«Սա ժամանակակից Փարիզը չէ և ոչ էլ հինը, այլ պարզապես իմ Փարիզը». Իզիս Բիդերմանաս
Իզիս Բիդերմանասը 20-րդ դարի ամենահայտնի փողոցային լուսանկարիչներից մեկն է։ Լուսանկարիչն իր ողջ կյանքի ընթացքում լուսանկարել է մարդկանց ու քաղաքի փողոցները։ Նրա սև ու սպիտակ լուսանկարչությունը լի է կյանքով և քաղաքի պատմությամբ:
Նրա ստեղծագործությունները դասում են այնպիսի հայտնի ֆրանսիացի վարպետների աշխատանքների կողքին, ինչպիսիք են Անրի Կարտիե-Բրեսսոնը, Ռոբերտ Դուանոն և Վիլի Ռոնին:
Իզրաելիս Բիդերմանասը (լուսանկարչի լրիվ անունը) ծնվել է 1911 թվականին Լիտվայի Մարիամպոլ քաղաքում, հրեական ընտանիքում։ Դպրոցական ընկերները նրան երազող էին անվանում: Նրա հայրը ցանկանում էր, որ Իզիսն ատաղձագործ դառնա, բայց տղան տարված էր նկարչությամբ։ 13 տարեկանում նա թողնում է դպրոցը և սկսում է սովորել լուսանկարչություն։ Ավելի ուշ իզիսը լքեց հայրենի քաղաքը՝ ճանապարհորդելու և լուսանկարվելու համար։
Բիդերմանասը որոշեց հետևել իր երազանքին և տեղափոխվեց Փարիզ՝ արվեստագետների քաղաք և մշակութային կյանքի մայրաքաղաք։ Նա Ֆրանսիա էր ժամանել առանց փաստաթղթերի, լեզուն չիմանալով, բայց շուտով աշխատանք է գտնում լուսանկարչական ստուդիայում՝ որպես օգնական։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ՝ նացիստական օկուպացիայի սկզբից Բիդերմանասը ժամանակավորապես լքեց մայրաքաղաքը և ընտանիքի հետ տեղափոխվեց Ֆրանսիայի հարավ: Այնտեղ նա շարունակեց լուսանկարել ու վերցրեց Իզիս կեղծանունը։
Անվտանգության միջոցառումները չփրկեցին լուսանկարչին, և նա գերեվարվեց նացիստների կողմից։ Նրան ազատագրեցին ֆրանսիական դիմադրության անդամները՝ կակաչները։ Բիդերմանասը միացավ ընդհատակյա մարտիկներին և նրանց նվիրեց դիմանկարների շարք: Վերադառնալով Փարիզ՝ լուսանկարիչը սկսեց աշխատել որպես դիմանկարիչ։
Նրա օբյեկտիվի առջև հայտնվել են շատ հայտնի անձինք, այդ թվում՝ Ալբեր Քամյուն, Անդրե Բրետոնը, Պոլ Էլյուարը, Լուի Արագոնը, Էլզա Տրիոլեն, Մարկ Շագալը։ 1946 թվականին Փարիզում ունեցել է իր առաջին ցուցահանդեսը։ Շուտով Իզիսը ստացավ Ֆրանսիայի քաղաքացիություն և դարձավ Paris Match ամսագրի լուսանկարիչ։ Նա այս հրատարակության հետ համագործակցել է մոտ քսան տարի։
Բիդերմանասի ամենանշանակալի աշխատանքները սև ու սպիտակ փողոցային կադրերն են, որոնք արվել են Փարիզում և Լոնդոնում։ Նրա ամենագեղեցիկ կադրերը տեղ են գտել «Երազների Փարիզ» (1949) և «Գարնանային մեծ պարահանդեսը» (1951) գրքերում։ Լուսանկարչի բազմաթիվ գործեր լայն հանրությանը հայտնի են Փարիզի սև ու սպիտակ բացիկներից, որոնք վաճառվում էին կրպակներում։
Պատրաստեց Անի Գաբուզյանը
