Թուրքիան խոսում է առանց Ցեղասպանության ճանաչման սահմանը բացելու մասին, մեր իշխանությունը հայտարարում է՝ ուզում են. Ռուբեն Մելքոնյան

«Հարցերս վերաբերում են իմ մասնագիտությանը` թուրքագիտությանը: Առաջին հարցս դեմարկացիայի` սահմանազատման մասին է: Ես տեղյակ եմ, որ Խորհրդային Միության և Թուրքիայի միջև հայ-թուրքական այսօրվա սահմանի դեմարկացիան տևել է 3 տարի` 1968-1971թթ.: Ձեր վարչապետության ժամանակ երբևէ եղե՞լ է Թուրքիայի հետ դեմարկացիայի փորձ, և արդյո՞ք Թուրքիայի հետ շփման փորձառություն ունենք այդ առումով, քանի որ հիմա 5 րոպեում GPS-ով փորձում են դեմարկացիա անել, որը հենց հակասում է այդ ժանրի կանոններին:

Երկրորդը` ես գիտեմ, որ Թուրքիայի կողմից սահմանների բացման 3 նախապայման կար` Արցախյան հարցը, Կարսի պայմանագրի ճանաչումը  և Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչումից հրաժարումը: Արցախյան հարցն ըստ էության թուրքերը լուծել են իրենց օգտին, և հիմա թուրքական պաշտոնական հռետորաբանությունը հետևյալն է` Հայաստանը պետք  հրաժարվի Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչումից, և դա է լինելու սահմանները բացելու գինը: Մեր իշխանությունները հայտարարում են, որ ուզում են բացել: Այստեղից կարո՞ղ ենք ենթադրել, որ մի գիշեր, մի առավոտ հայ ժողովուրդը կրկին բախվելու է «անակնկալի հետ», և սա շատ իրատեսական սցենար է:

Երրորդ` Դուք խոսեցիք պետական ազգային կրթության մասին: Ենթադրում եմ, որ կրթության վերաբերյալ նույնպես ունեք ազգային կրթությունն ու քարոզչությունը` որպես գերակայություն, դարձնելու մոդելը: Կա՞ արդյոք Ձեր ճանապարհային քարտեզում նման բան, որովհետև մենք Ադրբեջանում ունենք մի սերունդ, որը 20 տարի ենթարկվել է ծայրահեղ ազգայնամոլական քարոզի, իսկ մեզ մոտ գնում է կրթության ապազգայնացում, երբ ազգագրական երգերն ու հայ հերոսները դառնում են վտանգներ»,- Վազգեն Մանուկյանի հետ մտավորականների հանդիպման ժամանակ այս հարցերն ուղղեց ԵՊՀ Արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան Ռուբեն Մելքոնյանը:

Անդրադառնալով դեմարկացիայի վերաբերյալ հարցին` ընդդիմության միասնական թեկնածուն նշեց, որ դա շատ բարդ պրոցես է:

«Դա բարդ իրավաբանական պրոցես է: Ստեղծվում է երկու միջպետական երկկողմանի հանձնաժողով: Որոշվում են որոշ կետերի կոորդինատներ, հետո գրվում է, թե այդ սահմանը որտեղով է անցնում: Դրանից հետո տեղի է ունենում դելիմիտացիա, որովհետև ասում են, օրինակ՝ այստեղ մի քիչ իջեցնենք, որովհետև արոտավայր կամ բնակավայր կա: Հետո դա հաստատվում է, որից հետո նոր արդեն սկսում է ճշտվել սահմանը: Հիմա եթե մենք սկսենք, մենք կորուստ ենք ունենալու: Մենք հիմա հազարավոր հեկտարներ կորցնելու ենք, եթե այդ ճանապարհով գնանք: Հիմա դրա ժամանակը չէ: Պետք է գնալ իրավաբանական ճանապարհով, որովհետև եթե վեճեր են լինում, նաև 3-րդ կողմ է ներգրավվում: ԽՍՀՄ-ում Հայաստանի ու Ադրբեջանի ներքին սահմաններն ավելի երկրորդական էին, քան դրսի սահմանները»,- ասաց Վազգեն Մանուկյանը` հավելելով, որ իր վարչապետության օրոք Թուրքիայի հետ սահմանների ճշգրտման հարց չի առաջացել:

Ինչ վերաբերում է կրթությանը, Վազգեն Մանուկյանն ասաց, որ, եթե իրեն ասեին` կարո՞ղ է արդյոք Հայաստանի համար 2 կարևոր բան նշել, ինքը կպատասխաներ` բանակ և կրթություն:

«Ես կարող եմ բազմաթիվ օրինակներ բերել` Բիսմարկի խոքը, ով ասում էր` հաղթեց ոչ թե մեր զինվորը, այլ ուսուցիչը, կամ Ճապոնիայի այն ժամանակվա պաշտպանության նախարար Նակասոնեի խոսքը, ով ասել էր, որ իրենց դպրոցական դասագրքերում հայրենասիրություն չեն քարոզվում, և, որ դրանք ազգային չեն, դրա համար էլ մեր ազգային եկամուտն իջել է: Հետո Նակասոնեն դարձավ վարչապետ»,- ասաց Վազգեն Մանուկյանը:

Նրա խոսքով` կրթության մեջ գլխավոր բաղադրիչը պետք է լինի ազգային մտածողության, ազգային պամության, իր ազգի անցյալով, ներկայով հպարտացող մարդ ձևավորելը:

«Կրթության մյուս մասը, որը վերաբերում է բնական գիտություններին և այլոց, վեճեր կարող են լինել: Մենք ԽՍՀՄ-ում ունեինք մի համակարգ, որը երեխաներին տալիս էր էնցիկլոպեդիական կրթություն, և մարդու մոտ աշխարհայացքը լայն էր լինում: Օրինակ, 1988թ. Նիկոլ Փաշինյանի պես մարդիկ ժողովրդի հետ մանիպուլյացիա չէին կարող անել, որովհետև բոլորն աշխարհը ավելի լայն էին տեսնում»,- նշեց Վազգեն Մանուկյանը` հավելելով, որ կա նաև կրթության արևմտյան մոդելը, որը սոսկ լավ մասնագետ է պատրաստում:

Մանրամասները` տեսանյութում