Հայկական հոգեբանություն
Այսօր երեկոյան հանդիպեցի իմ սփյուռքահայ բարեկամի հետ։ Սեղանի շուրջ զրուցեցինք հիմնականում Հայաստանում տիրող իրավիճակի, սպասվող ապագայի մասին։ Համեմատություններ արեցինք մեր և այլ ժողովուրդների մտածողությունների միջև՝ հրեաներ, ֆիններ, ռուսներ, արաբներ և այլն։
Ռուսական հոգեբանության մասին խոսելիս, ես հիշեցի մի պատմություն։
1983 թվականին էր, մասնագիտական գործուղման էի մեկնել Մոսկվա։ Մի երեկո հրավիրված էի կոլեգայիս՝ երկրաբան Լենայենց տուն։ Սեղանի շուրջ նստած ընթրում, օղի խմում և զրուցում էինք՝ Լենան, նրա մայրը, հայրը, ով պաշտոնաթող գեներալ էր, և ես։ Զրույցի ընթացքում Լենայի հայրը հանկարծ լրջացավ, շրջվեց դեպի ինձ և հարցրեց․
– Ավետիք, մի հարց տամ, միայն խնդրում եմ անկեղծ պատասխանել։
Ասացի․
– Խնդրեմ, լսում եմ։
– Ավետիք, պատկերացրեք, որ փողոցում ականատես եք երկու հոգու կռվի, որոնցից մեկն ազգությամբ հայ է։ Դուք ո՞ւմ կպաշտպանեք։
– Զարմանալի հարց եք տալիս, առաջին հերթին կփորձեմ նրանց բաժանել միմյանցից, խաղաղեցնել։
– Ավետիք, դուք անկեղծ չեք։ Համոզված եմ, որ դուք, որպես հայ՝ կպաշտպանեք հային, իսկ մենք՝ ռուսներս, նման դեպքում կպաշտպանենք ոչ թե ռուսին, այլ արդարությունը։
Լսելով այս պատմությունը, սփյուռքահայ բարեկամս դառը ժպիտով արձագանքեց․
– Նա լավատեսորեն սխալվել է։ Երանի այդպես լիներ, որ հայը հային պաշտպաներ, թիկունք կանգներ, ինչպես շատ այլ ազգեր։ Համոզված եմ, որ հայը ոչ թե հային կպաշտպաներ, այլ իր անձնական շահը․․․
Ավետիք Իշխանյան
