«Ծառուկյանը Կրեմլում լոբբիստական խումբ է փնտրում, բայց Կրեմլը հակված է աշխատել Սերժ Սարգսյանի հետ». Դուբնով
168.am-ի զրուցակիցն է ռուսաստանցի հեղինակավոր վերլուծաբան Վադիմ Դուբնովը:
– Պարոն Դուբնով, այն բանից հետո, երբ «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության (ԲՀԿ) առաջնորդը պաշտոնական այցով եղավ Մոսկվայում և հանդիպումներ ունեցավ Պետդումայի պատգամավորների հետ, ըստ որոշ տեղեկությունների՝ հանդիպումներ ունեցավ մերձիշխանական շրջանակների հետ՝ ներկայացնելու համար ոչ իշխանական ուժերի Եռյակի ծրագրերը, ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը ելույթով հանդես եկավ և կոշտ քննադատության ենթարկեց Ծառուկյանին: Պատճառ ունե՞ր արդյոք Սերժ Սարգսյանը նրա հենց մոսկովյան այցին նման կերպ արձագանքելու համար, այսինքն` Ռուսաստանը հույսեր կապո՞ւմ է ԲՀԿ առաջնորդի հետ:
– Իմ համոզմամբ` Մոսկվան պարզապես վերջին կաթիլն էր Սերժ Սարգսյանի համար: Վերջապես դա տեղի ունեցավ, նախագահի առջև մի քանի քաղաքական խնդիրներ էին դրված, և ես կարծում եմ, որ այս սուր ելույթը ծրագրված էր, պարզապես տեղի ունեցավ շատ ավելի շուտ, քան մենք բոլորս սպասում էինք, դրանում է կայանում այդ ելույթի աղմկահարույց ընկալումը: Այն անխուսափելի էր, և ես, անկեղծ ասած, չէի սպասում նման կտրուկության, բայց եթե ետ տանք իրադարձությունները, փոքր-ինչ մտածենք, ապա այն բացատրելի է: Այսինքն` ԼՂ հակամարտության գոտում լարվածություն, իրավիճակի սրում Գյումրիի շուրջ, սահմանադրական բարեփոխումների հարցն է առջևում, պետք է ընտրությունների պատրաստվել և պատրաստել ամենակարևորը` ժառանգորդին: Մեծ հաշվով, սա այն պահն է, երբ այս իշխանությունը պետք է սկսի ամրացնել իր դիրքերը, եթե ցանկանում է պահել իշխանությունը: Ուստի, ամեն ինչ տրամաբանական է, պարզապես Սերժ Ազատիչի կատարմամբ սա փոքր-ինչ արտասովոր էր:
– Իշխանափոխության ճանապարհին Եռյակը կամ Ծառուկյանը կարո՞ղ են ունենալ Կրեմլի աջակցությունը:
– Հայաստանն ամենահարմար օրինակն է, որի վրա կարելի է ուսումնասիրել Կրեմլի բոլոր հարկերն ու աշտարակները: Ես կարծում եմ, որ և՛ Ծառուկյանը, և՛ Սարգսյանը, և՛ հայաստանյան բոլոր մյուս քաղաքական գործիչները փորձում են գտնել իրենց մարդկանց Կրեմլում, իրենց լոբբիստական խմբին Կրեմլում, այսինքն` Ծառուկյանի դեպքում ողջ Կրեմլի մասին չէ խոսքը: Ես կարծում եմ, որ Կրեմլը կամ Կրեմլի գլխավոր աշտարակն ամբողջությամբ հակված է՝ ի օգուտ Սերժ Սարգսյանի: Բայց այս երեք տարիների ընթացքում բոլոր քաղաքական ուժերը, որոնք հավակնություններ ունեն, փորձելու են Կրեմլում աջակցություն և լոբբիստական խումբ ձևավորել՝ հավասարակշռությունը վերականգնելու համար: Իսկ ներկայիս դասավորությունն ի օգուտ իշխանությունների է: Կաթիլ-կաթիլ փորձելու են կուտակել մոսկովյան ռեսուրսներ: Դեռևս ես կարծում եմ, որ ողջ Կրեմլի աջակցությունը գրավելու մասին խոսք չկա:
– Ըստ Ձեզ` Կրեմլին, ՀՀ ներկայիս արտաքին քաղաքականության պայմաններում, ՀՀ իշխանություններից հավելյալ նվիրվածություն պե՞տք է:
– Փոքր-ինչ, միգուցե, ավելիի ցանկություն լինի, բայց Կրեմլի համար, էլի եմ ասել, որ Հայաստանը ֆոնային ռեժիմի տակ է գործում: Կրեմլի համար կարևորագույն քաղաքական գործընթացները Հայաստանում չէ, որ ընթանում են: Հայաստանում նոր օջախ ստանալը Ռուսաստանն ամենաքիչն է ցանկանում: Ուստի, Կրեմլի համար կարևոր են այնպիսի իշխանությունները, որոնք կկարողանան երաշխավորել իրեն անցանկալի անակնկալներից: Ուստի հենց այն փաստը, որ Ծառուկյանը կարող է հրապարակ հավաքել, Կրեմլի համար հուսադրող չէ: Ուստի, ես կարծում եմ, որ այսօր Կրեմլը հակված է Սերժ Սարգսյանին: Ինչ վերաբերում է ապագային, ապա դա կախված է նրանից, թե ինչպես կձևավորվեն հետագա հարաբերությունները, այդ թվում և՝ անձնական:
– Պարոն Դուբնով, Դուք գիտեք, որ Եռյակի ետևում շատ փորձագետներ տեսնում են ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին, և հատկապես, երբ նա ամեն կարևոր իրադարձությունից հետո հանդես է գալիս իր հրապարակային մեկնաբանություններով, շատերը չեն բացառում նրա վերադարձը, ով ևս համարվում էր ռուսամետ նախագահ: Մշտապես խոսակցություններ կային նաև այն մասին, որ ՌԴ ներկայիս իշխանությունների հետ Քոչարյանն ունի անձնական լավ հարաբերություններ:
– Ռոբերտ Սեդրակովիչի վերադարձի մասին խոսում էին և՛ երեկ, և՛ այսօր, և՛ երեկ չէ առաջին օրը, և՛ նրա ժառանգորդի կառավարման ողջ պատմության ընթացքում: Ես կարծում եմ, որ հիմնականում նա ինքն է նման տպավորություն ստեղծում: Իմ համոզմամբ` այս տպավորւթյունը մեծապես միֆ է, թեև Քոչարյանը, չեմ հերքում, որ Կրեմլում ունի իր լոբբիստական խումբը, ներքին ռեսուրսներ ևս նա ունի: Այս հարցն ավելի շատ կախված է ներքին ինտրիգներից, քան արտաքին:
– Ենթադրաբար՝ ոչ իշխանական ուժերի Եռյակն առաջիկա ամիսներին կսկսի մեծ թափով աշխատել: Ի՞նչ զարգացումներ եք սպասում: Մոսկվայի արձագանքը դրան ինչպիսի՞ն կլինի:
– Կարծում եմ, որ միակ, «ցեմենտը», որը կարող է այս ուժերին (նկատի ունի՝ ոչ իշխանական ուժերի Եռյակի մաս կազմող երեք ուժերին.- Ա.Մ.) միավորել, գործող նախագահ Սերժ Սարգսյանն է: Մինչ այս պահը Եռյակի մաս կազմող ուժերն ինքնաբուխ էին գործում, որովհետև նրանում ընդգրկված են շատ տարբեր ուժեր: Տեղի ունեցածը նրանց ժամանակավորապես կմիավորի, ինչը նշանակում է, որ իրենց տարաձայնությունները ժամանակավորապես մի կողմ կդնեն: Իսկ Կրեմլի մասին արդեն ասացի կարծիքս: