Անպատկառ խոսք հնչեցնելն իշխանության լեգիտիմության կորստի սկիզբն է․ Հրայր Կամենդատյան
Տնտեսագետ Հրայր Կամենդատյանի ֆեյսբուքյան գրառումը.
«Իշխանավորի անպարկեշտ պահվածքի և ազգային բարոյականության նսեմացման մասին։
«Երբ պաշտոնյան անպատիվ է խոսում, ամբողջ պետությունն է ամաչում»։
Պետական պաշտոնյան բառի ամենախիստ իմաստով պետության դեմքն է, պատիվը և չափանիշը։ Երբ այդ դեմքը աղտոտվում է անպարկեշտ բառերով, սեռական ենթատեքստերով կամ դիվային ծիծաղով համեմված անարագ խոսքերով, դա այլևս միայն անհատական հեգնանք չէ, դա ամբողջ պետականության կործանման ազդակ է։
Խոսքը «հագնում» է սեռական ակնարկով լպիրշություն, այն դառնում է պետության մերկացումը ամբոխի առաջ։
Պետական պաշտոնյայի խոսքի պատասխանատվությունը
Հայաստանի Հանրապետությունը ժողովրդավարական պետություն է, սակայն ժողովրդավարությունը լկտիության և բարոյազրկման լիցենզիա չէ։ Ժողովրդավարությունը ենթադրում է, որ իշխանավորն ավելի է զսպում իրեն, քան հասարակ քաղաքացին, որովհետև նրա խոսքն ավելի ուժ ունի։
Բառը հրացանի նման է՝ սովորական մարդու ձեռքում կրակոց է, ղեկավարի բերանում՝ պատերազմ։
Անպատիվ խոսքն իշխանավորի բերանում դառնում է օրինաչափություն՝ հատկապես երբ համեմվում է սարկազմով, թաքուն ծաղրանքով կամ մանիպուլյատիվ ժպիտով։ Այդ ժպիտը բառի մեջ դիվական ծուղակ է դնում՝ սովորական մարդու համար։
Պատմական հիշեցումներ՝ խոսքի և պատվի ուժի մասին
Գարեգին Նժդեհը գրել է․ «Ժողովուրդը մահանում է ոչ թե զենքի պակասից, այլ բարոյականության վախճանից»։
Իսկ ո՞րն է ավելի բարոյազրկող, քան երբ պետության ղեկավարն առանց ամաչելու խոսում է այնպիսի բառերով, որոնք մինչև հիմա միայն փողոցում էին հնչում։
Մեսրոպ Մաշտոցը՝ իր ժամանակի իշխանավորներին խրատում էր «Թող քո խոսքը լինի չափի մեջ, զուսպ, զարդարված իմաստությամբ և հեռու գռեհկությունից»։
Նարեկացին՝ «Ոչ թե լեզվիդ երկարությունն է խոսում քո փառքի մասին, այլ լռության չափը»։
Հայկական ասացվածքներ՝ բարոյականության և խոսքի մասին
«Բանն ասողինն է, ոչ թե լսողինը։ Պատասխանատվությունը բեռն է ոչ թե լսողի, այլ իշխանության»։
«Ամոթը չի սպանում, բայց ազգ է մաշում»։
«Երբ խելքը պակաս է՝ լեզուն երկարում է»։
«Հպարտ մարդը պահում է լռությունը, խայտառակ մարդը՝ ամբիոնը»։
Ի՞նչ է տեղի ունենում, երբ պաշտոնյան բարոյական պատնեշը քանդում է
Հանրության՝ պետության հանդեպ հարգանքը փլուզվում է։
Լկտիությունը վերածվում է քաղաքական մշակույթի նոր նորմի։
Երիտասարդությունը սովորում է, որ գռեհիկ խոսքն իշխանություն է տալիս, ոչ թե խայտառակություն։
Սա ոչ թե հումոր է, այլ պետականության աքիլեսյան գարշապարը։
Պետական պաշտոնյայի բերանից սեռական ենթատեքստով անպատկառ խոսք հնչեցնելը ոչ միայն անհատական ձախողում է, այլ դա ազգային կրթական մոդելի վարկաբեկում է, բարոյականության դեգրադացիայի ազդակ է, և վերջիվերջո՝ իշխանության լեգիտիմության կորստի սկիզբ»։
