Կարինե Աճեմյան. «Եթե ես օրը 10 ժամ նվագեի, երևի, թե ամուսինս ավելի դժգոհ կլիներ, քան թե՝ մասնակցեմ նիստերին»
Հարցազրույց ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր Կարինե Աճեմյանի հետ
– Տիկին Աճեմյան, դերասանի մասնագիտությունն ուսումնասիրելուց և ավարտելուց հետո, որոշեցինք ընդունվել Հայ-բրիտանական բիզնես կենտրոն: Ինչո՞վ էր պայմանավորված անցումն արվեստի վերացական, եթերային աշխարհից՝ դեպի ֆինանսական իրականություն:
– Այդ ամենն աստիճանաբար է տեղի ունեցել: Իհարկե, շրջադարձային պահեր եղել են իմ կյանքում, բայց ոչ թատերական ինստիտուտն ավարտելուց հետո: Անկեղծ ասած, միշտ ցանկացել եմ թատերագետ դառնալ, այլ ոչ՝ դերասանուհի: Սակայն այդ տարի թատերագիտական կուրս չէր բացվել, և ես ընդունվել եմ դերասանական բաժին՝ Հրաչյա Ղափլանյանի կուրսը: Այնուամենայնիվ, ոչ մի բանի համար չեմ ափսոսում, քանի որ դրանք եղել են հրաշալի տարիներ: Ինչ վերաբերում է հետագային, ապա կարծում եմ՝ եթե մարդն ունի ներուժ, ցանկություն, ղեկավարման և կառավարման ձիրք, ապա՝ ինչո՞ւ ոչ: Նա կարող է իրեն թույլ տալ փորձել: Եվ եթե նա հաջողում է, դա շատ մեծ ուժ և վստահություն է ներշնչում նաև հետագա քայլերի համար:
– Պատանեկան տարիներին ավելի պարզ, ավելի մեծ հույսերով ենք նայում կյանքին: Եվ երբ ընտրում ենք արվեստի վերացական և հոգևոր աշխարհը, շատ անգամ չենք էլ մտածում կյանքի իրական, շատ անգամ՝ նաև պարտադրող կանոնների մասին: Միգուցե ավարտելով դերասանական կուրսը, հանկարծ հասկացաք, որ արվեստով «տուն չե՞ս պահի»: Դա՞ էր պատճառը, որ որոշեցիք տիրապետել առավել «ռեալ» մասնագիտության:
– Ասեմ, որ արվեստի աշխարհից երբեք չեմ կտրվել: Այն միշտ եղել է իմ սրտում, միշտ սիրել եմ մշակույթ, նաև երաժիշտ եմ: Ավարտել եմ նաև Երևանի Ռ. Մելիքյանի անվան Երաժշտական ուսումնարանը…
Բայց իմ տեսակով շատ իրատես մարդ եմ և երբեք իմ կանխատեսումներում չեմ սխալվում: Այդ առումով դժվար չէր, քանի որ քաղաքականությամբ զբաղվել եմ նաև երիտասարդ տարիքում: Ծնողներս շատ ակտիվ քաղաքացիներ են եղել: Հայրս ու մայրս միշտ հետաքրքրվել են, թե ի՞նչ է տեղի ունենում մեր երկրում: Այսինքն՝ այս ամենն աստիճանաբար է տեղի ունեցել: Եվ երբ 2005թ. դարձա կուսակցական և սկսեցի շատ ինտենսիվ կուսակցական աշխատանքով զբաղվել՝ հասկացա, որ քաղաքականությունն իմ կյանքում շատ կարևոր դեր է կատարում: Համարում եմ, որ քաղաքական գործիչների համար շատ մեծ դերակատարություն ունի կուսակցական աշխատանքով զբաղվելը և առհասարակ կուսակցական ճանապարհով անցնելը, որը կոփում է, սովորեցնում է քաղաքականության կանոններին:
– 1994-96 թվականներին եղել եք «Մետրո» թատրոնի տնօրեն: Քչերին է հաջողվում ավարտել դերասանական բաժինն ու, ոչ անմիջապես իհարկե, և զբաղեցնել թատրոնի տնօրենի պաշտոնը: Նախանձելի առաջընթաց է:
– Քանի որ դուք այդ հարցը տվեցիք, պետք է ասեմ, որ եթե մեր թատրոնների տնօրենները լինեն մարդիկ, ովքեր անցել են թատերական ճանապարհ, մեր թատրոնների վիճակը շատ ավելի լավը կլիներ: Կառավարման ձիրքը շատ կարևոր է, բայց շատ ավելի առաջնային է, թե ինչ ես դու ղեկավարում: Իսկ թատրոնը շատ բարդ կառույց է: Եվ եթե տնօրենը չտիրապետի թատերական գործի նյուանսներին, ելևէջներին, նա առանձնապես մեծ հաջողությունների չի հասնի:
