Եթե գործը չկա, ուրեմն միջազգային հայտարարությունները բարոյական վիճակագրության շարքին են. Փաշինյան
Առաջիկա օրերին Լեռնային Ղարաբաղում այլևս հայ չի մնա. Փաշինյան
Արցախի Հանրապետության նախագահ Սամվել Շահրամանյանը հրամանագիր է ստորագրել 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ից հետո ստեղծված իրավիճակից բխող գործողությունների մասին։
Այս որոշումը, բնականաբար, մեծ ցավ, անհանգստություն ու սթրես կպատճառի առաջին հերթին իմ մերձավորներին, բայց վստահ եմ, որ նրանք կհասկանան։
Նիկոլ Փաշինյանը պատասխանատվությունից կարող է խուսափել միայն այն պարագայում, երբ գոյություն չունենան այն ինստիտուտներն ու կառուցակարգերը, որոնք կարող են նրան պատասխանատվության ենթարկել։ Այսինքն՝ երբևէ պատասխանատվությունից խուսափելու միակ տարբերակը ներկայիս սահմանադրական, իրավական տեսքով Հայաստան պետության չգոյությունն է, որին էլ ուղղված է Նիկոլ Փաշինյանի ողջ քաղաքականությունը։
Բոլոր այս և չթվարկված ողբերգական իրողությունները հնարավոր չէ անտեսել, թեև օբյեկտիվորեն շոկը ունենում է նաև հերքման, ժխտման փուլ։ Բայց այդ փուլն անցնելուց հետո դրանք պետք է ընդունել որպես մեր հանրային կյանքի նոր նորմեր, որոնք պահանջելու են միանգամայն այլ, մինչև սեպտեմբերի 19-ը եղած սոցիալական, կենցաղային, քաղաքացիական ու քաղաքական հարաբերություններից արմատապես տարբերվող վարքագծային մոդելներ ու վերաբերմունք։
«Մայր Հայաստան» դաշինքը հայտարարություն է տարածել Երևանի քաղաքապետի նշանակման կապակցությամբ։ Հայտարարությունն ամբողջությամբ ներկայացնում ենք ստորև։
Սեպտեմբերի 19-ին Արցախի դեմ Ադրբեջանի իրականացրած ռազմագործողությունից և սկսված բռնի տեղահանությունից օրեր անց՝ սեպտեմբերի 25-ին, Նախիջևանում տեղի ունեցան Էրդողան-Ալիև հերթական բանակցությունները։ Ալիև-Էրդողան հանդիպումը տեղի է ունեցել Նախիջևանի Գերագույն ժողովում՝ մամուլի համար փակ ռեժիմով, և տևել մոտ մեկ ժամ, որից հետո նրանց ներկայությամբ տեղի է ունեցել երկու երկրների միջև տարբեր ոլորտներում համաձայնագրերի ստորագրման արարողությունը։
«Այդ քաղաքականությունն ունի հեռահար նպատակ, որ արցախցիները չգան Երևան և ուժ չներկայացնեն։ Իշխանությունը գիտի՝ արցախցիները գալու են Երևան՝ սոված, ցասումով լցված. իշխանությունը վախենում է 10 ամիս սովամահության մեջ մնացած և մինչև վերջին փամփուշտը թշնամու դեմ կռված արցախցիներից։ Արցախցիներին պահում են Սյունիքում նաև նրա համար, որ այնտեղ պատերազմի վտանգը շատ մեծ է. մտածում են՝ կանցնեն մի պատերազմից մեկ այլ պատերազմով»,- ասաց Արեգա Հովսեփյանը։
Ռուբեն Վրդանյանի դեպքում մենք գործ ունենք արտակարգ հանձնման հետ, ինչն անթույլատրելի է: Ապօրինի գործողություններով անձը հարկադրաբար բերվում է ադրբեջանական տարածքային իրավազորության ներքո, ու գործողություններ են իրականացվում այդ անձին ազատությունից զրկելու ուղղությամբ: 168.am-ի հետ զրույցում հայտնեց միջազգային իրավունքի մասնագետ Սիրանուշ Սահակյանը՝ անդրադառնալով Բերձորի միջանցքում տեղադրված ադրբեջանական ապօրինի անցակետից Արցախի Հանրապետության նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի առևանգման դեպքին:
