«Քարահունջ աստղադիտարանը 14 հազար տարեկան է». Վաչագան Վահրադյանը նոր բացահայտումներ է անում

Մաթեմատիկոս, ՀՌՀ դոցենտ Վաչագան Վահրադյանն այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում ասաց, որ Քարահունջ աստղադիտարանը մոտ 14 հազար տարեկան է և ի սկզբանե աստղադիտարան է եղել. «Պարիս Հերունուց հետո ես ուսումնասիրել եմ աստղադիտարանը, և իմ ուսումնասիրության արդյունքը եղավ այն, որ քարերի դասավորվածությունը կրկնում է Կարապի համաստեղությունը, որը հնում կոչվում էր Անգղի համաստեղություն։ Դա հնարավորություն տվեց նախ պարզել Քարահունջի տարիքը, և թույլ տվեց հասկանալ Պորտասարի գաղտնիքը»։

Նրա խոսքով՝ իր վարկածն ստացել է միջազգային ճանաչում, դրան հղումներ են կատարվել, և դա թույլ է տվել պարզել, որ Պորտասարը նույնպես աստղադիտական նշանակություն է ունեցել. «Երկու կառույցները, որոնք գտնվում են Հայկական լեռնաշխարհի հակադարձ ծայրերում, կապված են իրար, և մենք ցույց տվեցինք, որ դեռ այն ժամանակ մեկ միասնական մշակույթ է եղել Հայկական լեռնաշխարհում։ Պորտասարի հետազոտությունները ցույց տվեցին, որ կառույցի տարիքն առնվազն 18.5 հազար տարի է, իսկ Քարահունջը 14 հազար տարեկան է»։

Մաթեմատիկոսը նշում է, որ Պարիս Հերունին ուսումնասիրել է անցքերի ուղղվածությունը, իսկ իրեն հետաքրքրել է քարերի դասավորվածությունը. «Քարերը, որոնք, թվում է, թե մշակված չեն, լավ էլ մշակված են։ Գրեթե բոլոր քարերի վրա հատուկ տեղեր կան, որպեսզի դիտողն արմունկը հենի, գլուխը ֆիքսվի, ու նայի աստղերին։ Նշանառության համակարգ է սարքված։ Այդ տեղերն այնքան են օգտագործված, որ դրանք հղկվել են»։

Լրագրողների հարցին՝ արդյո՞ք այդ անցքերը հենց դրա համար են նախատեսված եղել, ի՞նչ կոնկրետ փաստեր կան, որ դա միանշանակ աստղադիտարան է, և վերջ, նա այսպես պատասխանեց «Կառույցի աստղագիտական նշանակության մասին վարկածն առաջինն առաջ է քաշել հնագետ Օնիկ Խնկիկյանը՝ 1980-ականների սկզբներին։ Նա ինձ պատմում էր, թե ինչպես են իրեն ստիպում դոկտորականից հանել աստղագիտական նշանակության մասին վարկածը, բայց նա չի հանել։ Երկրորդ մարդը, ով հաստատել է կառույցի աստղագիտական նշանակությունը, նշանավոր աստղագետ, ակադեմիայի անդամ Էլմա Պարսամյանն էր։ Նա էլ է ուսումնասիրել կառույցը և եկել նույն եզրակացության։ Երրորդը մարդը Պարիս Հերունին էր, որի հետ եկել են արտասահմանցի գիտնականներ, որոնք նույնպես հաստատել են այդ վարկածը։ Իմ հետազոտությունները նույնպես հաստատում են, որ դա աստղադիտարան է, որովհետև կառույցի հատակագիծը, քարերի դասավորվածությունը ցույց են տալիս Անգղի համաստեղությունը, ինչը խոսում է աստղագիտության հետ կապի մասին»։

Կարդացեք նաև

Հիշեցնենք, որ 2014թ. Հայաստան այցելած բրիտանացի լրագրող և գրող Գրեմ Հենքոքը, որը գրում է հին քաղաքակրթությունների և միստիկայի մասին, տասնյակից ավելի գրքերի և երկու ֆիլմի հեղինակ է, նշել էր, որ Քարահունջն աստղադիտարան է, որը տպավորել է իրեն։

«Հայաստանն այն տեղն է, որտեղից սկիզբ են առել այդ նոր քաղաքակրթությունները: Մեր նախնիներն ուսումնասիրել և հասկացել են աստղերի իմաստը: Այս առումով` ինձ համար շատ տպավորիչ էր այցելությունը Քարահունջ, որը շատ հետաքրքիր ու շատ հին աստղադիտարան է»,- մասնավորապես ասել էր նա։

Քարահունջի՝ աստղադիտարան լինելը, սակայն, կասկածի տակ դրեց Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների ՊՈԱԿ փոխտնօրեն Աշոտ Փիլիպոսյանը, ով պնդում է, թե ակադեմիկոս Պարիս Հերունու ուսումնասիրությունները որևէ գիտական հիմք չունեն: Նա նաև կտրականապես դեմ է Զորաց քարեր հնավայրը Քարահունջ կոչելուն: Ըստ նրա` Քարահունջը մոտակայքում գտնվող բնակավայր է, որը ոչ մի կապ չունի հնավայրի հետ: Համալիրը Քարահունջ են կոչում, որպեսզի նմանեցնեն հայտնի Սթոունհենջին: Աշոտ Փիլիպոսյանը պնդում է, որ  Զորաց քարեր հնավայրի քարերի վրա արված անցքերը ոչ մի կապ չունեն տիեզերքի ու աստղագիտության հետ: Նա վստահ է` անցքերն արվել են ոչ թե աստղերին նայելու համար, այլ, որպեսզի կարողանան քարերը հեռու տարածքներից քարշ տալ բնակավայր։

168.am-ը մաթեմատիկոս, ՀՌՀ դոցենտ Վաչագան Վահրադյանից հետաքրքրվեց, թե ի՞նչ նպատակ ունեն նմանատիպ պնդումները, երբ Քարահուջն ամբողջ աշխարհում հայտնի է՝ որպես հնագույն աստղադիտարան, ինչին ի պատասխան՝ նա ասաց, որ չի կարող ասել, թե որն է այդ պնդումների նպատակը։

«Նրանք ասում են, թե պարանով քարերը քաշում են, բայց ո՞վ է քարի վրա անցք բացում ու քարը քաշում։ Այնտեղ քարեր կան, որոնց վրա անցքեր չկան, բա դրանց վրա ինչո՞ւ անցք չեն բացել։ Այդ թեզը քննության չի դիմանում»։

Տեսանյութեր

Լրահոս