«Եվրոպական երազանքը» անցյալում է. քաղաքագետը` Հայաստանի եվրաինտեգրման հայտարարությունների մասին

Աշխարհն արմատապես փոխվել է դեպի շատ ավելի կոշտ մերկանտիլիզմ, որտեղ յուրաքանչյուր երկրի խնդիրն է առավելագույնս իրականացնել իր ազգային շահերը։ Այս ֆոնին խիստ կասկածելի են արտաքին քաղաքական վեկտորների մասին Հայաստանի ղեկավարության հայտարարությունները։ Այս մասին Երևանում ընթացող «Հայաստան-ԵԱՏՄ։ Միասին՝ առաջ» համաժողովի ընթացքում հայտարարել է «Ռուսաստանը գլոբալ քաղաքականության մեջ» ամսագրի գլխավոր խմբագիր, արտաքին և պաշտպանական քաղաքականության խորհրդի նախագահության նախագահ, քաղաքագետ Ֆյոդոր Լուկյանովը:

Այսօր արդեն չկա եվրոպական այնպիսի մոդել կամ կառույց, որն ունենա ուժեղ ինտեգրացիոն ներուժ։
Լուկյանովը պարզաբանել է, որ երկրների եվրոպական և ոչ եվրոպական ընտրության գոյության մասին թեզերը հնացել են՝ ոչ մի ընտրություն, ըստ էության, այլևս չկա։ Մնացել է միայն իներցիոն մտածողությունը։

«Մենք շարունակում ենք լսել նույն Եվրամիության հայտարարությունները, որոնք հնչում են այն քաղաքականության, այն պարադիգմի հունով, որը գոյություն ուներ 1990-ականներին, 2000-ականներին և նույնիսկ 2010-ականներին, այն է՝ որ կա մեծ, միասնական Եվրոպա, և ուրեմն հարց բոլոր մյուս երկրներին՝ որքա՞ն շուտ նրանք կհասկանան, որ դա է իրենց ապագան», – նշել է Լուկյանովը:

Իրականում, ըստ փորձագետի, եվրոպական երազանքը, որը համարվում էր բազմաթիվ երկրների առջև ծառացած բոլոր խնդիրների համապարփակ լուծում, անցյալում է, և ԵՄ-ն ինքը հիմա չի հասկանում` ինչպես դուրս գալ ծանր քաղաքական և տնտեսական ճգնաժամից։

Փորձագետը նշում է, որ Եվրոպական միությունը, որը հպարտանում էր պատմության «ճիշտ» կողմում գտնվելով և պատմական զարգացման առաջատարի դերով, հանկարծ հայտնվել է հետնամասում: Համաշխարհային զարգացման ուղղությունը փոխվել և շրջվել է. այն այլևս նման չէ 15, 20, 25 տարի առաջվան։

Այս առումով Ռուսաստանը երբեք չի բարձրացրել այլ ինտեգրացիոն նախագծերի հետ փոխգործակցության անթույլատրելիության հարցը։

«Հարցն այլ կերպ էր դրված. եթե ցանկանում եք շփվել լայն շրջանակում, ի սեր Աստծո։ Բայց դրա մասին պետք է պայմանավորվել՝ ոչ մեկին չվնասելու համար», – նշել է նա։

Այսօր, ըստ Լուկյանովի, Ռուսաստանը խնդիր ունի նաև հասնել նրան, որ ՇՀԿ-ի և ԲՐԻԿՍ-ի շուրջ փոխգործակցության տարածությունը վերածվի կառուցակարգային գործընկերության:

Ցանկացած պետության հիմնական արժեքը սեփական շահերի պաշտպանության ճկունությունն ու ազատությունն է՝ օգտագործելով միջոցների հնարավորինս լայն շրջանակ։ Իսկ սա այլ մոտեցում է, որը, ռուս քաղաքագետի խոսքով, որակապես տարբերվում է արևմտյանից։

«Չեմ կարծում, որ Եվրասիայի երկրները` նույնիսկ այնպիսի հսկաներ, ինչպիսիք են Հնդկաստանը, Չինաստանը և Ռուսաստանը, բոլորին «շարք կանգնեցնելու» նպատակ ունեն։ ԲՐԻԿՍ-ը միավորում է, որտեղ հարաբերությունները կառուցվում են ոչ թե Արևմուտքի դեմ, այլ շրջանցելով նույն Արևմուտքը, որ պարզապես չխանգարի», – պարզաբանել է նա։

Իսկ այդ ինտեգրացիոն միավորման նպատակն այն է, որ յուրաքանչյուր պետություն կարողանա լուծել իր նպատակներն ու խնդիրները՝ չվախենալով որևէ մեկի պատժամիջոցներից։