Կառավարության վերջին նիստում Նիկոլն ասում էր, թե իրենց պլան Ա-ն Արցախը հայաթափելը չէ։ Հիմա հիշենք վերջին երկու-երեք օրերին տեսած, Հայոց ցեղասպանության քարավանները հիշեցնող տեսանյութերն ու լուսանկարները։ Մեր տասնյակ-հազարավոր հայրենակիցներ հարկադրաբար բռնել են բռնագաղթի ճանապարհը։
Ազատ արձակելու նպատակի համար Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան դիմելն անհրաժեշտ, բայց որևէ կերպ բավարար չէ. դրա համար պահանջվում է քաղաքական ու իրավական քայլերի ամբողջություն»:
«Այդ ո՞նց է պատահում, որ իշխանության համակիր մարդը՝ Սամվել Բաբայանը, որ «օտ ի դո» թաթախված էր Ղարաբաղյան պատերազմում, գալիս-անցնում է, իսկ Ռուբեն Վարդանյանը ձերբակալվում է: Դա ցույց է տալիս, որ մեր իշխանությունները փոխադարձ կապի մեջ են Ադրբեջանի իշխանությունների հետ: Այսինքն՝ Ղարաբաղյան այս թնջուկի մեջ 3-ն էլ համաձայնեցված են գործում, և այդ համաձայնության հետևանքով է հայ ժողովուրդը, Արցախի ժողովուրդը ողբերգության մեջ»։
Այսօր Վերաքննիչ հակակոռուպցիոն դատարանում՝ դատավոր Սերգեյ Մարաբյանի նախագահությամբ, շարունակվում է Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանի խափանման միջոցի փոփոխության վերաբերյալ բողոքի քննությունը:
Արցախի ամբողջական հանձնումից հետո արդեն մի քանի օր է՝ բռնի տեղահանված կապույտ անձնագիր ունեցող մեր հայրենակիցները գալիս են Հայաստան՝ տառացիորեն անցնելով տառապանքի ուղիներով:
Դատարանի բակում լրագրողների հետ զրույցում ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանն անդրադարձել է ՊԲ նախկին հրամանատար, Արցախի ԱԽ նախկին քարտուղար Սամվել Բաբայանի հարցազրույցին և դրան հաջորդած՝ Ադրբեջանի պետական սահմանային ծառայության կողմից Արցախի նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի ձերբակալությանը:
Դատարանի բակում լրագրողների հետ զրույցում ՀՀԿ ԳՄ անդամ Մարգարիտ Եսայանն անդրադարձել է Սամվել Բաբայանի վերջին հարցազրույցին՝ նշելով, որ բացարձակ զարմացած չէ նրա արած հայտարարություններից, քանի որ նրան ճանաչում է 90-ականներից և որպես լրագրող՝ նրա գործունեության որոշ դրվագներին շատ լավ ծանոթ է:
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը չցանկացավ հեռախոսով երկար մեկնաբանել Սամվել Բաբայանի հնչեցրած տեսակետները, նշելով, որ շուտով դեմ առ դեմ ավելի մանրամասն այդ ամենին կանդրադառնա։
«Այն հայերը, որոնք պարքարում են հայկական պետականությունների համար, թշնամի են Ալիևին, Էրդողանին ու Նիկոլին։ Բանաձևը մեկն է՝ շահում է Նիկոլը, Ալիևը, Էրդողանը և տուժում, քայքայվում է հայկական պետականությունը»,- ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանի խափանման միջոց կալանավորումը փոխելու միջնորդության քննությունից առաջ լրագրողների հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Աննա Մկրտչյանը։
Քիչ առաջ Արցախի նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի կինը, ադրբեջանական տելեգրամ ալիքները, ապա Ադրբեջանի ԱԱԾ-ն հաստատեցին տեղեկությունները (նաև լուսանկար են տարածել), որ Հայաստան տեղափոխվելու ճանապարհին՝ Լաչինի միջանցքի անցակետում, ադրբեջանցի ուժայինների կողմից ձերբակալվել, գերեվարվել է Ռուբեն Վարդանյանը և նրան տեղափոխում են Բաքու։
Ադրբեջանական լրատվամիջոցներ Ռուբեն Վարդանյանի ձերբակալության լուսանկար են տարածել։
Ռուբենը արցախցիների կողքին էր շրջափակման 10 ամիսներին և նրանց հետ միասին էլ զրկանքներ է կրել գոյության համար այդ պայքարում։ Ես խնդրում եմ ձեր աղոթքներն ու աջակցությունը՝ ամուսնուս անվտանգ ազատ արձակումն ապահովելու համար»:
Այս աղետը վերջ կունենա, թե ոչ՝ մեծապես կախված է մեզանից։ Պարզապես ճիշտ պետք է գնահատենք՝ 44-օրյա պատերազմը մենք անվանեցինք արցախյան, բայց այն պատերազմ էր Հայաստանի դեմ։ 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի ուղիղ եթերում ասաց ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Քրիստինե Վարդանյանը՝ խոսելով 2020 թվականի Արցախի դեմ Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմի 3-րդ տարելիցի և այսօր էլ շարունակվող պատերազմի մասին։
ՍիվիլՆեթի հետ զրույցում Ռուբեն Վարդանյանի կինը՝ Վերոնիկա Զոնաբենդը, տեղեկացրել է, որ ամուսնու հետ կապը կորել է, ձերբակալության մասին լուրեր է տեսել ադրբեջանական լրատվամիջոցներում։ Այլ մանրամասներ չհաղորդեց։
Նախկինը՝ Ազատ Արցախն էր, ներկան՝ օկուպացիան։ Նախկինն՝ Անկախ Հայաստանն էր, ներկան՝ ադրբեջանացումը։
Արցախի Հանրապետությունից Ադրբեջանի ցեղասպան քաղաքականության ներքո բռնի տեղահանվում են Արցախի բնիկ հայ ժողովուրդը, նրանք բռնել են գաղթի ճանապարհը՝ գալիս են Հայաստան։ Տեղահանված արցախահայության առաջին կանգառը Գորիսում է, որտեղ հաշվառվում են՝ ժամերով սոված ու ծարավ սպասելով հերթերի մեջ։
Որպեսզի հարյուր հազարները դուրս գան փողոց ու իրականացնեն փոփոխություն, անհրաժեշտ է մեկ բան. որպեսզի մեծ հասարակության և հրապարակի օրակարգերը համընկնեն։ Սա նախ առեղծված է` այն, թե ինչո´ւ դա չի ստացվում, ու նաև բանալի՝ թե ինչպես անել։
Արցախի նախկին նախագահներն ու պատգամավորներից շատերն այս պահին դեռ Արցախում են, իսկ դու՝ Սամո, թռել ես Երևան, ինչպես թռար 2020-ի նոյեմբերին։
Կցանկանայի ուշադրություն հրավիրել ՌԴ ԱԳՆ հաղորդագրության կտրուկ տոնայնության վրա։ Այն, ինչ ներկայումս տեղի է ունենում, լի է ՀՀ պետականության համար ճգնաժամի վտանգով, քանի որ ինձ մոտ կայուն տպավորություն կա, որ գործող կառավարությունը կարող է նաև սրման գնալ՝ սադրելով քաղաքացիական բախումներ։ Շատ լավ հիշում ենք, որ Փաշինյանի ղեկավարման հինգ տարիների ընթացքում նա երկիրը կիսել է սևերի ու սպիտակների, հեղափոխության պահապանների և հակառակորդների։ Ենթադրել, որ դա չի կարող հանգեցնել կործանարար հետևանքների, հիմարություն կլիներ։
«Այս փաստաթղթի՝ Հռոմի ստատուտի ընդունումն ուղղակիորեն ուղղված է Ռուսաստանի, և ավելի կոնկրետ՝ ՌԴ նախագահ Պուտինի դեմ: Իրենց բոլոր կռուտիտները, թե Հռոմի ստատուտն առանց որևէ վերապահումի ընդունում ենք, որպեսզի իրավունք ունենանք Ադրբեջանի դեմ ռազմական հանցագործությունների համար դիմել ՄՔԴ, անամոթ և լկտի սուտ են,- 168.am-ի հետ զրույցում շեշտեց ԱԺ մարդու իրավունքների պաշտպանության և հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախկին նախագահ Նաիրա Զոհրաբյանը, ապա պարզաբանեց, թե ինչու,- Ադրբեջանը չի վավերացրել, և Ադրբեջանի Միլի-մեջլիսը հայտարարեց, որ առաջիկայում չի էլ պատրաստվում վավերացնել Հռոմի ստատուտը: Իսկ դա նշանակում է, որ դու չես կարող Միջազգային քրեական դատարան դիմել մի երկրի հանդեպ, որը ստատուտի անդամ չէ»:
