Նիկոլ Փաշինյանի իրավական կրեդոն

Նիկոլ Փաշինյանը դատական համակարգի և իրավական տարբեր հարաբերությունների նկատմամբ խորը նիհիլիզմով, եթե չասենք՝ ատելությամբ է վերաբերվում, և դա բխում է ոչ այնքան դիկտատուրա հաստատելու ցանկությունից, այլ դա էնդոգեն երևույթ է, որի արմատները Նիկոլի էության մեջ են։

Բարոյականությունը և իրավունքը հիմնականում ունեն նույն բնույթը՝ դրանք հիմնված են մարդու արարքների նկատմամբ սահմանվող արգելքների վրա, որոնց շնորհիվ հնարավոր է դառնում մարդկային հասարակության գործունեությունը։ Եթե այդ արգելքների խախտման համար բարոյականությունն ունի արձագանքման իր գործիքները, ինչպես պարսավանքը, ամոթը, պատիվը, խիղճը, անգամ՝ հայհոյանքը, ապա իրավունքի դեպքում խախտմանը հակազդում են դատարանները, բանտերը, իրավական մյուս ինստիտուտները։

Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության հիմնական պրոբլեմն այն է, որ ինքը որևէ բարոյական սահմանափակում չի ճանաչում, չի ընդունում, որ «մի գողացիր»-ը, «մի սպանիր»-ը ու «սուտ մի խոսիր»-ը տարածվում են նաև իր վրա։

Իհարկե, երբ Նիկոլն անընդհատ սուտ է խոսում, անհագուրդ գողանում է, իր սնապարծության համար հազարավոր երիտասարդների է ուղարկում մահվան, նա ենթարկվում է լուրջ հանրային պարսավանքի ու ճնշման։ Սակայն Նիկոլը մեկուսանում է, միացնում է ֆեյքերի խլացուցիչը՝ ենթադրելով, որ սին աղմուկով ինքը կարող է արդարանալ, կամ էլ հերթական ճարպկախոսությունն է արտասանում, և իրեն թվում է, թե այս գործիքներով բարոյական նորմերը պահպանվեցին։

Նիկոլ Փաշինյանը շատ լավ տեղյակ է, որ հասարակության մեջ գոյություն ունեն բարոյական արժեքներ, նրա ելույթները լեցուն են հայրենասիրության, ընտանիքի, հավասարության, արդարության մասին խոսքերով, սակայն իրականում իր համար առաջնային են ագահությունը, իշխանատենչությունը, սնապարծությունը, իսկ ելույթներում արտասանված «բարձր» խոսքերը զուտ  մարդկանց մանիպուլյացնելու համար են։ Նիկոլը չի ընդունում, որ բարոյական հրամայականները հասարակության նորմալ կենսագործունեության համար անհրաժեշտ օբյեկտիվ գործոններ են:

Նույն երկվությունն է գերիշխում Նիկոլի իրավական ընկալումներում։ Մի կողմից՝ նա չի ընդունում, որ իր համար կարող են լինել իրավունքով սահմանված «կարելիի» և «չի կարելիի» սահմանափակումներ։ Նման արգելքները համարում է չարիք, որը խանգարում է իր կամքի իրագործմանը, և օրենքին ենթարկվելու փոխարեն՝ անգամ ոչ թե այն շրջանցելու ոււղիներ է փնտրում, այլ կոպտորեն ոտնահարելու համար ճարպկամիտ արդարացումներ։ Ասվածի համար լավագույն օրինակ  է Սահմանադրական դատարանի հետ կատարված ողջ ֆարսը, որն արդեն երկրի համար դառնում է ողբերգություն. սկզբում անմարդկային ճնշումներով, ոտնահարելով բարոյականությունը և օրենքը, Նիկոլը հարձակվեց Հրայր Թովմասյանի վրա, այնուհետև փորձեց կաշառելով ազատվել ՍԴ անդամներից, այս բոլոր տրյուկներով հաջողության չհասնելով, կովիդի լայն տարածման շրջանում, ոտնահարելով Սահմանադրությունը, փորձեց անցկացնել Սահմանադրական հանրաքվե, հընթացս, տեսնելով, որ դրանից չի ստանա իր համար ցանկալի արդյունքը, չեղարկեց հանրաքվեն, բայց, այնուամենայնիվ, անօրինական կերպով, ոտնահարելով Սահմանադրությունը, այն փոխեց և նշանակեց իր «սրտի դատավորներին»:

Հիմա, երբ անգամ իր նշանակած կազմով ՍԴ-ն հակասահմանադրական ճանաչեց ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի և Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանի դիմումների հիման վրա՝ ՀՀ Քրեական օրենսգրքի 300.1 հոդվածը, Նիկոլը գնում է համաշխարհային իրավագիտության մեջ ռեկորդի. մարդ է դատում գոյություն չունեցող օրենքով, և նա չի հանգստանա, մինչև իր ուզած արդյունքը չստանա։

Մյուս կողմից՝ իրավունքը Նիկոլ Փաշինյանը համարում է այն անհրաժեշտ շուստրի գործիքը, որն իր ձեռքում է, և որին պետք է ենթարկվեն մյուս բոլորը։ Դրա համար էլ նա ունի կաշառատու ջեբի Սիլվային, դրա համար էլ իրավունքի յուրահատուկ մեկնաբանությունների պատճառով նրա ընդդիմախոսները  ոստիկանական բաժանմունքների ամենօրյա այցելուներն են։ Այսինքն, ոչ թե իրավունքն օբյեկտիվ անհրաժեշտություն է և գոյություն ունի օբյեկտիվորեն, բոլորից անկախ, այլ իրավական փոխհարաբերությունները մեկ կան, մեկ էլ չկան՝ կախված իր կամքից։

Բարոյական և իրավական այս դուալիզմը ոչ թե Նիկոլի անձի երկվության պատճառով է, ինչը վերջին շրջանում խիստ պրոպագանդվում է և շահարկվում, այլ «կարմիր գծերի» բացակայության և պետական ու հասարակական համակարգի գործունության մեխանիզմները չհասկանալու արդյունք։

Աղասի ենոքյան