«Ընդդիմությունը հերթական անգամ գնաց ծեծված ճանապարհով` թաղելով դեռ չծնված շարժումը». Ստեփան Սաֆարյան
168.am-զրուցակիցն է Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի ղեկավար Ստեփան Սաֆարյանը
– Պարոն Սաֆարյան, «100-ամյակը՝ առանց ռեժիմի» շարժման անդամների ձերբակալության դեպքերը շատերը որակում են՝ որպես քաղաքական հետապնդում: Ինչպե՞ս եք Դուք գնահատում այդ գործողությունները, և, ըստ Ձեզ՝ արդյոք արդարացվա՞ծ են իշխանությունների քայլերը:
– Դատելով Քննչական ծառայության տարածած հաղորդագրությունից, կարծում եմ՝ որևէ մեկի մոտ կասկած չի առաջանում, որ ուղղակի «Հիմնադիր խորհրդարանի» անդամներին ազատությունից զրկել են ապօրինի և կեղծ ենթադրությունների հիման վրա: Միայն այն, որ հաղորդագրությունը խոսում է ինչ-որ հնարավոր անկարգություններ կանխելու մտայնության մասին, արդեն բավարար է ասելու, որ Քննչական ծառայությունն ուղղակի քաղաքական հետապնդումներ է իրականացրել՝ փորձելով դրան իրավական ինչ-որ տեսք տալ՝ հղում կատարելով ինչ-որ եզրույթների վրա, որոնց հետ կապված՝ նա ապացույցներ չունի կամ հիմա ստիպված է ապացույցներ ստեղծել այնպես, ինչպես դա ստեղծեցին 2008 թվականի մարտի 1-ին, և այդպես շարունակ: Հատկանշական է, որ Քննչականի կազմն այդ առումով ուղղակի արդեն բավականին «թրծված» է:
– Փաստորեն, այն, որ ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Վահրամ Բաղդասարյանը հայտարարել էր, թե անհրաժեշտ է կանխարգելիչ միջոցառումներ իրականացնել «Հիմնադիր խորհրդարանի» գործողությունների հետ կապված, այդ կանխարգելիչ միջոցառումներն այս ձերբակալության դեպքերով արտահայտվեցին: Ըստ Ձեզ՝ չկայի՞ն ուրիշ ուղիներ, որոնց միջոցով կկանխարգելեին այդ, իրենց ասած՝ սպասվելիք «անկարգությունները»:
– Ես ընդհանրապես առիթ ունեցել եմ ասելու, որ շատ մեծ ընդվզում «Սարդարապատի» կողմից չեմ սպասում, այն էլ՝ ապրիլի 24-ին: Ես ասել եմ, որ այդ օրը գրեթե նույնանում է մահացածների շիրմին այցելությանը, և դժվար թե հայ մարդիկ, հայաստանցիները որևէ լուրջ բողոքի ակցիայի միանան: Թերևս, ինձ համար անհասկանալի է՝ ինչ է կանխել իշխանությունը, եթե բոլոր քաղաքագիտական վերլուծությունները, կանխատեսումները խոսում էին այն մասին, որ մեծ բողոքի ակցիաներ դժվար է սպասել: Հետևաբար՝ իշխանությունը ոչինչ էլ, իմ կարծիքով, չպետք է աներ:
– Ի՞նչ կարելի է ակնկալել հիմա, երբ արդեն այդ շարժման ղեկավարները ձերբակալված են: Արդյոք իշխանությունները հասա՞ն իրենց նպատակին՝ կասեցրի՞ն շարժումը, թե՞ հակառակը՝ ավելի կսրվի իրավիճակը սրանից հետո:
– Շարժում չկար էլ: Մինչ այժմ մենք ունեինք ինչ-որ ապագա շարժման գովազդ, այսպես ասած, իրազեկում, իսկ շարժում, բուն այդպիսին, չկա, և հիմա շարժման ղեկավարները եթե չկան, բնականաբար, այդ շարժումն առավել քան չի լինելու: Ցավով եմ ասում, բայց ընդդիմությունը հերթական անգամ գնաց ծեծված ճանապարհով` թաղելով դեռ չծնված շարժումը. հիմա հասարակությունը և քաղաքական ընդդիմությունը զբաղված են լինելու քաղաքական հետապնդումներից մարդկանց պաշտպանելու, ազատազրկվածներին ազատ արձակելու և այլ պահանջներով:
Անիմաստ մի բան: Ես չգիտեմ, եթե «Հիմնադիր խորհրդարանի» ամբողջ նպատակը սա էր՝ գնալ և բանտարկվել, այդպես հերոսանալ, կներեք, այդպիսի հերոսներ շատ ենք ունեցել, և իրենք ավելին էին: Իսկ եթե նրանք որևէ տարբերակ ունեն այս իրավիճակից շարժվելու, ապա կսպասենք՝ կտեսնենք: Շատերը չէին կասկածում, որ իրավիճակի մի փոքր սրություն, և իշխանությունը գնալու է ձերբակալությունների, կարծում եմ՝ դա որևէ մեկի համար գաղտնիք չէր: Իսկ եթե «Հիմնադիր խորհրդարանի» համար գաղտնիք էր, ապա, կներեք, շարժումն այդքան պարզունակ և միամիտ չի լինում: Իսկ եթե նրանք գիտեին, որ այսպես է լինելու, և իրենց բավարարում էր, որ իրենք ուղղակի բերդերում հերոսանան, կներեք, հասարակությանը և մեզ բացարձակապես այդպիսի հերոսներ պետք չեն:
