ԵՄ-ն ու ԱՄՆ-ը փայփայում են Փաշինյանին դեսերտի համար՝ դեռևս չշարժելով այս ֆիգուրին Ղարաբաղյան խաղատախտակով. Տրոֆիմչուկ
«Առաջիկա օրերին Բրյուսելում կայանալիք բարձրաստիճան բանակցություններից առանձնահատուկ սպասելիքներ չկան»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց արտաքին քաղաքականության, պաշտպանության և անվտանգության հարցերի փորձագետ Գրիգորի Տրոֆիմչուկը՝ անդրադառնալով դեկտեմբերի 15-ին Բրյուսելում կայանալիք Փաշինյան-Ալիև հանդիպմանը:
Նա նշեց, որ սա հայ-ադրբեջանական բանակցությունների վերջին տարիներին բնորոշ սխեման է, երբ բանակցություններն ընթանում են Ռուսաստանում և Եվրոպայում։
Տրոֆիմչուկի որակմամբ՝ Մոսկվան և Բրյուսելը կարծես մեկ ընդհանուր բանն են անում՝ կարգավորում են ղարաբաղյան պատերազմները և դա շեշտում բառերով, բայց միևնույն ժամանակ հստակ երևում են նրանց քաղաքական գծերի առանձնահատկությունները։
«Ինչ վերաբերում է ԵՄ-ին, ընդհանուր առմամբ՝ Արևմուտքին, ապա այս կողմը փորձում է ուժեղացնել իր ազդեցությունը կարգավորման գործընթացում՝ Մոսկվայի տակից աթոռակը դուրս գցելով: Չհաշված արդեն այն, որ վերջին պատերազմն արմատական կերպով փոխել է տարածաշրջանի դասավորությունը, և Արևմուտքի մոտ միտք կա Ղարաբաղյան ողջ խնդիրը դնել Մոսկվայի վրա, ինչպես նաև այդտեղ ներքաշել նրան անձամբ եռակողմ պատերազմում: Հաշվի առնելով նաև այն հանգամանքը, որ Ադրբեջանի դժգոհությունը բուն խաղաղապահ կոնտինգենտի ներկայությունից և գործողություններից գնալով ավելի նկատելի է դառնում։ Բացի այդ, ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի ներքին «գրպանում» հիմնական խաղաքարտն է՝ Ղարաբաղի ինքնիշխանության ճանաչումը։ Ցավոք սրտի, Մոսկվայի համար ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի հետ հարաբերությունների աստիճանական վատթարացման ֆոնին այս քարտը ժամանակի ընթացքում ավելի արդիական է դառնում, ցանկացած պահի կարող են օգտագործել այն։ Այդ իսկ պատճառով, ի տարբերություն Բաքվի, Մոսկվան չի խզում հարաբերությունները ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ»,- նման կարծիք հայտնեց Տրոֆիմչուկը:
Ռուսաստանցի քաղաքական վերլուծաբանն ասաց, որ առաջիկա հանդիպումից, որպես այդպիսին, առանձնահատուկ ակնկալիքներ չկան, սակայն վերոնշյալ գործընթացների առաջընթացը կակտիվանա ու կաճի։
Նրա գնահատմամբ, Նիկոլ Փաշինյանը երբեք ռուսամետ քաղաքական գործչի նման չի եղել, ուստի ԵՄ-ն ու ԱՄՆ-ը կարծես «փայփայում են նրան դեսերտի համար՝ դեռևս չշարժելով այս ֆիգուրին Ղարաբաղյան խաղատախտակով» և Հարավային Կովկասում ընդհանուր առմամբ:
«Գաղափարական, հոգեբանական, նույնիսկ տիպաբանորեն Փաշինյանն այդ կողմի համար շատ ավելի յուրային է, քան, օրինակ, Ադրբեջանի նախագահը»,- ասաց Տրոֆիմչուկը:
Սակայն, նրա խոսքով, ֆորմալ առումով ամեն ինչ կլինի այնպես, ինչպես միշտ: «Արևմտյան գործընկերների աջակցությունը Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացին դիվանագիտական և քաղաքական միջոցներով։ Նիկոլ Փաշինյանի խնդիրը և, ընդհակառակը, Իլհամ Ալիևի շանսն այն է, որ ԵՄ բոլոր բարձրաստիճան քաղաքական գործիչները, անկեղծ ասած, թույլ ֆիգուրներ են, այդ թվում՝ բրյուսելյան բանակցությունների նախաձեռնող Շառլ Միշելը։
Այնտեղ կարծես թե չկա իսկապես այնպիսի ուժեղ քաղաքական գործիչ, ով կարողանար ամեն ինչ հարմարեցնել իր ազդեցության տակ։ Անվերջ քննարկումներ՝ հանուն քննարկման, իսկ Բաքուն, որը մեկ հարվածով կտրել է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, միանգամայն գոհ է այս փաստից։ ԵՄ-ն նույնիսկ սրան ոչ մի կերպ չի արձագանքել, որպեսզի բոլորը նկատեն նման արձագանք։ Ուստի Ադրբեջանը հետագայում ևս առաջ է մղելու բոլոր հարցերը, հատկապես, երբ ո՛չ Մոսկվան, ո՛չ Բրյուսելը Ղարաբաղը չեն համարում ոչ ադրբեջանական հող»,- նման կարծիք հայտնեց Տրոֆիմչուկը:
Նա նաև գտնում է, որ Բաքվի ներկայացուցիչներն այժմ կարող են բավականին հանգիստ քննարկել Խաղաղության պայմանագիրը, սահմանների սահմանազատման ու սահմանագծման, գերիների փոխանակման, պատմության և մշակույթի ավերված հուշարձանների փոխհատուցման հարցերը։
«Բայց միայն այնքան ժամանակ, քանի դեռ Արևմուտքը գործնականում չի կիրառել այն տարբերակները, որոնց մասին բարձրաձայն չի խոսվում, բայց որոնք ի վիճակի են բոլորին դուրս բերել Ղարաբաղում բոլորի դեմ։ Այսինքն՝ այստեղ ամեն ինչ այժմ կախված է Վաշինգտոնից։ Հիմա Վաշինգտոնի ձեռքում շատ բան կա, էլ չեմ խոսում այն մասին, որ Թուրքիան դեռ ՆԱՏՕ-ի անդամ է։ Անձամբ ես, ինչպես նախկինում, կարծում եմ, որ Ռուսաստանի ազդեցության գոտում հերթական հավերժական պատերազմը ձեռնտու է նրան»,- ասաց Տրոֆիմչուկը:
Հիշեցնենք, որ դեկտեմբերի 15-ին Բրյուսելում ԵՀ նախագահ Շառլ Միշելի նախաձեռնությամբ Արևելյան գործընկերության 6-րդ գագաթնաժողովի շրջանակում կկայանա Փաշինյան-Ալիև հանդիպում:
