«Այս բոլոր իրադարձությունների արդյունքում, ՍԴ անդամների համար էլ անսպասելի, մենք ունեցանք անկախ Սահմանադրական դատարան». Տիգրան Աթանեսյան

Հարցազրույց փաստաբան «Այս բոլոր իրադարձությունների արդյունքում, իշխանությունների համար էլ անսպասելի, մենք ունեցանք անկախ Սահմանադրական դատարան». Տիգրան Աթանեսյան հետ

– Վերջին մեկուկես տարում մեր երկրում ծավալված իրադարձություններն ավելի շատ իրավակա՞ն, թե՞ քաղաքական տիրույթում եք դիտարկում:

– Բնականաբար, քաղաքական: Իրավական հիմնավորումները կամ ուշանում են, կամ չկան:

– Դատարաններն այսօր անկա՞խ են:

– Ոչ: դատարանները մեր երկրում անկախ էին երևի 3 ամիս, երբ զանգեր չկային: Այնուհետև, և դա իմ ներքին համոզմունքն է, Ռոբերտ Քոչարյանի գործի պատճառով, նրան ամեն կերպ կալանավորելու և դատելու սկզբունքով վերականգնվեց նախկին իրավիճակը՝ մի փոքր այլ տեսքով, բայց որ ուղղորդումներ կան, ակնհայտ է:

– Դրանք կարո՞ղ են լինել առանց պետության ղեկավարի գիտության:

– Ուղղորդումներ կան. ես չեմ ասում, որ ինքն է: Եթե վարչապետը գիտի, վատ է, եթե չգիտի, կրկին վատ է: Երկու դեպքում էլ շատ վատ է:

– Սահմանադրական դատարանի շուրջ իրավիճակի մասին եթե խոսենք, Դուք է՞լ եք կարծում, որ այս զարգացումները կրկին Ռոբերտ Քոչարյանի գործի հետ էին կապված:

– Ենթադրվում է, որ այդպես է: Այլ շարժառիթ չեմ տեսնում: Բայց, բախտի բերմամբ թե պատահմամբ, իրենց համար էլ անսպասելի, այս բոլոր իրադարձությունների արդյունքում մենք ունեցանք անկախ Սահմանադրական դատարան: Երևի ՍԴ այդ 8 անդամներն իրենք էլ չգիտեին, որ կդառնան անկախ դատական մարմին: Այդպես ստացվեց: Ինչքան կդիմանան, չգիտեմ:

– Ի վերջո, Հրայր Թովմասյանին կկալանավորե՞ն:

– Եթե խոսքը գնում է այն ցուցմունքի մասին, որից ես տեղյակ եմ աշխատանքի բերումով, որովհետև այդ անձն առերեսվել է իմ պաշտպանյալի հետ, շատ զավեշտալի կլինի, եթե այդ ցուցմունքով փորձեն ձերբակալել ՍԴ նախագահին, անկախ անձից:

– Օրեր առաջ Ձեր ֆեյսբուքյան էջում գրառում էիք կատարել, որում մասնավորապես նշել էիք. «Վազգեն Մանուկյան, Արթուր Վանեցյան, Ռոբերտ Քոչարյան, Միքայել Մինասյան… Հաջորդ վարչապետի անունը երևի այս մարդկանց մեջ կարելի է գտնել։ Հետաքրքիր է միայն, թե երբ և ինչպես…»: Ի՞նչ վերլուծությամբ եք հանգել այս մտքին:

– Ոչ մի դավադրության տեսություն այս ամենի մեջ չկա: Պարզապես, որպես ՀՀ շարքային քաղաքացի, բնականաբար, իրավունք ունեմ նաև իմ քաղաքական դիտարկումներն անել: Ես շատ լավ հասկանում եմ, որ փնտրվում է ուժի կենտրոն, որը կփոխարինի այս իշխանություններին: Եթե մեր իշխանությունները վերջապես չսթափվեն, վերջապես լուրջ ծրագիր չառաջարկեն, չդադարեցնեն այս իրավական վակխանալիան, ապա իրենք կանգնած կլինեն իշխանությունը կորցնելու վտանգի առաջ: Կհեռացվեն իշխանությունից, և դա պատմագիտությունն է հիշեցնում: Տրամաբանությունն է հուշում, որ ոչ ոք 21-րդ դարում չի թողնի, որ թեկուզ փոքրիկ, բայց տարածք երկրագնդի վրա մատնվի անտերության: Իսկ թե ո՞վ կարող է գլխավորել այլընտրանքային կենտրոնը… պարզապես իմ մտորումներն են:

– Ձեր նշած անձանց մեջ Դուք նախընտրելի թեկնածու ունե՞ք:

– Ոչ:

– Ինչո՞ւ են ընդդիմադիրները ձգտում դեպի Ձեզ: Ձեր վստահորդների, պաշտպանյալների մեջ շատ են հակահեղափոխականները:

– Չկա հեղափոխական, ու չկա հակահեղափոխական: Եթե հեղափոխության նպատակը եղել է այն, որ ստեղծենք մի խումբ մարդկանց, անունը դնենք հակահեղափոխական ու ոչնչացնենք, ուրեմն յուրաքանչյուր ազնիվ հայի պարտքը դրան դեմ գնալը պետք է լինի: Բայց ես համոզված եմ, որ նման բան չկա: Իսկ թե ինչո՞ւ են մարդիկ ինձ դիմում, երևի թե պետք է իրենց հարցնենք: Ես միշտ փաստաբան եմ մնում իմ գործի մեջ, և եթե ստանձնում եմ ինչ-որ մի անձի պաշտպանություն, ապա դա անում եմ մինչև վերջ, ինչքան որ կարողանում եմ:

– Սրանից շատ տարիներ առաջ էլ ընդդիմադիրներն էլի Ձեզ էին դիմում: 2008թ. դեպքերից հետո ներկայիս վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն էլ է Ձեր պաշտպանյալը եղել: Վերջին շրջանում շփվե՞լ եք վարչապետի հետ:

– Չէ: Հանդիպել եմ հեղափոխությունից առաջ, պատահական:

– Իսկ Ձեր տպավորությամբ՝ 10 տարվա կտրվածքով Նիկոլ Փաշինյան ընդդիմադիր գործիչն ու վարչապետը նույն ա՞նձն է, թե՞…

– Ես երբեք որևէ պարագայում իմ վստահորդների անձերը չեմ քննարկում: Դա կլինի փաստաբանական էթիկայի կոպտագույն խախտում:

– Նաև չեք մեկնաբանում վարչապետի հայտարարությունները: Թերևս, բացառություն էր կազմում միայն դատարանները շրջափակելու կոչը: Ի՞նչն էր Ձեզ այդ ժամանակ վտանգավոր թվում:

– Իմ համոզմամբ՝ գալու է ժամանակ, երբ իրավական գործընթացներ կլինեն այդ օրվա հետ կապված, որովհետև դա իշխանության 3-րդ ճյուղի գործունեության տապալում էր: Ես կհասկանայի, եթե դատարանների դեմ լինեին բողոքի ակցիաներ, բայց դատարանների դռները փակելը և դատավորներին ներս չթողնելն իշխանության ճյուղի տապալում է ու շատ վատ նախադեպ, որին պետք չէր գնալ: Ես համոզված եմ, որ դա էմոցիոնալ որոշում էր, քաղաքական, բայց պետական որոշում չէր:

– Օրերս ծանուցում եք ստացել ՀՀ Փաստաբանների պալատի (ՓՊ) կարգապահական գործերը համակարգողից, ՓՊ նախագահի որոշմամբ՝ «փաստաբան Տիգրան Աթանեսյանի նկատմամբ կարգապահական վարույթ հարուցելու մասին» որոշման մասին: Ի՞նչ վարույթի մասին է խոսքը:

– Սա արդեն 14-րդ վարույթս է: Դա Արա Զոհրաբյանի բաղձալի երազանքն էր՝ ինձ նորից զրկել արտոնագրից:

– Ինչո՞ւ: Ինչո՞վ եք խանգարում Արա Զոհրաբյանին:

– Որովհետև ես անխնա, ազնվորեն և սկզբունքորեն քննադատել եմ նրան և նրա իրականացրած վարչարարությունն այդ հիմնարկում, որի հետևանքով այն քանդվել է և գոյություն չունի: Մենք ունենք 2100 գործող փաստաբան երկրում, բայց իրավական ոլորտին ծանոթ քաղաքացին կթվարկի առավելագույնը 30-40 փաստաբանի անուն: Ես համոզված եմ, որ սեփական ամբիցիաների պատճառով մարդկանց հետ շփվելու ունակությունից զուրկ լինելու պատճառով՝ այդ տղան փաստաբանությունը բերեց, հասցրեց անդունդի եզրին: Ոչ մի անձնական խնդիր ես երբեք չեմ ունեցել: Այն ժամանակ, երբ Երվանդ Վարոսյանի հետ կոնֆլիկտ ուներ, Արա Զոհրաբյանն ինձ էր դիմում, որ ես իրեն դատարանում ներկայացնեմ: Գալիս էր ինձ մոտ, որ իրեն խորհուրդներ տամ, թե իրեն ինչպես պահի դատարանում: Հիմա դա, իհարկե, մոռացել է ու չի կարող ինձ ներել և ամեն ինչ անում է, որ ինձ զրկի արտոնագրից: Երբ ես այս պայքարը սկսում էի, գիտեի, որ նման բաներ ինձ սպասվում են:

Ուժի մեջ մտած վարույթ դեռ չկա, բոլորը բողոքարկված են: Ցավում եմ, որ Արա Զոհրաբյանին ու նրա խորհուրդն ընտրել է փաստաբանների մեծ մասը: Այս իրավիճակից ելքը գտնում եմ երկրորդ ինքնավար կառույց ստեղծելու մեջ:

– Երկխոսելու եզրեր չկա՞ն:

– Սա անձնական կոնֆլիկտ չէ: Անհնարին է: Իմ դեմ գործում են մարդիկ, որոնք փաստաբանի մտածելակերպ չունեն: Բիզնեսմեն են մարդիկ կամ պարզապես ինչ-որ կարիերիստներ: Աստված իրենց հետ, բայց իրենք չպետք է վնասեն ինձ ու իմ մասնագիտությանը:

– Եթե իրավիճակն այդպիսին է, փաստաբաններն ինչո՞ւ չեն բողոքում:

– Վախենում են:

– Կրկին արտոնագրից զրկվելու վա՞խն է:

– Ոչ միայն: Ծնողին կարող են զանգել ու ասել՝ ինչո՞ւ է Աթանեսյանի գրածի տակ «լայք» դրել: Արա Զոհրաբյանն է զանգել փաստաբաններից մեկի հորն ու ասել՝ ինչո՞ւ է տղադ «լայք» դնում Աթանեսյանի գրածին, ուզում է հետս կոնֆլի՞կտ ունենալ: Աթանեսյան ազգանունն առհասարակ այդ պալատում արգելված է:

– Ստամբուլյան կոնվենցիան և դրա շուրջ ծավալվող իրադարձությունները համարում եք կեղծ օրակա՞րգ, թե՞ այն իրենից իրական վտանգ է ներկայացնում:

– Իհարկե կեղծ օրակարգ չէ: Բայց ցավն այն է, որ քննարկողները նաև իրական վտանգները ցույց չեն տալիս: Շատ ավելի վտանգավոր են այդ կոնվենցիայի այն դրույթները, որոնք քայքայելու են հայկական ավանդական ընտանիքը: Հայրական հեղինակության, ընտանիքի կառուցվածքի կորստի հետ ենք գործ ունենալու, որոնք ես համարում եմ շատ ավելի վտանգավոր: Ավանդական ընտանիքի մոդելի համար Ստամբուլյան կոնվենցիան մահացու վտանգ է ներկայացնում, բայց զարմանալի է, որ ոչ ոք այդ կողմից չի քննարկում խնդիրը:

– Ձեզ հաճա՞խ են նույնացնում Ձեր պաշտպանյալների հետ: Մեկ դեպք հիշում եմ՝ կապված Մասիսի քաղաքապետ Դավիթ Համբարձումյանի հետ:

– Մասիսի քաղաքապետի հետ կապվածը եղել է հստակ հրահանգավորված հարձակում:

– Ո՞ւմ կողմից:

– Ես գիտեմ, բայց հիմա չեմ հրապարակի: Ես շատ ցավում եմ, որ այդ մարդն այդ ցուցումը տվել է: …Դա աննորմալություն էր, որովհետև նման հրահանգ տալը, էյֆորիայի մեջ գտնվող մարդկանց ինձ վրա ուղղորդելն ինչի՞ բերեց: Ոչ մի բանի էլ չբերեց: Երբ 5 տարեկան երեխայիդ նկարի տակ սեռական բնույթի հայհոյանքներ են գրում, դա այն մարդկանց նկարագիրն է, ովքեր կարող են կապ ունենալ դրա հետ, ընդ որում՝ վերից վար: Բոլորը միասին:

– Եթե ինչ-որ մի օր նորից կարիք լինի պաշտպանել, օրինակ, Նիկոլ Փաշինյանին, Դուք կստանձնե՞ք նրա պաշտպանությունը:

– Ոչ:

– Ինչո՞ւ:

– Չեմ ուզում:

Մանրամասները՝ 168.am-ի տեսանյութում

Գոհար Սավզյան