Ովքե՞ր են քվադրոբերները, ինչո՞վ են վտանգավոր, և ինչո՞ւ են բոլորը խոսում նրանց մասին

Վերջին ամիսներին քվադրոբերների թեման այնքան ակտուալ է, որ դրա մասին խոսում են նաև միջազգային քաղաքական գործիչները: Թեման հատկապես ակտուալ է Ռուսաստանում, բայց մեծ տարածում է գտել նաև հայ երեխաների շրջանում:

Քվադրոբերների պատմությունը սկիզբ է առնում ռուսալեզու ինտերնետում, մասնավորապես՝ «Двач» (2ch) ֆորումում։ «Двач»-ը հսկայական ազդեցություն է ունեցել ռուսական մեմերի մշակույթի ձևավորման վրա, և քվադրոբերները դրա յուրահատուկ մի մասն են:

Քվադրոբերներն ի սկզբանե ստեղծվել են՝ որպես հումորային մեմ, որը ներկայացված էր աբսուրդային բնույթով և ոչ լուրջ վերաբերմունքով տարբեր երևույթների հանդեպ։ Ի սկզբանե քվադրոբերները պատկերվում էին՝ որպես չորս ոտք ունեցող, տարօրինակ տեսքով ֆանտաստիկ արարածներ, որոնք գոյություն չունեն իրական կյանքում։

Այս մեմը տարածվեց ֆորումների միջոցով, հիմնականում խանդավառ մարդկանց կողմից, ովքեր հումորով էին վերաբերվում դրա պարզությանը և անհեթեթությանը։ Քվադրոբերները ներկայացվեցին՝ որպես աբսուրդի մարմնացում, ինչը համապատասխան էր այն ժամանակի ինտերնետային մշակույթին, որտեղ հաճախ կար հումորային մոտեցում իրականության ամենօրյա խնդիրներին։

Քվադրոբերների շուրջ աստիճանաբար ձևավորվեց պատմությունների և աբսուրդային նկարագրությունների մշակույթ, որտեղ մարդիկ նրանց վերագրում էին ֆանտաստիկ, բայց հաճախ ծիծաղելի արկածներ։ Նրանց շուրջ ստեղծվեցին ենթամշակույթներ, որոնք ընդգրկում էին գրաֆիկական պատկերներ, մեմեր և հումորային նյութեր:

Քվադրոբերները դարձան ռուսալեզու ինտերնետային մշակույթի անբաժանելի մասը, ինչպես «Двач»-ի շատ այլ մեմեր։ Նրանք ներկայացնում են ոչ միայն հումորային բաղադրիչ, այլև հեգնական մոտեցում ժամանակակից ինտերնետային և իրական կյանքի երևույթներին։

Ընդհանուր առմամբ, քվադրոբերներն արտահայտում են ինտերնետային մշակույթի թեթև ու հումորային կողմը, որը կապված է վիրտուալ իրականության աբսուրդի հետ:

Քվադրոբերները հիմնականում դեռահասներն են, ինչո՞ւ

Դեռահասների համար դժվար է ինքնուրույն հաղթահարել իրենց հոգեբանական խնդիրները, դիմել հոգեբանի կամ հոգեբույժի։ Նրանք հակված են միավորվել խմբերով, քանի որ խմբին պատկանելը տալիս է ապահովության, նշանակալիության, կայունության զգացում, բողոքի տրամադրություններ արտահայտելու և նրանց ինքնագնահատականը սուբյեկտիվորեն բարձրացնելու հնարավորություն։ Սա դեռահասների նոր միտում է, ինչպես ժամանակին եղել են էմոները, գոթերը և այլ ենթամշակույթները: TikTok-ում տեսանյութերի հավանումներն ընկալվում են՝ որպես հաջողության օրինակներ: Պարզ ասած՝ ուսման և սպորտի մեջ իրական հաջողություններով աչքի ընկնելը դժվար է, բայց կենդանիների դիմակներով վառ, ակտիվ խմբին ընդօրինակելը հեշտ և զվարճալի է»։

Քվադրաբիկան առաջացել է Ճապոնիայում։ 2008 թվականին արագավազորդ Կենիչի Իտոն ռեկորդ սահմանեց՝ 100 մետր տարածությունը չորս ոտքերով վազելով 18,58 վայրկյանում։ Տարիներ մարզվելուց հետո նա կրկին հայտնվեց Գինեսի ռեկորդների գրքում՝ վազելով 100 մ 15,71 վայրկյանում։ Նրա ոճը գրավեց շատերին: Սակայն ենթամշակույթը զարգացավ ավելի ուշ ԱՄՆ-ում և սերտորեն կապվեց «մորթե համայնքների» ժողովրդականության հետ:

2022 թվականին ամերիկացի Քոլին Մակլուրը գերազանցեց Կենիչիի ռեկորդը՝ 15,66 վայրկյան արդյունքով։ Մարզիկի խոսքով՝ ինքը սկսել է մարզվել, երբ համացանցում տեսել է այս տեսակի վազքի մասին տեսանյութեր և հասկացել, որ ունի բնածին տաղանդ:

Ինչո՞ւ են երեխաները նմանակում կենդանիներին

Երեխաները նմանակում են կենդանիներին մի քանի խորը հոգեբանական և սոցիալական պատճառներով: Նրանցից ոմանք բավականին անվնաս են, բայց ոմանք կարող են վնասակար ազդեցություն ունենալ առողջ անհատականության ձևավորման վրա:

Երևակայության և դերային խաղերի զարգացում: Կենդանիներին նմանակելը հաճախ կապված է երեխաների խաղի և երևակայության զարգացման հետ։ Վաղ տարիքում նրանք օգտագործում են խաղը` բացահայտելու իրենց շրջապատող աշխարհը և դրանում իրենց դերերը: Կենդանիները նրանց համար հետաքրքրաշարժ արարածներ են, որոնց հետ հեշտ է շփվել։ Նրանք կարող են նույնանալ ուժեղ, արագ կամ խելացի կենդանական աշխարհի հետ, որն օգնում է նրանց ավելի վստահ և հզոր զգալ: Բացի այդ, որոշ դպրոցականներ շատ ամաչկոտ են և չեն կարողանում ճանաչել իրենց հասակակիցներին, և կոստյումը նրանց տալիս է որոշ գերհզորություններ, որոնք օգնում են նրանց հաղթահարել այս պատը: Այս դեպքում դիմակը ծառայում է որպես պաշտպանիչ պատնեշ նրանց ու վախեցնող իրականության միջև։

Որոշ երեխաներ իրենց նույնացնում են որոշ կենդանիների հետ, որպեսզի հաղթահարեն ֆոբիաները: Կենդանիներին կրկնօրինակելիս, երբ երեխան նստում է չորս ոտքի վրա, վերածվում կենդանու, սկսում է ընդօրինակել նրա սովորությունները և հագնում է այլ հատկանիշներ ու հանդերձանք, նա ավելի է խորանում այս երևակայական աշխարհում: Կենդանու տեսքով կարելի է հաղթել հրեշներին ու չար կերպարներին, չվախենալ զոմբիներից ու գլուխ հանել որոշ խնդիրներից:

Ինչո՞ւ են քվադրոբերները մեզ իսկապես վախեցնում

Ինքնարտահայտում և զգացմունքային ազատում: Որոշ երեխաների և դեռահասների համար կենդանիների վարքագիծը դառնում է իրենց հույզերն արտահայտելու միջոց, հատկապես, եթե նրանք դժվարությամբ են արտահայտում իրենց զգացմունքները: Մեր փոքր ընկերներին նմանակման միջոցով նրանք կարող են ապահով կերպով արտահայտել ագրեսիան, վախը, ուրախությունը կամ անհանգստությունը: Օրինակ՝ վայրի կենդանիներին ընդօրինակելը կարող է նրանց թույլ տալ լարվածություն դրսևորել, ինչը հետո նրանք չեն կարող հաղթահարել սովորական ձևերով։ Այդպիսով դեռահասները կարող են բողոքել ծնողների արգելքների դեմ կամ փորձել ցույց տալ, որ իրենց զգացմունքներն անտեսվում են ընտանիքում։

Պատկանելու և սոցիալական ճանաչման ցանկություն: Դեռահասության շրջանում առանցքային դեր է խաղում խմբին պատկանելու ուժեղ ցանկությունը։

Մասնակցություննայսպիսի ենթամշակույթին կարող է փորձ լինել՝ գտնելու իր տեղն իր հասակակիցների մեջ և ընդունելություն ձեռք բերել խմբում: Այն կարող է նաև ծառայել՝ որպես աչքի ընկնելու, ուրիշներից տարբերվելու և յուրահատուկ կերպար ստեղծելու միջոց։

Փախուստ իրականությունից. Երբեմն երեխաները, հատկապես՝ դեռահասության տարիքում, կարող են դիմել նման խաղերի և «միմիկայի»՝ ժամանակավորապես փախչելու իրական խնդիրներից կամ սթրեսային իրավիճակներից, որոնք նման են համակարգչային խաղերի աշխարհ փախչելուն: Կենդանու կերպարը թույլ է տալիս նրանց կտրվել սոցիալական ճնշումներից, պարտականություններից կամ զգացմունքային դժվարություններից, որոնց բախվում են իրականում:

Ենթամշակույթների և ինտերնետի ազդեցությունը. Նման երևույթների տարածումը կապված է նաև համացանցի և սոցիալական ցանցերի միջոցով հանրահռչակման հետ։

Տեսանյութերը և մեմերը, որոնցում երևում է, թե ինչպես են մարդիկ նմանակում կենդանիներին, արագ տարածվեցին՝ ստեղծելով հետևորդների ամբողջ համայնքներ:

Սա մի միտում է ստեղծում, որին երեխաներն ու դեռահասները ցանկանում են միանալ:

Քվադրոբիկան ինքնին կարող է լինել կամ համեմատաբար անվտանգ, կամ պոտենցիալ վնասակար՝ կախված նրանից, թե որքան ինտենսիվ են երեխաները դրանով զբաղվում, և ինչ նախազգուշական միջոցներ են ձեռնարկում ծնողները:

Ի՞նչ վտանգներ կարող են լինել

Ֆիզիկական վնասվածքներ. Քանի որ քվադրոբերները շարժվում են չորս ոտքերի վրա և կատարում տարբեր ակրոբատիկ գործողություններ, վնասվածքի վտանգ կա: Սա կարող է ներառել կապտուկներ, քերծվածքներ, հոդերի և մկանների վնաս: Մինչդեռ դեռահասները կարող են ավելի լուրջ վնասվածքներ ստանալ, եթե առանց նախապատրաստվելու ցատկ կամ այլ բարդ շարժումներ կատարեն։

Ագրեսիվ վարքագիծ. Որոշ դեպքերում կվադրոբերները կարող են դրսևորել վարքագիծ, որը ներառում է անցորդների վրա հարձակվելու փորձեր կամ խայթոցների կամ քերծվածքների նմանակում: Սա ոչ միայն վտանգ է ներկայացնում ուրիշների համար, այլ նաև կարող է հանգեցնել իրավական հետևանքների, եթե նման գործողություններն ընկալվեն՝ որպես սպառնալիք:

Հոգեբանական հետևանքներ. Եթե քվադրոբիկան դուրս է գալիս սովորական խաղի սահմաններից, դա կարող է ազդարարել հոգեբանական խնդիրների մասին: Որոշ դեռահասների համար սա դառնում է իրականությունից փախչելու կամ ծնողների հետ ներքին հուզական կոնֆլիկտներ արտահայտելու միջոց:

Հասարակության արձագանք և ահաբեկում. Քվադրոբիկայի հանդեպ կիրքը կարող է բացասական արձագանք առաջացնել հասակակիցների և մեծահասակների կողմից:

Օրինակ՝ որոշ երեխաներ դառնում են ծաղրի կամ նույնիսկ ագրեսիայի թիրախ, եթե նրանց վարքագիծը տարօրինակ կամ անպատշաճ է թվում:

Հոգեբանական տեսանկյունից, քվադրոբերների կամ նման մեմերի նկատմամբ հետաքրքրությունը կարող է ունենալ մի քանի հնարավոր վտանգներ, հատկապես, երբ դա վերաբերում է երիտասարդ օգտատերերին կամ նրանց, ովքեր շատ ժամանակ են անցկացնում առցանց մեմ մշակույթում։ Ահա որոշ հիմնական մտահոգություններ, որոնք հոգեբանները կարող են առաջ քաշել.

1. Աբսուրդիզմի չափից շատ ներգործությունը: Մեմերը, ինչպես քվադրոբերները, հիմնված են աբսուրդ հումորի և անհեթեթության վրա, ինչը կարող է առաջացնել իրականության ընկալման խաթարում: Դա կարող է բերել նրան, որ մարդիկ հաճախ անտեսեն լուրջ խնդիրները կամ չկարողանան տարբերակել հումորը և իրականությունը, ինչը վնասում է իրականության հետ առողջ կապը։

2. Գաղափարների հասարակացում: Մեմերի հաճախ կրկնվող բնույթը կարող է բերել հասարակ մտածողության ձևավորմանը։ Կվադրոբերների նման մեմերը կարող են դառնալ սոցիալական հարթակներում բացասական հակումների տարածման գործիք, օրինակ՝ ցինիզմի կամ լուրջ բաների նկատմամբ անտարբերության։

3. Ինտերնետային տրոլինգի և բուլինգի խրախուսում: Քվադրոբերները և այլ նման մեմերը հաճախ կապվում են ինտերնետային տրոլինգի մշակույթի հետ։ Նրանք կարող են խրախուսել ծաղրանքը, ծիծաղելիության մեջ ընկալելը կամ վիրավորական բովանդակության ստեղծումը, որը կարող է հանգեցնել առցանց բուլինգի կամ հոգեբանական վնաս հասցնել ավելի խոցելի անհատներին։

4. Ինտերնետային կախվածություն: Այսպիսի մեմերը հեշտությամբ գրավում են մարդկանց և կարող են նպաստել ինտերնետային կախվածության ձևավորմանը։

Հատկապես երիտասարդների համար այս մեմերը կարող են դառնալ իրենց կյանքի կենտրոնական մաս և փոխարինել իրական սոցիալական շփումներին և գործունեություններին։

5. Խուսափում լուրջ թեմաներից: Մեմերը հաճախ օգտագործվում են որպես միջոց՝ խուսափելու լուրջ խնդիրներից կամ զգացմունքային բարդություններից: Դա կարող է հանգեցնել նրան, որ մարդիկ երկար ժամանակ անտեսեն իրենց կյանքի կամ հույզերի կարևոր ասպեկտները, փոխարենը զբաղվելով մեմերով և զվարճանքի անտեղի պարունակությամբ:

Սիրարփի Աղաբաբյան