Թումանյանի «Բարեկենդան»-ը թարգմանվել է հնդկերեն, տպագրության են սպասում մյուս հեքիաթները

Թումանյանի «Բարեկենդան»-ի հնդկերեն թարգմանությունը ևս մեկ առիթ է երկու ազգերին հաղորդակից դարձնելու, մտերմացնելու: Գաղափարի նախաձեռնողն ու թարգմանիչն է Երևանի պետական համալսարանի Արևելագիտության ֆակուլտետի դասախոս, խաղաղության դեսպան, ազգությամբ հնդիկ Սանթոշ Կումարի Արորան: Այս առիթով «Արմենպրես»-ի թղթակիցը զրույցել է Սանթոշ Կումարի Արորայի հետ:

-Տիկին Սանթոշ, ինչպե ՞ս որոշեցիք իրականացնել այս նախաձեռնությունը:

– Իմ նպատակն է ծառայել երկու ազգերին, նրանց տեսնել երջանիկ: Ես փորձում եմ ամեն կերպ աջակցել այս երկու ազգերին միմյանց հաղորդակից դարձնելու համար: Սա ևս այդ քայլերից մեկն էր, նաև երբեմն հնդկական ուտեստների պատրաստման վարպետության դասեր եմ անցկացնում: Անում եմ այն ամենը, ինչը կախված է ինձանից: Եվ եթե կարողանամ գոնե ինչ-որ մեկի դեմքին ժպիտ բերել, ուրախ կլինեմ:

-Ինչո՞ւ հենց Թումանյան:

-Կարծում եմ, որ Թումանյանի հեքիաթներն ունեն մարդկային դրական արժանիքներ կերտող հատկանիշներ: Ուզում եմ, որ այդ արժեքները ծանոթ լինեն բոլորին: Հովհաննես Թումանյանը շատ հավատացյալ է եղել: Թումանյանից թարգմանել եմ նաև «Ախթամարը», «Տերն ու ծառան», «Սուտլիկ Որսկանը», որոնք դեռ տպագրված չեն: Թումանյանի ստեղծագործությունները ոչ միայն հնդկերեն, այլ նաև այլ լեզուներով ևս պետք է թարգմանվեն:

-Կա՞ նպատակ գրքերը Հնդկաստան ուղարկելու:

-Անպայման, ես անձամբ կգնամ Հնդկաստան, կայցելեմ դպրոցներ, կխոսեմ ուսուցիչների, տնօրենների հետ: Նրանց շատ բան պետք չէ բացատրել: Եթե մեկ անգամ կարդան` կհասկանան, որ այն իսկապես պետք է հնդկական դպրոցներին: Հնդկաստանում ևս ուզում են իրենց գրականությունը թարգմանել հայերեն: Խանգարում են միայն ֆինանսական խնդիրները:

-Ի՞նչ կտա այս թարգմանությունը հնդիկ երեխաներին:

-Կկերտի լավ մարդ: Մարդը պետք է վաղ տարիքից կարդա Թումանյան: Ես իմ թոռնիկներին ևս պատմում եմ շատ հեքիաթներ:

-Մի լեզվից մյուսին փոխադրելիս եղե՞լ են լեզվական դժվարություններ:

-Ինձ համար թարգմանելիս դժվարություններ չեն եղել, քանի որ ապրում եմ այս ժողովրդի մեջ, ուղնուծուծով ճանաչում եմ հայ ազգին, ծանոթ եմ հոգեբանությանն ու մտածողությանը, գիտեմ ոչ միայն լեզուն, այլ նաև այն, թե հեղինակը տվյալ բառը գրելով ինչ է ի նկատի ունեցել: Բացի այդ` երկու լեզուները շատ նման են միմյանց: Մեծ քանակով միևնույն արմատն ունեցող բառեր կան այս լեզուներում: Իմ իմացած լեզուներում միայն հայերենն ու հնդկերենն ունեն «ը» տառը:

-Հնդկական գրականության մեջ կա ՞գրող, որին համեմատում, նմանեցնում եք Թումանյանին, նրա գրելու ոճին:

-Հնդկաստանում ունենք շատ յուրահատուկ գրողներ, օրինակ` Պրեմչանդը, Ռաբին Ռանատագորը: Հատկապես Պրեմչանդի հեքիաթները շատ մոտ են Թումանյանի հեքիաթներին, սակայն Թումանյանի` աստծու հետ ուղիղ կապը դեռ ոչ ոքի մոտ չեմ նկատել:

– Հայկական գրականությունից  այլ ստեղծագործություններ նախատեսո՞ւմ եք թարգմանել:

-Նախատեսում եմ շուտով նաև թարգմանել «Սասնա ծռեր» էպոսը, աշխատում եմ հայերեն-հնդկերեն բառարան ստեղծելու ուղղությամբ և ուզում եմ անպայման շուտով վերջացնել այն: Նաև կփորձեմ ստեղծել դարձվածաբանությունների բառարան և զրուցարան, սակայն դեռ ֆինանսապես աջակցող չունեմ: Մտածում եմ նաև որոշ բաներ թարգմանած ուղարկել Հնդկաստան և այնտեղ տպագրել:

-Գրքերն արդյոք վաճառվո՞ւմ են Հայաստանում:

-Գրքերը չեն վաճառվում, նվիրում եմ իմ լավ սովորող ուսանողներին` որպես խրախուսանք: Այստեղ հնդկերեն կարդացողներ չկան: Նեկայումս միայն արևելագիտության ֆակուլտետում են հնդկերեն ուսուցանում, այն էլ մեկ կիսամյակում շաբաթական երկու անգամ: Իսկ այդ ժամանակահատվածը շատ քիչ է թարգմանիչ դառնալու համար:  Ինձանից բացի, համալսարանում հնդկերեն դասավանդող ուրիշ դասախոս չկա:

-Տիկին Սանթոշ, քանի՞ տարի  է, ինչ  մշտական բնակություն եք հաստատել Հայաստանում:

-1987 թվականից ապրում եմ Հայաստանում: Պարբերաբար գնում եմ Հնդկաստան, սակայն վերջին 4 տարում չեմ կարողացել գնալ:

-Հեշտությա՞մբ հարմարվեցիք Հայաստանին:

-Ես ադապտացման խնդիր չեմ ունեցել, քանի որ ինձ համար բոլոր ազգերն էլ մեկ ընտանիք են: Բոլոր ազգերն էլ միևնույնն են, ազգությունները և կրոնները որոշել է ժողովուրդը:

-Այլ վայրում ապրելու ու աշխատելու առաջարկներ եղե՞լ են:

-Ինձ շատ տեղերից են հրավիրել, բայց մի շաբաթից ավելի ոչ մի տեղ չեմ կարողանում մնալ, հետո վազում եմ Հայաստան: Ես այստեղ ունեմ իմ ընտանիքը, շրջապատը: Հայկական հոգին միայն այստեղ կա:

Հարցազրույցը՝ Աննա Գրիգորյանի