– Համարո՞ւմ եք Ձեզ կարիերիստ:
– Ոչ: Ես կարիերիստ չեմ, որովհետև ամեն ինչ աստիճանաբար է ինձ մոտ ստացվել:
– Կարիերիստների մոտ էլ է ամեն ինչ աստիճանաբար ստացվում:
– Տարբերությունը մեծ է: Երբ մարդ զբաղված է միայն իր կարիերայով և ձգտում է արագ թռիչքներով, շատ անգամ՝ մարդկանց ճակատագրերի վրայով, հասնել ինչ-որ նպատակների, այ դրան ես շատ վատ եմ վերաբերվում: Այդպիսի դեպքերում նաև փորձն է պակասում, շատ են լինում սխալները: Իսկ երբ դու ճանապարհ ես անցնում, որոշակի պաշար ես հավաքում՝ և՛ որպես մարդ, և՛ որպես մասնագետ, այդ ճանապարհին հարստանում ես:
– «Ճանապարհին հարստանում ես» արտահայտությունը պատգամավորի շուրթերից խոստովանանքի պես է հնչում:
– Իհարկե, հասկանում եմ ձեր կատակ-ակնարկը, սակայն կարծում եմ, որ խոսքիցս պարզ էր, որ նկատի ունեմ մտավոր, կյանքի փորձի և գիտելիքների հարստությունը:
– Ինչպե՞ս է հնարավոր այդքան լավ, թեպետ Դուք չեք սիրում այդ տերմինը, կարիերա անել և միևնույն ժամանակ՝ մնալ այդքան կանացի: Հնարավո՞ր է և՛ աշխատանքի վայրում, և՛ ընտանիքում լինել գերազանց, թե՞ այնուամենայնիվ մի կողմը պարբերաբար տուժում է:
– Միշտ էլ շատ հանգիստ համատեղել եմ: Իմ պարագայում չի տուժել, որովհետև շատ կարևոր է, որ երբեք չմոռանաս ընտանիքիդ մասին: Կարծում եմ՝ կազմակերպված կանայք ամեն ինչ կարող են հասցնել: Եղել են դեպքեր, երբ ես առավոտ շուտ գնացել եմ աշխատանքի և ուշ եմ վերադարձել: Իմիջիայլոց այդ փուլը երկար է շարունակվել, բայց երբևէ իմ ընտանիքն ուրիշի պատրաստած ճաշ չի կերել: Ես ամեն ինչ կարողացել եմ հասցնել: Դա, իհարկե, իմ հանգստի հաշվին է եղել:
– Ձեզ մոտ օրն այդ տարիներին ուներ 48 ժա՞մ:
– Պարզապես ես շատ պատասխանատու մարդ եմ: Երբեմն ինքս ինձ վրա զարմանում եմ, որովհետև կարելի է ինչ-որ տեղ մի քիչ ուշանալ, ինչ-որ բան չանել կամ թողնել «հետո» ասվածին… Միշտ պատասխանատվության մեծ զգացում եմ ունեցել: Եվ ինչն ամենակարևորն է՝ ամուսինս միշտ ինձ սատարել է, օգնել է: Այդ առումով շատ ներդաշնակ է մեր ընտանիքը, և ես շատ շնորհակալ եմ Աստծուն, որ ես այդպիսի ընտանիք ունեմ:
– Ուզում եք ասել, որ Ձեզ մշտազբաղ լինելն, օրվա մեծ մասն աշխատանքին հատկացնելը երբևէ խոսակցությունների տեղիք չե՞ն տվել ընտանեկան կյանքում: Զուտ հայկական՝ «կինարմատ՝ նստիր տանը» հրամաններ չե՞ն հնչել:
– Մեծ վեճեր չեն եղել: Եղել է փոքրիկ, անցողիկ նեղվածություն: Բայց ձեր նշած հայկական հրամաններից երբեք չեն հնչել: Ամուսինս շատ ժամանակակից և ազատամիտ մարդ է և միշտ հարգել է իմ աշխատանքը:
– Գաղտնիք չէ, որ արվեստի մարդիկ հաճախ են սիրահարվում կամ գոնե սիրում են «ֆլիրտ» ասվածը: Ձեզ մոտ երբևէ խանդի զգացողություն չի՞ առաջացրել թեկուզ միայն այն միտքը, որ մինչ Դուք շատ լուրջ պետական հարցեր եք քննարկում Ազգային ժողովում, Ձեր սիրելի ամուսինը՝ դերասան Արա Դեղտրիկյանը, հերթական գեղեցկուհուն է գրկում բեմում, և ինչ խոսք՝ հանուն արվեստի:
– Ես խառնվածքով խանդոտ չեմ: Շատ ուրախ եմ, որ նա որպես դերասան՝ երկրպագուներ ունի, որովհետև դերասանը ոչ միայն ճանաչված, այլ նաև սիրված պետք է լինի: Նույնիսկ, երբ բեմում ինչ-որ տեսարաններում նա գրկախառնվում է, համբուրվում է, բոլորն ինձ հարցնում են, թե ինչպե՞ս եմ արձագանքում, ի վերջո, կինն եմ: Ասեմ, որ շատ հանգիստ, քանի որ, բացի նրանից, որ գիտեմ ամուսնուս, շատ լավ հասկանում եմ, թե ինչ է թատրոնը, ինչ է բեմը: Նույնիսկ, երբ դրսում ամուսնուս հետ ցանկություն են ունենում նկարվելու, ես մի կողմ եմ քաշվում, որովհետև գիտեմ, որ խանգարում եմ, երբ ինքն իր երկրպագուների հետ նկարվում է:
– Տիկին Աճեմյան, Դուք մաքրասե՞ր կին եք:
– Այո, շատ:
– Բայց ասում են, որ քաղաքականությունը, մեղմ ասած, այդքան էլ մաքուր ոլորտ չէ:
– Ասում են: Սակայն, երբ մարդիկ իրենց սկզբունքներին հավատարիմ են գործունեություն ծավալում և պարկեշտ են, որը շատ կարևորում եմ, նրանք ցանկացած ոլորտում մաքուր կաշխատեն: Ինչո՞ւ են քաղաքականության մասին ասում՝ ոչ մաքուր, որովհետև շատ են ինտրիգները, շատ է մրցակցությունը, և դա, բնականաբար, բերում է չարության, բերում է նրան, որ մարդիկ՝ փոխարենն իրենց աշխատանքով զբաղվելու, սկսում են հարցեր պարզաբանել: Եվ այդ ամենը, բնականաբար, բերում է ոչ առողջ մթնոլորտի: Միշտ աշխատել եմ հեռու մնալ այդ ինտրիգներից: Վստահ եմ, որ կան մարդիկ, ովքեր կարողանում են և՛ քաղաքականության մեջ լինել, և՛ մաքուր մնալ:
– Ինչպիսի՞ն է կին պատգամավորի և դերասան ամուսնու ընտանիքի երջանկության մեխանիկան: Քանի որ, թվում է՝ մի տանիքի ներքո «համադրվել» են անհամադրելի մարդիկ:
– Կարծում եմ, որ եթե ես չլինեի պատգամավոր, այլ լինեի, օրինակ, դաշնակահարուհի, հնարավոր է, որ խնդիրներն ավելի շատ լինեին: Եթե ես օրը 10 ժամ նվագեի, երևի թե ամուսինս ավելի դժգոհ կլիներ, քան, եթե ես մասնակցեմ ԱԺ նիստերին: Ուզում եմ ասել, որ դա իրականում նշանակություն չունի:
– Մեր Ազգային ժողովը թատրոն է հիշեցնում՝ իր ինտրիգներով, բացասական և հազվադեպ հանդիպող դրական կերպարնեով:
– Հաճախ են նշում, որ Ազգային ժողովը վերածվել է թատրոնի: Բնականաբար, եթե ինտրիգը շատ է, կրքերը եռում են, սկսվում է «թատրոնը»:
– Փաստորեն, հայտնվելով ԱԺ-ում՝ իրականություն եք դարձրել Ձեր վաղեմի երազանքը՝ դառնալ թատերագետ:
– Ես այդպես չէի ասի, քանի որ ավելի լուրջ եմ վերաբերվում քաղաքականությանը: Բայց քանի որ թատրոնը նույնպես շատ զգայուն ոլորտ է, ինչպես քաղաքականությունը, այդ իսկ պատճառով համեմատության եզրեր հնարավոր է գտնել: Քաղաքական գործիչը պետք է լինի առավելագույնս կիրթ, անկեղծ, սկզբունքային:
– Գեղեցիկ է հնչում, սակայն այդ խոսքերը որքանո՞վ կապ ունեն քաղաքական գործչի իրական պատկերի հետ: Հնարավո՞ր է լինել քաղաքականության մեջ և ունենալ, ավելին՝ պահպանել Ձեր թվարկած մարդկային որակները:
– Հնարավոր է: Ես, համենայնդեպս, մինչև այսօր չեմ դավաճանել իմ սկզբունքներին: Եվ շարունակում եմ նմալ այն ուժի հետ, որի հետ սկսել եմ իմ քաղաքական գործունեությունը: Հավատում եմ, որ մենք կարող ենք երկրում իրականացնել փոփոխություններ, և քայլ առ քայլ իրականացնում ենք… Համարում եմ, որ քաղաքականության մեջ պետք է կայուն լինես և անպայման հավատաս քո ասածին և սկզբունքներին:
– Ռուս քաղաքական գործիչների թիվ մեկ արտիստը երևի թե Ժիրինովսկին է: Մենք ունե՞նք նման «մեծության» տաղանդ ԱԺ-ում:
– Կարծում եմ՝ մեր ԱԺ-ում ևս կոլորիտ կա: Ինչպես տեսնում եք, երբ սկսում են նիստերը, քաղաքական կյանքն աշխուժանում է, լրագրողների համար հետաքրքրությունը՝ մեծանում: Իրականում հասարակության պատկերն արտացոլված է ԱԺ-ում:
– Հարցազրույցներից մեկում, Ձեզ ուղղված հարցին՝ ինչպե՞ս դարձաք պատգամավոր, պատասխանել եք. «2005 թ., երբ առաջարկեցին, ընդունվեցի Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության շարքերը և Անդրանիկ Մարգարյանի կարգադրությամբ նշանակվեցի ՀՀԿ-ի կանանց խորհրդի մշակույթի հանձնախմբի ղեկավար: Իսկ 2009 թ. Հանրապետական կուսակցության համամասնական ցուցակով դարձա ԱԺ պատգամավոր»: Այս ամբողջ պատասխանի մեջ փոքր-ինչ տարօրինակ է հնչում «ինձ առաջարկեցին» արտահայտությունը: Հնարավո՞ր է, որ մի օր էլ գան և ինձ առաջարկեն, թե՞ ես պետք է իմ մասին տեղյակ պահեմ:
– Այնպես չէր, որ ես ուղղակի փողոցում քայլում էի, և ինձ եկան և առաջարկեցին: Իմ կուսակցական դառնալը կապված է Անդրանիկ Մարգարյանի և իր կայացրած որոշումների հետ: Ես աշխատել եմ տարբեր կառույցներում, և իմ քաղաքական ակտիվությունը միշտ նկատվել է:
– Դուք նաև նշում եք, որ ՀՀԿ-ն ընտրել եք, քանի որ Ձեզ հարազատ է կուսակցության գաղափարախոսությունն ու քաղաքական ուղղվածությունը: Կոնկրետ ի՞նչն է Ձեզ հարազատ այդ գաղափարախոսության մեջ:
– Պահպանողական կուսակցություն է ՀՀԿ-ն: Մեր կուսակցության առանցքում մարդն է, ազգային արժեքներն են: Վստահ եմ, որ հիմա մարդիկ կասեն, որ այսքան թերություններ ունի կուսակցությունը, բայց դա չեք նշում… դա այդպես չէ: Երբ կուսակցությունը մեծ է, անշուշտ, լինում են նաև մարդիկ, ովքեր չեն համապատասխանում այդ կուսակցության անդամը լինելուն:
– Եթե այդ կուսակցությունն այդքան «լավն է ու բարին», ինչո՞վ եք բացատրում այս աստիճանի անվստահությունը թե՛ կուսակցության, և թե՛ ղեկավարի նկատմամբ:
– Իհարկե, մենք ունենք խնդիրներ, բայց այդ խնդիրներն առաջին հերթին՝ մեր ուշադրության կենտրոնում են: Կարծում եմ, որ այս խորը, գլոբալ ճգնաժամից հետո մարդանց մոտ առկա է հիասթափության զգացումը: Արտագաղթում են ոչ միայն հացի խնդիր լուծելու համար, այլ նաև այն մարդիկ, ովքեր ապահով կյանքով են ապրում:
Նրանք մեկնում են, քանի որ չեն համակերպվում որոշակի անարդարությունների հետ կամ ավելի բարեկեցիկ կյանք են փնտրում: Եթե պաշտոնյաները լինեն արդար և իրենց գործին հավատարիմ, հասարակության վերաբերմունքը միանշանակ կփոխվի: Եթե ամեն մարդ զբաղվի իր գործով և առհասարակ հասկանա, որ նա պարտավոր է լինել լավ մասնագետ և նոր միայն զբաղվել այդ մասնագիտությամբ, խնդիրները կտրուկ կքչանան: Լինի դա քաղաքական դաշտ թե մեկ այլ ոլորտ: Ամեն ոք պետք է իր տեղում լինի: Պատասխանատվությունը բոլորինս է:
