ԱԺ-ում քննարկվեց տնտեսական ընկերությունների կորպորատիվ կառավարման կանոնագրքի սահմանման մասին օրինագիծ
ՀՀ Ազգային ժողովում շրջանառության է դրվել կազմակերպությունների համար կորպորատիվ կառավարման կանոնագրքի սահմանման և դրան կամավորության սկզբունքով միանալու վերաբերյալ օրենքի նախագիծը։
ՀՀ Ազգային ժողովի պետական-իրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի մայիսի 17-ի նիստում Հայաuտանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում լրացում կատարելու մասին օրինագիծը ներկայացրեց Էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանը։
«Կորպորատիվ կառավարման կանոնագիրքը ներդրումների խթանման ոլորտում կառավարության քաղաքականությունը մշակող լիազոր մարմնի՝ այս պարագայում Էկոնոմիկայի նախարարության կողմից հաստատվող իրավական ակտ է, որը պարունակում է տնտեսական ընկերության կառավարման արդյունավետության բարձրացմանը, մասնակիցների իրավունքների պաշտպանությանը, գործունեության թափանցիկությանը և հաշվետվողականության բարձրացմանն ուղղված սկզբունքներ և կանոններ»,-պարզաբանեց Պապոյանը՝ հավելելով, որ կորպորատիվ կառավարման կանոնագրքին միանալը տնտեսական ընկերությունների կողմից կլինի կամավոր, եթե այլ բան նախատեսված չէ օրենքով:
Ըստ օրինագծի՝ կորպորատիվ կառավարման կանոնագրքին միանալու վերաբերյալ որոշում ընդունելու իրավասությունը պատկանում է տնտեսական ընկերությունների մասնակիցների ընդհանուր ժողովին, եթե օրենքով կամ կանոնադրությամբ այլ բան նախատեսված չէ:
Նախարարը՝ մանրամասնեց, որ դեռևս 2010 թվականից ՀՀ կառավարությունը որդեգրել է առևտրային իրավաբանական անձանց շրջանում կորպորատիվ կառավարման սկզբունքների կիրառությունը խրախուսելու և այդ ուղղությամբ իրականացվող ծրագրերի առաջխաղացմանն աջակցելու քաղաքականություն։
«Սակայն իրականության մեջ այդպիսի իրավունք կառավարությունն այդ ժամանակ չի ունեցել։ Այսինքն, եղել են կառավարության որոշումներ, բայց օրենսդրական համապատասխան լիազորություններ սահմանված չեն եղել։
Առաջին դրույթը հենց այդ մասին է, որպեսզի կառավարությանը և լիազոր մարմնին տրվի այդ հնարավորությունը»,-ասաց Պապոյանը։
Ըստ այդմ՝ առաջարկվում է քաղաքացիական օրենսգրքով սահմանել կորպորատիվ կանոնակարգի հասկացությունը և դրա ընդունման համար անհրաժեշտ լիազորող նորմը, սահմանել նաև դրա կիրառման կամավորության սկզբունքը, եթե օրենքով այլ բան նախատեսված չէ, և կիրառող իրավաբանական անձանց շրջանակը։
«Կամավորության սկզբունքը նշանակում է, որ ընկերությունները պարտավորություն չունեն միանալու այս կանոնագրքին՝ չնայած այն հանգամանքին, որ առաջատար երկրներում, աշխարհի տնտեսապես զարգացած երկրներում, երբ նվազագույն որոշ ցուցանիշներ անցնում են կազմակերպությունները, այդտեղ նույնիսկ պարտադիրության սկզբունք կա։ Մեր դեպքում համարում ենք, որ սկզբի համար նվազագույնը պետք է լինի կամավորություն։ Կազմակերպությունը կարող է ընդունել այն ակտը հենց այն տեսքով, որն Էկոնոմիկայի նախարարությունը կընդունի և կարող է որոշակի մեկնաբանություններով ընդունել։ Բայց, բնականաբար, այդ դեպքում պոտենցիալ ներդրողները տեսնում են, որ այդ նույն տեսքով չի ընդունվել, այլ որոշակի մեկնաբանությամբ, որովհետև կորպորատիվ կառավարման կանոնագիրքը հենց պոտենցիալ ներդրողների իրավունքների պաշտպանության, կորպորատիվ կառավարման կանոնների հստակեցման համար է»,-ներկայացրեց Պապոյանը՝ հավելելով, որ կորպորատիվ կառավարումը նպատակ ունի աջակցելու երկարաժամկետ ներդրումների ներգրավման նպատակով անհրաժեշտ վստահության և հաշվետվողականության միջավայրի կառուցմանը, կայուն աճի ու ֆինանսական կայունության ձևավորմանը։
Քաղաքացիական օրենսգրքով Կորպորատիվ կառավարման կանոնագրքին միանալու վերաբերյալ իրավանորմեր նախատեսելով՝ ոչ միայն ստեղծվում է կորպորատիվ կառավարման կանոնագրքի կիրառման համար օրենսդրական ամուր հիմք, այլև ընդգծվում է կազմակերպությունների համար այդ համակարգի ներդրման և կիրառման կարևորությունն ու արդյունավետությունը։
Ըստ հիմնական զեկուցողի՝ նշված մոդելը հաշվի է առնում նաև միջազգային լավագույն փորձը՝ խրախուսելու կորպորատիվ կառավարման կանոնագրքի կամավոր ընդունումն, ինչպես նաև օրենքով դրան միանալու պարտադիր հիմքեր նախատեսելու հնարավորություն է ընձեռում։ Առաջարկվող մոդելն օրենսդրին թույլ կտա իր հայեցողությամբ և միջազգային նորմերի ու փորձի հաշվառմամբ սահմանել այն ոլորտները, որտեղ Կանոնագրքին միանալը պետք է լինի պարտադիր։ Միևնույն ժամանակ, նման մոտեցումն իրավաբանական անձանց բավարար հայեցողություն և ազատություն է տալիս իրենց իսկ խնդիրների ու նպատակների հաշվառմամբ կանոնագրքի կիրառության վերաբերյալ որոշում կայացնելու առումով։
Գլխադասային հանձնաժողովը միաձայն դրական եզրակացություն տվեց օրենքի նախագծին։
