«Ես ասում եմ՝ սիրում եմ քեզ, բայց…». Անահիտ Բախշյանը՝ Սերժ Սարգսյանին

Ասում է «Բարև, Երևան» նախընտրական դաշինքի թեկնածու,
Կրթության ազգային ինստիտուտի փոխտնօրեն Անահիտ Բախշյանը

 
– «Ժառանգություն» կուսակցության առաջնորդ Րաֆֆի Հովհաննիսյանի հետընտրական քայլերը բազմաթիվ տարակուսանքների տեղիք են տալիս, մասնավորապես` անհասկանալի էր երկրորդ անգամ մարզեր այցելելու անհրաժեշտությունը:
– Մշակույթը, որը Րաֆֆի Հովհաննիսյանը բերեց հայաստանյան քաղաքական դաշտ, այն է, որ քաղաքական գործիչը պետք է գնա դեպի ժողովուրդը, որովհետև Բերդի կամ Լոռու հեռավոր գյուղի ժողովուրդը հաստատ չի կարող գալ: Ինքն է գնում, հատ-հատ բարևում, իսկ համեմատաբար մեծ գյուղաքաղաքներում անում հանրահավաքներ: Րաֆֆի Հովհաննիսյանը սա մեկ անգամ էլ արեց, որովհետև առջևում ապրիլի 9-ն է, մեկ անգամ էլ գնաց և ասաց` ես կամ, ես մեծ վճռականությամբ գնում եմ Հայաստանում մթնոլորտը փոխելու:

 
– Բայց այդ հեռավոր գյուղերի բնակիչները, ովքեր նախագահական ընտրություններում ձայն են տվել Րաֆֆի Հովհաննիսյանին, կոնկրետ ասելիքի և գործողությունների են սպասում, ոչ թե ՝ բարևի:
– Րաֆֆի Հովհաննիսյանը, լինելով բարձրակարգ դիվանագետ, իր ժողովրդին փոխանցելիք մտքերն այնպես է ձևակերպում և այնքան խիտ, որ առաջին հայացքից թվում է՝ էնտեղ ոչ մի գործողություն չկա, բայց այն հաղորդագրությունները, որոնք պարունակվում են իր խոսքերի մեջ, անկեղծ ասած, ես էլ միշտ չէ, որ առաջին անգամ լսելիս` հասկանում եմ: Հաստատ եմ ասում, որ Րաֆֆին ամեն մարզում տարբեր մեսիջներ է ուղարկում: Դա լսում է ժողովուրդը, բայց դա նաև ուղղված է իշխանությանը, որ իրենք լսեն, մտածեն և քննարկեն: Ի վերջո, Րաֆֆի Հովհաննիսյանն այն անհատն է մեր իրականության մեջ, որ ասում է՝ եթե դու՝ ՀՀ քաղաքացի, ինձ հետ գաս, միասին աշխատացնելու ենք Սահմանադրությունը: Րաֆֆին ուզում է մեր հասարակությանը համոզել, որ որոշողը դու ես: Ես կարող է Րաֆֆի Հովհաննիսյանի շատ քայլերը չհասկանամ, որովհետև իր կրթությունը չունեմ, բայց քանի որ ես էլ եմ երազում ունենալ մի Հայաստան, որն իսկապես ապահով է յուրաքանչյուր քաղաքացու համար, դրա համար Րաֆֆիի կողքին եմ՝ անկախ նրանից, հաճախ տեսնո՞ւմ եմ իր քայլերը, թե՞՝ ոչ:

 
– Հայաստանի քաղաքական մշակույթի մեջ ընդդիմադիր գործչի երդմնակալությունը ևս նոր երևույթ է, և շատերը չեն պատկերացնում, թե ինչպե՞ս է դա տեղի ունենալու: Դուք արարողակարգի մանրամասներին տեղյա՞կ եք:
– Արարողակարգը բոլորս ենք կազմակերպելու, այդ թվում` և ես: Ով հրապարակում կհավաքվի, կմասնակցի այդ արարողակարգին, իսկ թե ինչպես՝ կտեսնենք:

 
– Մտավախություն կա, որ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը երդմնակալության ժամանակ էլ հստակ ձևակերպումներով հանդես չի գա՝ հետագայում դրանք ազատ մեկնաբանության համար թողնելու: Երդմնակալության տեքստը հայտնի՞ է:
– Չգիտեմ, չեմ կարող ասել, գիտեմ, որ սցենար է պատրաստվում: Չեմ կարող ասել, որովհետև, երբ մենք երեկոները հաճախ հավաքվում-քննարկում ենք, տեսնում եմ՝ ինչպիսի պատասխանատվություն է զգում Րաֆֆին, ուղղակի ճնշված է այդ պատասխանատվության զգացումից: Ինքը մեզ բազմաթիվ տարբերակներ է առաջարկել, որ քննարկենք, տարբեր կարծիքներ են հնչել նաև տեքստի վերաբերյալ, բայց, այնուամենայնիվ, ինքն է առաջնորդը, ինքն է ստանձնել այդ պարտականությունը, ինքը պիտի որոշում կայացնի, թե ինչպիսին պիտի դա լինի:

 
– Ապրիլի 9-ին Ազատության հրապարակում ընդդիմադիր ուժերի բացակայությունը կհամարե՞ք քաղաքական դիրքորոշման դրսևորում:
– Իհարկե, դա ինչ-որ բան կնշանակի: Ճիշտն ասած, ես չեմ կարողանում հիշել մի օր, երբ Րաֆֆի Հովհաննիսյանին սատարող բոլոր ուժերը նույն օրը կանգնած լինեն հարթակում, բայց եթե այդ օրը նրանք չլինեն Ազատության հրապարակում, դա կնշանակի այն, ինչ կնշանակի:

 
– ՀՅԴ-ն որևէ հայտարարություն չի անում, որ ներկա կլինեն Րաֆֆի Հովհաննիսյանի երդմնակալությանը, ավելին՝ չեն բացառում, որ ներկա կգտնվեն Սերժ Սարգսյանի երդմնակալությանը:
– Կապրենք՝ կտեսնենք: Դաշնակցության հետ մեր քաղաքական քայլերը երբեք էլ չեն համընկել: Մենք միշտ ինչ-որ տեղ եկել-միացել ենք, հետո նորից հեռացել ենք:

 
– Եթե մասնակցեն Սերժ Սարգսյանի երդմնակալությանը, կշարունակե՞ք համագործակցել:
– Իմ անձնական տեսակետն եմ այս պահին հայտնում. ես դա չեմ հասկանա: Քաղաքականության մեջ, որը իմ մասնագիտությունը չէ, միշտ չէ, որ ամեն ինչ հասկանալի է:

– Րաֆֆի Հովհաննիսյանի՝ հացադուլից դուրս գալը Սերժ Սարգսյանի հետ հնարավոր երկխոսության համար նպաստավոր նախադրյալ ստեղծե՞ց:
– Ես տեղյակ չեմ՝ ի՞նչ է կատարվում, բայց որպես Րաֆֆու կողքին կանգնած մարդ և որպես ՀՀ քաղաքացի` պահանջում եմ, որ լինի այդ երկխոսությունը: Ես տեսնում եմ դրա պահանջը, հրամայականը, որ պետք է դա լինի, որովհետև Րաֆֆին պաշտոնակռիվ չի տալիս, այլ ասում է՝ արի համակարգային փոփոխություններ անենք: Եթե նախագահը մեր Հայաստանի պատմության մեջ ուզում է ունենալ մի անուն, որ ժողովուրդը հետո իրեն հիշի` որպես բարեփոխիչ, ինքն այս հինգ տարին պետք է աշխատի դրա վրա, և ավելի լավ հնարավորություն, քան Րաֆֆին է առաջարկում, ինքը չի ունենալու: Հայաստանում չկա քաղաքական ուժ, որը բարոյական արժեքների վրա դնի կառավարման համակարգը:

 
– Իշխանությունը զիջում է այն ժամանակ, երբ վտանգ է զգում, իսկ արդյոք հիմա իրեն աներեր չի՞ զգում:
– Եթե իրեն աներեր է զգում, ուրեմն կտրված է այս երկրից, օդում է: Եթե ես իմ կարճ խելքով եմ զգում, և գյուղերում են զգում, եթե մարդիկ գործող նախագահին ասում են դա, եթե ինքը դա չի տեսնում, ուրեմն լուրջ խնդիր է: Րաֆֆին տեսնում է, իրենք էլ են տեսնում, իրենք էլ գիտեն բոլոր խնդիրները, բայց իշխանությունն այսօր կառուցվել է պետական միջոցները գողանալու վրա: Ես մի մարդ եմ, ով սիրում է իր երկիրը, և գործող նախագահն էլ գիտի, թե ինչքան եմ սիրում իմ երկիրը և կանգնած եմ այս դիրքերում, որովհետև տեր եմ զգում իմ երկրին, ես ուզում եմ, որ այդ երկխոսությունը կայանա, արդյունքում` գործող նախագահին տրվի հնարավորություն` իր թիմակիցներին, իր շրջապատին ասի՝ լսեք, ժողովուրդ, ես չեմ կարող ձեր շահերը պահել և երկրում բարոյականությունը պահպանել:

 
– Իսկ Սերժ Սարգսյանը չի՞ սիրում իր երկիրը:
– Վստահ եմ, որ ինքը չի կասկածում, որ սիրում եմ իմ երկիրը, ես էլ չեմ կարող ասել, որ ինքը չի սիրում: Ես կարծում եմ, որ Սերժ Սարգսյանը, ով Արցախյան պատերազմում ներդրում ունի, անշուշտ, սիրում է, բայց այդ սերն ամեն մեկը մի ձևով է արտահայտում:

 
– Այդ դեպքում ի՞նչն է նրան խանգարում հանուն երկրի գնալ զիջումների:
– Ես էլ եմ այդ հարցը տալիս՝ ի՞նչն է իրեն խանգարում: Վերջապես, պատմության մեջ անուն ունենալն ամենակարևոր բանն է: Թող ինքը նայի, թե նախորդ նախագահների մասին ինչ են խոսում, ինքն ուզո՞ւմ է, որ իր մասին էլ էդպես խոսեն: Եթե ուզում է՝ ուրիշ բան, իսկ եթե չի ուզում, հրաշալի հնարավորություն է այս մթնոլորտում, որտեղ հայհոյանք և ատելություն չկա, հակառակը` սեր կա: Ես ասում եմ՝ սիրում եմ քեզ, բայց քանի դեռ դու իմ երկրի ապահովությունն իսկապես չես կարողանում ապահովել, ես քեզ դեմ եմ խոսելու: Եվ խնդրում եմ՝ Հանրապետականն էլ ինձ չհիշեցնի, որ ես գործ ունեմ: Ինձ գործ տվել են՝ Կրթության ազգային ինստիտուտի փոխտնօրեն, որովհետև ես կարող եմ այդ գործն անել, սիրուն աչքերիս համար չեն տվել: Ինձ նման հազարավոր մարդիկ կան, որոնց ճիշտ տեղում դնեն՝ իրենց կբացահայտեն, բայց իրենց չի տրվում այդ հնարավորությունը:

 
– Եթե «Բարև, Երևանին» չհաջողվի մեծամասնություն ստանալ Երևանի ավագանու ընտրություններում, կհրաժարվե՞ք մանդատներից, ինչպես դա 2009թ.-ին արեց Հայ ազգային կոնգրես ընդդիմադիր դաշինքը:
– Ես հիշեցնեմ, որ 2007թ.-ին, երբ էլի կեղծված ընտրությունների արդյունքում մենք յոթ հոգով անցանք խորհրդարան, բոլորը մեզ քարկոծում էին՝ ցած դրեք մեր մանդատները: Բայց մենք ասացինք` ոչ, եթե մենք անգամ յոթ հոգի ենք, յոթով կծառայենք, և դա ցույց տվեցինք: Նույն ձևով ավագանիում ենք անելու: Ես, համենայնդեպս, այդպիսի տեսակետ (մանդատներից հրաժարվելու մասին) մեր կուսակցությունում չեմ լսել: Մենք գնալու ենք և աշխատելու ենք: Եթե ՀԱԿ-ն անցյալ անգամ էլ ավագանիում մասնակցեր, շատ խնդիրներ, որոնք այսօր Երևանում ծառացել են, գուցե այդ աստիճանի չլինեն: Մենք ուսումնասիրել ենք Երևանի ավագանու աշխատանքները. այնտեղ բոլոր որոշումները միաձայն են կայացվել: Այսօր «Բարգավաճ Հայաստանն» իրեն հանկարծ փորձում է վերագտնել: Եթե դուք այսօր քննադատում եք Երևանի այս վիճակն, ուրեմն առաջին հերթին ասեք, որ մեր մեղքով, մեր քվեարկությամբ է դա արվել, մեր մասնակցությամբ է դա եղել: Այն ժամանակ քվեարկել եք, հիմա քննադատում եք:

 
– Չստացվեց միասնական ընդդիմադիր ցուցակը, միասնական աշխատանքը պատկերացնո՞ւմ եք քաղաքապետարանում:
– Այո: Ես անձամբ իմ անունից եմ ասում. ես իշխանության հետ էլ էի շատ լավ համագործակցում, երբ խորհրդարանում էի: Եթե իշխանական որևէ պատգամավորի մեջ ես տեսնում էի մեկին, ով կարող է այդ հարցը բարձրացնել և լուծում տալ, ես անպայման գնում էի այդ համագործակցությանը: Երբ ժողովուրդը քեզ վստահել է, այդ պատգամը քեզ տվել է, դու այլևս տարբերակ չունես. պետք է համագործակցես թե՛ իշխանության, թե՛ ընդդիմության հետ:

 
– ՀՀԿ-ն իր հաղթաթուղթը համարում է Տարոն Մարգարյանին: Նրանք պնդում են, թե նրա աշխատանքը տեսած երևանցին ինչո՞ւ պիտի նախապատվությունը տա այս բնավագավառում անփորձ Արմեն Մարտիրոսյանին:
– Տարոն Մարգարյանն, այո, շնորհալի երիտասարդ է, այո, Ավանն իրոք տարբերվում էր, բայց կան կուտակված բազմաթիվ խնդիրներ: Տարոն Մարգարյանն, օրինակ, այդպես էլ չի կարողացել լուծել տրանսպորտի խնդիրը, շատ ցանկանալու դեպքում էլ չի կարողանա լուծել, որովհետև, գիտենք, թե որ գիծը՝ ում է պատկանում, նա չի կարող այնտեղ կարգուկանոն հաստատել, ինչքան էլ ցանկանա: Տարոն Մարգարյանի և Արմեն Մարտիրոսյանի տարբերությունն այն է, որ Արմեն Մարտիրոսյանի ձեռքերն ազատ են, ինքը որևէ կապանք չունի և կարող է օրենքով աշխատել: