ԼՂՀ Ազգային ժողովի փոխխոսնակը սենսացիոն բացահայտումներ է արել
Մարտի 7-ին Արցախի առաջատար քաղաքական ուժը՝ «Ազատ հայրենիք» կուսակցությունը գումարել է իր 5-րդ համագումարը, որտեղ միաձայն կուսակցության նախագահ է վերընտրվել, հանրապետության գործող վարչապետ Արայիկ Հարությունյանը:
Ի՞նչ հարցեր են քննարկվել, ի՞նչ ակնկալիքներ ունեն գալիք խորհրդարանական ընտրություններից և արդյո՞ք կուսակցությունը կկարողանա պահպանել առաջատարի դերը. այս և այլ հարցերի շուրջ «Արցախպրես»-ը զրուցել է «Ազատ հայրենիք» կուսակցության կենտրոնական գրասենյակի տնօրեն, ԼՂՀ Ազգային ժողովի փոխխոսնակ Արթուր Թովմասյանի հետ:
-Պարոն Թովմասյան, համագումարը նաև հոբելյանական էր, քանի որ այս տարի լրացել է «Ազատ հայրենիք» կուսակցության հիմնադրման տասնամյակը: Եթե մի քանի խոսքով ամփոփելու լինեք, հատկապես ի՞նչը կառանձնացնեք:
-Տասը տարի առաջ «Ազատ հայրենիք» կուսակցության քաղաքական մուտքը, իսկապես, շռնդալից էր, քանի որ այն ժամանակ Արցախի քաղաքական դաշտը բաժանվել էր երկու արմատական բևեռների՝ ի դեմս ԺԱՄ-ի և ՀՅԴ-ի: Երկրում կառուցողական նոր ուժի անհրաժեշտություն կար: Ու չնայած 2005թ-ին կայացած խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցում էին մի շարք կուսակցություններ, բայց մեր ժողովուրդը հենց «Ազատ հայրենիք»-ին տվեց այն մանդատը, որ պետք է հավասարակշռեր քաղաքական դաշտը և թուլացներ ստեղծված քաղաքական լարվածությունը: Իհարկե, 2007թ-ին, նախագահական ընտրություններով պայմանավորված, մեր երկրի քաղաքական կյանքում նոր իրավիճակ ստեղծվեց, քանի որ երկրի հիմնական քաղաքական ուժերը համախմբվեցին այն ժամանակ նախագահի թեկնածու Բակո Սահակյանի շուրջ, բայց, այնուամենայնիվ, կարծում եմ, որ մեր կատարած աշխատանքը արդյունավետ էր, և 2010թ-ին կայացած խորհրդարանական ընտրություններին «Ազատ հայրենիք» կուսակցությունը ոչ միայն ամրապնդեց իր նախորդ հաջողությունը, այլև ստացավ ավելի շատ քվե և դարձավ մեր երկրի առաջատար քաղաքական ուժը: Անցած տասը տարիներին մենք կայացանք որպես կուսակցություն և ունեցանք կայացած լիդեր, ով այսօր ղեկավարում է «Ազատ հայրենիք» կուսակցությունը:
-Իսկ հետաքրքիր է՝ Ձեր կուսակցությունը խորհրդարանական գալիք ընտրություններին մասնակցության ի՞նչ հայտ է ներկայացնելու:
-Նախ նշեմ, որ մեզ համար առաջին հերթին կարևոր է, որպեսզի մայիսի 3-ին կայանալիք խորհրդարանական ընտրություններն անցնեն արդար և մրցակցային պայքարում: Ինչ վերաբերում է մեր հավակնություններին, պետք է ասեմ, որ անցած հինգ տարիներին ևս քիչ բան չենք հասցրել անել, ու եթե 2005 և 2010թթ-ին մենք Արցախում թվաքանակով ամենափոքր կուսակցությունն էինք, ապա 2015թ-ի խորհրդարանական ընտրություններին ընդառաջ գնում ենք կուսակցականների շատ մեծ բանակով՝ շուրջ վեց հազար հոգի և ես ամենայն պատասխանատվությամբ ուզում եմ հայտարարել, որ «Ազատ հայրեիքը» այսօր Արցախի ամենամեծ կուսակցությունն է: Այս ամենը, հիրավի, հույս է ներշնչում, որ մենք կկարողանանք ապահովել առաջատար ուժի մեր դիրքը, թեև վերջնական ընտրությունը պատկանում է ժողովրդին:
-Պրն Թովմասյան, մարտի 1-ին Երևանում կայացած հանրահավաքի ժամանակ ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, անդրադառնալով նախագահ եղած ժամանակ Հայոց Ցեղասպանության հարցում իր վարած քաղաքականությանը, ասել է, որ այդ տարիներին այն պաշտպանել են Ռոբերտ Քոչարյանը, Վազգեն Սարգսյանը, ինչպես նաև Ձեր անունն է նշել: Հետաքրքիր է ինչպիսի՞ն է Ձեր արձագանքը:
-Ես, իհարկե, շոյված եմ, որ ՀՀ առաջին նախագահը Ռոբերտ Քոչարյանի և Վազգեն Սարգսյանի տրամաչափի գործիչների հետ նաև իմ անունն է տվել, բայց կցանկանայի, որպեսզի Լևոն Տեր-Պետրոսյանը նշեր, թե իր նախագահության տարիներին իշխանության մեջ գտնվող այդ որ պաշտոնյան չէր պաշտպանել իր վարած քաղաքական կուրսը: Ի դեպ, «Ժողովուրդ» օրաթերթի հետ իմ վերջին հարցազրույցում ես այդ մասին նշել էի, և քանի որ այն անհասկանալի պատճառներով հանվել էր, հարկ եմ համարում այդ հարցին կրկին անդրադառնալ:
-Այդ դեպքում թույլ տվեք անդրադառնալ նաև այդ հարցազրույցում Ձեր կողմից հնչած մի շարք մտքերի: Դուք 1996-97թթ-ին գլխավորել եք ԼՂՀ երկրորդ գումարման Ազգային Ժողովը: Այնուհետև 1997թ-ին ԼՂՀ նախագահական արտահերթ ընտրություններում մրցակցել եք Արկադի Ղուկասյանի հետ, որի թեկնածությունը պաշտպանել է Արցախում այն ժամանակ մեծ հեղինակություն ունեցող ԼՂՀ պաշտպանության բանակի նախկին հրամանատար Սամվել Բաբայանը: Բայց 1999թ-ին, երբ նախագահ Ղուկասյանի և ՊԲ հրամանատարի միջև հարաբերությունները լարվել են, Դուք՝ որպես ԱԺ պատգամավոր, պաշտպանել եք Բաբայանին: Ինչու՞, և առհասարակ ինչպե՞ս է տեղի ունեցել այդ ամենը:
-Ինչպես գիտեք, 1997թ-ին ՀՀ վարչապետ է նշանակվել Արցախի նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը: Նա իր առաջին իսկ հարցազրույցում, պատասխանելով, թե Արցախում ում է տեսնում՝ որպես իր իրավահաջորդ, նշել է այն ժամանակ Արցախի վարչապետ, երջանկահիշատակ Լեոնարդ Պետրոսյանի անունը: Սակայն ՊԲ հրամանատար Սամվել Բաբայանը դեմ է արտահայտվել Քոչարյանի առաջարկին և դիմել է ԼՂՀ արտգործնախարար Արկադի Ղուկասյանին՝ նախագահի պաշտոնում առաջադրվելու համար: Իմ ունեցած տեղեկությունների համաձայն՝ Ղուկասյանը սկզբից կտրականապես դեմ է արտահայտվել, սակայն երբ Բաբայանը պնդել է, նա որոշ պայմաններ է առաջադրել, որոնցից մեկը հետևյալն էր. «եթե ես նախագահ դառնամ Արթուր Թովմասյանը չպիտի մնա Ազգային Ժողովի նախագահի պաշտոնում», որն ուղեկցվել է անձնական վիրավորանքներով: Սա ոչ այլ ինչ էր, քան բացահայտ մարտահրավեր, որին իմ արձագանքը եղել է նախագահական ընտրություններին իմ թեկնածության առաջադրումը:
-Այսինքն 1997թ-ին ԼՂՀ նախագահական ընտրություններին Ձեր մասնակցությունը կարելի՞ է պարտադրված որոշում համարել:
– Այո, և ընդունելով հանդերձ, որ այդ ընտրություններում հաղթել է Արկադի Ղուկասյանը, այնուամենայնիվ, պետք է նշեմ, որ իմ նախընտրական շտաբը խիստ վիճարկելի էր համարել իմ ստացած քվեների պաշտոնական արդյունքը: Ասեմ նաև, որ ես Արցախում առաջին նախագահի թեկնածուն էի, ով խոսել է քաղաքացիական հասարակության կայացման և դրա անհրաժեշտության մասին, ի դեպ, նաև առաջին այլընտրանքային թեկանծուն էի հանդիսանում: Դրան հետևել է իմ հրաժարականը ԱԺ նախագահի պաշտոնից և շուրջ երկու տարի ես որևէ հարաբերություն չեմ ունեցել գործող իշխանության ներկայացուցիչների հետ:
1999թ-ին, երբ սկիզբ է առել Ղուկասյան-Բաբայան հակամարտությունը, ես բնականաբար, չեզոք դիրք եմ գրավել: Մի օր Բաբայանի կողմից հանդիպման առաջարկ եմ ստացել: Մեր խոսակցության ընթացքում նա զգացնել է տվել, որ իմ հանդեպ ժամանակին սխալ է վարվել և խնդրել է աջակցել իրեն: Ես համաձայնել եմ այն պայմանով, որ նրա մոտեցումները երկրի զարգացման մասով ինձ համար ավելի ընդունելի էին: Բաբայանի առաջարկին միացել են Խորհրդարանի ևս 13 պատգամավորներ և մեր միավորումը ոչ թե կուսակցական բնույթ է կրել, այլ ուղղակի թիմային պայքար էր:
Իհարկե, հետագայում դեպքերը զարգացել են բոլորովին այլ տրամաբանությամբ, Բաբայանը հայտնվել է բանտում և իրեն պաշտպանած պատգամավորների մեծ մասը, մեղմ ասած, անցանկալի մարդիկ են դարձել Ղուկասյանի իշխանության համար: Իսկ 2002թ-ին, նախագահ Ղուկասյանի նախաձեռնությամբ դեմ առ դեմ հանդիպում է եղել ինձ հետ: Երբ նա ինձ հարց է տվել 1999թ-ի մասին, իմ պատասխանը հետևալն էր, որ 1999թ-ը պայմանավորված էր 1997թ-ին իմ հասցեին հնչեցրած նրա հայտնի արտահայտությամբ, որի մասին արդեն նշել եմ: Սակայն Ղուկասյանը հրաժարվել է այդ խոսքերից՝ պնդելով, որ իրականությանը չի համապատասխանում նաև իմ հասցեին իր կողմից հնչած անձնական վիրավորանքները:
-Եվ դրանից հետո Ձեր մեջ ամեն ինչ հարթվե՞լ է…
-Զուտ մարդկային առումով մենք ճշտել ենք մեր հարաբերությունները: Արցախի նորօրյա պատմության մեջ և Արկադի Ղուկասյանը, և Սամվել Բաբայանը Արցախի հերոսներ են, երկուսին էլ լավ եմ ճանաչում, երկուսն էլ մաքսիմալիստ են՝ իրենց ապրած կյանքով, քանի որ, իմ խորին համոզմամբ, եթե որևէ հարցում նրանք կասկածեին արդյունքների վրա, չէին համաձայնվի այն գլխավորել: Իմ կարծիքով, այսօր էլ Արցախի ներկա և նախկին իշխանավորների մեջ մարդիկ կան, ովքեր դեռևս երազանքներ են փայփայում նշված անձնավորություններից մեկի կամ մյուսի վերադարձի մասին:
-Պրն Թովմասյան իսկ ո՞րն է Ձեր երազանքը, ինչպես ե՞ք տեսնում Արցախի քաղաքական դաշտի ապագան:
– Արցախի քաղաքական ապագան ես միանշանակ կապում եմ «Ազատ հայրենիք» կուսակցության հետ, իհարկե, համագործակցելով նաև Արցախում գործող մյուս կուսակցությունների հետ:
Իմ երազանքն է, որպեսզի Արցախում անցակացվելիք բոլոր համապետական ընտրությունները լինեն ոչ թե անձերի, այլ ծրագրերի պայքար: Իսկ անցյալի հիշողություններս՝ կապված քաղաքական կարիերայիս հետ, ամենայն հավանականությամբ ես հետագայում կամբողջացնեմ գրքի տեսքով, բայց հարցեր կան, որոնց մասին պարտավոր է իմանալ ժողովուրդը, և որպես այդ դեպքերին մասնակից՝ ցանկացել եմ անձամբ տեղեկացնել:
