային (ՊՎ) նախագծի մշակման շուրջ 200 մլն դոլար արժողությամբ համաձայնագրերի ստորագրման մասին:

«Ի տարբերություն Հայաստանի Հանրապետության, որը հուշագիր է կնքել «Մասդարի» հետ, ադրբեջանական կողմն իրականացնում է շատ ավելի կիրառական բնույթի քաղաքականություն այս ոլորտում․ համագործակցությունը «Մասդարի» և Ադրբեջանի միջև շատ ավելի շոշափելի է և չի սահմանափակվում սոսկ հուշագրով, այլ ունի շատ ավելի խորքային-պայմանագրային բազա։  Եթե Ադրբեջանում Մասդարի կողմից արդեն իսկ որոշակի աշխատանքներ սկսվել են, ապա Հայաստանում այս համագործակցությունը դեռևս գտնվում է կոնսուլտացիաների մակարդակում»,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով թեմային՝ նշեց «Էներգետիկ անվտանգության ինստիտուտ» գիտահետազոտական ՀԿ նախագահ, էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Վահե Դավթյանը։

Իսկ թե ի՞նչ փուլում է խոշոր ներդրողների ներգրավումը և կոնկրետ ո՞ր ներդրումային հոսքեր ավելացնելուն է նպաստել «Հայաստանի պետական հետաքրքրությունների ֆոնդը» (որն ունի բարձր աշխատավարձերով վարձատրվող աշխատակազմ և, ինչպես նշեցինք՝ դրա ստեղծումից 1 ամիս անց կառավարությունն ընդունեց որոշում, որով «ՀՀ ներդրումների և արտահանման խթանման» ծրագրի իրականացման համար նախատեսվող 1072.1 մլն դրամ դրամաշնորհից 240 մլն դրամը տրամադրվեց այդ ֆոնդին՝ առանց մրցույթի), հուսանք, որ շուտով հանրային լայն շրջանակները ևս կտեղեկացվեն։