Կանանց միզուղիների բորբոքումներ. ախտանիշներ, բուժում

Կանանց միզուղիների բորբոքումներ (Urinary tract infections in women)

Միզուղիների բորբոքումները շատ տարածված են կանանց մոտ: Կանանց մոտ 60%-ը կյանքի ընթացքում հիվանդանում է միզուղիների բորբոքումով: Այս բորոքումների հիմնական պատճարռն է աղիքային ցուպիկը (E.coli): Կան նաև այլ միկրոբներ, ինչպիսին են՝ աղիքային բակտեիաներն ու կոկերը (Enterobacteriaceae, Enterococcus, Klebsiella) ևայլն:

ԱՄՆ-ում միզուղիների բորբոքումների կապակցությամբ ստատիստիկ տվյալներով տարեկան կատարվում է.

7 միլիոն բժշկական խորհրդատվություն
1 միլիոն շտապ օգնության դեպք
100000 հոսպիտալիզացիա

Բակտերիուրիա (Bacteriuria)

Դա նշանակում է՝ բակտերիաների առկայություն մեզի մեջ: Բակտերիուրիայի դասակարգումն է հետևյալը.

ուոոպաթոգեն միկրոբներ/մլ (մեզի միջին բաժնի մեջ)-չբարդացած ցիստիտ
ուռոպաթոգեն միկրոբներ/մլ (մեզի միջին բաժնի մեջ)- չբարդացած պիելոնեֆրիտ
ուռոպաթոգեն միկրոբներ/մլ (մեզի միջին բաժնի մեջ)-միզուղիների բարդացած ինֆեկցիաներ

Պատճառներ:

Հիգիենա: Ուղիղ աղիի սխալ մաքրումը՝ հետևից առաջ ուղղությամբ
Միզուկ: Կանանց միզուկի տեղակայումն ու կարճությունը նպաստավոր պայմաններ են ստեղծում ինֆեկցիաների ներթափանցմանը՝ ուղիղ աղիից դեպի հեշտոց, այնուհետև՝ միզուղիներ: Նաև երբեմն միզուկի անմիջական գրգռումն ու վնասումը սեռական հարաբերության ժամանակ:
Սեռական կյանք: Կան մի շարք սեռավարակներ, որոնք առաջացնում են միզուկաբորբ: Այս ինֆեկցիաներից են՝ խլամիդիա, ուրեպլազմա, գոնորեա…:
Հակաբեղմնավորչ կամ խոնավեցնող քսուքների հաճախակի օգտագործումը
Հղիություն: Հաճախակի կարող են հանդիպել միզուղիների բորբոքումներ հղիության ընթացքում, որոնք երբեմն լինում են անախտանիշ (անախտանիշ բակտերիուրիա), և որոշ դեպքերում նաև բարդացած ընթացքով (հղիության պիելոնեֆրիտ):
Դաշտանադադար: Այս ընթացքում մեծանում է կնոջ ինֆեկցիաների ընկալունակությունը, որը պայմանավորված է էստրոգենների անբավարարությամբ:

Դասակարգում:

Ոչ բարդացած ստորին միզուղիների ինֆեկցիաներ կամ ցիստիտ(cystitis)
Ոչ բարդացած պիելոնեֆրիտ (uncomplicated pyelonephritis)
Բարդացած միզուղիների ինֆեկցիաներ՝ պիելոնեֆրիտի առկայությամբ կամ ոչ (complicated UTI’s or pyelonephritis)
Ուռոսեպսիս(urosepsis)
Միզուկաբորբ (urethritis)

Ախտանշաններ:

Անզուսպ միզարձակման ցանկություն
Այրոց
Հաճախակի և քիչ քանակությամբ միզարձակություն
Պղտոր մեզ
Արյունամիզություն
Մեզից հոտ
Կոնքի և վերցայլքային շրջանի ցավեր
Սրտխառնոց, փսխում, դող և բարձր ջերմություն (բարդացած ինֆեկցիաների դեպքում)

Բուժում:

Հիմնական բուժումը կատարվում է անտիբիոտիկներով: Շատ կարևոր է խուսափել անտեղի և երկարատև անտիբիոտիկներ ընդունելուց՝ հատկապես ոչ բարդացած միզուղիների բորբոքումների բուժման համար: Քանի որ այս դեպքում կարող է զարգանալ անտիբիոտիկների նկատմամբ դիմադրողականություն (antibiotic resistance), ինչը կարող է դժվարացնել հիվանդության բուժման հետագա ընթացքը:

Կարևոր է նաև կրկնվող ինֆեկցիաների դեպքում հայտնաբերել հավանական պատճառը, որը կարող է կապված լինել հորմոնային ստատուսի, սեռական հարաբերության, միզաքարային հիվանդության, միզուղիների խցանման և միզապարկի դիսֆունկցիայի հետ:

Կանխարգելում:

Անձնական և սեռական կյանքի հիգիենա (ուղիղ աղիի մաքրումը առջևից դեպի հետ, հեշտոցի և ուղիղ աղիի միջև տարածության լվացումը, սեռական հարաբերությունից առաջ և հետո լվացվելը…)
Ժամանակին միզարձակումը (չհետաձգել միզարձակումը և չգերլցնել միզապարկը)
Սեռական ակտից առաջ և հետո միզելը
Վիտամին C-ի պարբերական ընդունումը
Բամբակյա ներքնազգեստների օգտագործումը (խուսափելու համար խոնավությունից)
Լոռամրգի (cranberry) օգտագործումը
Խուսափել սեռական այն դիրքերից, որի ժամանակ միզուկը կարող է երկար շփվել ու բորբոքվել
Ջրի բավարար ընդունում օրվա ընթացքում
Խուսափել ոչ մասնագիտական մոտեցումից և միզուղիների բորբոքումների հայտնաբերման և բուժման համար՝ ժամանակին դիմել ուռոլոգի խորհրդատվությանը:

Ռաֆֆի Ջանեցյան, ուռոլոգ