«ԵԱՏՄ-ում Հայաստանի գտնվելը դարձել է ոչ միայն անիմաստ, այլև վնասաբեր». Դավիթ Խաժակյան
168.am-ի զրուցակիցն է Երևանի ավագանու «Ելք» խմբակցության ղեկավար Դավիթ Խաժակյանը
– Այս օրերին շատ ակտիվ քննարկվեց, ինչպես նաև քննադատվեց Երևանի ավագանու ձեր խմբակցության նախաձեռնությունը՝ հայ բոլշևիկների, ռուս կոմունիստների անուններով փողոցները և դպրոցներն անվանափոխելու հետ կապված: Սպասո՞ւմ էիք նման արձագանքների, և այսքանից հետո ի՞նչ ակնկալիքներ ունեք, ի վերջո, այդ նախաձեռնությունը կանցնի՞, թե՞ ոչ:
– Նախաձեռնությունը դրեցինք քննարկման այս հարթակում՝ ակնկալելով, որ պետք է քննարկում ծավալվի իրապես այդ անհրաժեշտության շուրջ, և համոզվեցինք, որ նման անհրաժեշտություն կա: Բացի այն, որ մենք ունեինք անվանափոխության ծրագրային դրույթ, նաև տեսանք, որ կա հասարակական մեծ պահանջարկ ոչ միայն՝ Լենինգրադյան փողոցի անվանակոչության, այլև՝ մյուս փողոցների: Այս առումով, թե՛ եղած արձագանքները, թե՛ քննադատությունները խոսում են այն մասին, որ խնդիրն իրապես ակտուալ է, շատերը պնդում են, որ այլ քաղաքային խնդիրներով զբաղվելն ավելի առաջնային է, սակայն հանրային արձագանքը, որ առաջացավ այս նախաձեռնության շուրջ, խոսում է այն մասին, որ մարդիկ ոչ պակաս հետաքրքրված են անվանափոխության խնդրով, քան, ասենք, տրանսպորտի կամ աղբահանության խնդիրն է: Ինչ վերաբերում է իշխանություններին, մենք նախագիծը մոտ ժամանակներս դնելու ենք շրջանառության մեջ, որպեսզի ներառվի ավագանու նիստի օրակարգում, տեսնենք՝ ինչպիսի արձագանք կունենա, բայց ես վստահ եմ, որ այն փողոցները, որոնց անվանափոխության շուրջ նախագիծ մենք կներկայացնենք, պարզապես աններելի կլինի չփոխելը:
– Բացի դրական արձագանքներից՝ եղան նաև շատ բացասական արձագանքներ, անգամ նշվեց, որ այդ նախաձեռնությունը մեր երկրի դեմ է:
– Ցանկացած մարդ, ով կարող է պաշտպանել այն պատմական անձին, որը գործել է Հայաստանի պետականության դեմ, նա չի կարող որևէ այլ մեկին մեղադրել դրանում: Խոսքը չի գնում պատմական այս կամ այն անձի ընկալման մասին, շատերը հիմա քննարկումը տանում են այն ուղղությամբ, որ հանցանք են գործել կամ չեն գործել, և պետք է նայել պատմությանն այդ ժամանակների տեսանկյունից և ոչ հիմա: Շատ հաճախ բերում են նաև այնպիսի պատմական գործիչների օրինակներ, ինչպիսին Չերչիլն է, և ասում են, որ նրանց ընկալումը միանշանակ չի եղել: Միանշանակ է եղել մի բան, որ Չերչիլը չի արել որևէ գործողություն, որը կարող էր վնասել Անգլիայի շահերին, նա չէր ծառայել այլ պետության շահերին՝ ի տարբերություն Նիկոյանի, Կասյանի… Մենք, այդ անունները բարձրաձայնելով, ոչ թե գնահատական ենք տալիս այդ անձի գործողություններին իրավական կամ քաղաքական տեսանկյունից, այլ ասում ենք, որ այդ անձինք ոչ միայն դավաճանել են հայ ժողովրդի շահերը, այլև գործել են ի շահ այլ պետության, այլ կայսրության, որը փաստացի խոչընդոտել է Հայաստանի անկախ պետականության կայացմանը: Եթե կան մարդիկ, որ դեռևս պաշտպանում են նման պատմական գործիչներին, նշանակում է, որ մենք դեռևս անելիք ունենք Հայաստանի պետականության կայացման հարցում:
– Ինչ եք կարծում՝ ձեր նախաձեռնության դեմ մեծ հակազդեցություն կլինի՞ հասարակության կողմից, եթե, ի վերջո, ստացվի անցկացնել այն, որովհետև հասարակության մի մասը դեռևս այդ արժեքային համակարգի կրողն է:
– Այդ առումով այս թեմային մենք ոչ միայն վերաբերվում ենք՝ կստացվի, թե չի ստացվի, կընդունեն այդ նախաձեռնությունը, թե չեն ընդունի, այլ սա շատ կարևոր գործընթաց է՝ լսել մարդկանց կարծիքները և հասկանալ, թե ինչպիսի գնահատականներ կան Հայաստանի պետականության նկատմամբ, որովհետև սա ոչ միայն անվանափոխության հարց է՝ տեխնիկական առումով, այլև հարց է, թե ինչպիսի միջավայրում ենք մենք ցանկանում ապրել՝ բոլշևիկյա՞ն, թե՞ անկախ պետությանը վայել: Այս առումով մենք նաև պետք է սրան ստորադասենք բազմաթիվ տեխնիկական խնդիրներ: Երբ մեզ ասում են, որ մարդիկ սովորել են որևէ փողոց այդպես կոչելուն, և դա առաջացնելու է տեխնիկական խնդիրներ՝ հասցեի փոփոխություն, և այլն, սրանք իրապես ստորադասելի հարցեր են խնդրին պետականության տեսանկյունից նայելու հարցում:
– Հայտնի է, որ «Երկիր Ծիրանի» խմբակցությունը նույնպես պատրաստվում է նման նախաձեռնությամբ հանդես գալ, ձեր կարծիքով՝ նրանց այս դիրքորոշումը որքանո՞վ կարող է օգնել գործընթացին, Երևանի ավագանու այդ երկու ընդդիմադիր խմբակցությունները կկարողանա՞ն այնպես անել, որ անցնի նախաձեռնությունը, եթե անգամ իշխանությունները կտրականապես դեմ լինեն:
– Բնականաբար, անցկացնելը կախված է ավագանու մեծամասնության քվեարկությունից, բայց դա չի նշանակում, որ այդ աջակցությունը մեզ համար ավելորդ է՝ անկախ նրանից, որ դա քանակապես մեզ ոչինչ չի տալիս: Մենք ողջունում ենք այն, որ «Երկիր Ծիրանին» պատրաստակամ է մեր ծրագրային դրույթը կյանքի կոչելուն:
– Քննարկումների առիթ հանդիսացավ նաև Ազգային ժողովում «Ելք» խմբակցության պատգամավոր Էդմոն Մարուքյանի առաջարկը՝ ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու հետ կապված: Նա նաև ասել էր, որ խմբակցությունում քննարկվելու է այդ հարցը, և հնարավոր է՝ խմբակցությունը նման նախաձեռնությամբ հանդես գա: Հանրային այս արձագանքը ձեր նախաձեռնության վերաբերյալ ի՞նչ է ձեզ հուշում, ինչպե՞ս կընդունվի հանրության կողմից ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու նախաձեռնությունը:
– Հանրային արձագանք ես այս պահին էլ տեսնում եմ, որ մարդիկ, արդեն երկար ժամանակ է՝ հասկացել են, որ ԵԱՏՄ-ն ո՛չ տնտեսական, ո՛չ քաղաքական օգուտ չի բերել Հայաստանին, հակառակը՝ վնասել է և՛ տնտեսապես, և՛ քաղաքականապես, և այդ կառույցում Հայաստանի գտնվելը դարձել է ոչ միայն անիմաստ, այլև վնասաբեր: Կարծում եմ՝ այս գիտակցությունն արդեն հասարակության մեջ տարածվում է:
