Սուրեն Աբրահամյան. Սա լրիվ ուրիշ ընտրություն է

Հարցազրույց «Հանրապետություն» կուսակցության քաղխորհրդի անդամ Սուրեն Աբրահամյանի հետ

– «Հանրապետություն» կուսակցության նախագահ Արամ Զ. Սարգսյանը գնահատականներ էր հնչեցրել Եվրոպայի և Ռուսաստանի հետ Հայաստանի համագործակցության լավ և վատ կողմերի մասին, ըստ էության, դրական համարելով Եվրոպայի հետ համագործակցությունը: Դուք համամի՞տ եք Ձեր կուսակցության ղեկավարի տեսակետների հետ:

– Այո, ընդհանուր ձևակերումների հետ կապված` համամիտ եմ, ես էլ եմ այդպես կարծում: Մենք կուսակցությունում քննարկել ենք այս հարցը և լրիվ համամիտ ենք Արամ Սարգսյանի գնահատականներին:

– Կարծիքներն կան, թե լինելով ռուսամետ քաղաքական գործիչ` Ձեզ համար ընդունելի չէր Արամ Սարգսյանի այս մոտեցումը:

– Առաջին անգամ եմ լսում, գիտե՞ք, այդ մասին: Ես ինքս «Մաքսային միությո՞ւն, թե Ասոցացման համաձայնագիր» հարցը նման տեսանկյունից չեմ դիտում` նման խնդիր չկա, թե ընտրությունը կախված է կողմնորոշումից, որ, եթե ռուսական կողմնորոշում ունես, պետք է ՄՄ-ն ընտրես, կամ էլ հակառակը: Կողմնորոշման հետ հարցը կապելը սխալ է, և նրանք, ովքեր այս մասին պնդում են` մի քիչ գույները խտացնում են: Սա լրիվ ուրիշ ընտրություն է: Եթե կողմ են կամ դեմ են, պետք է մեկ այլ արգումենտացիա բերեն, ոչ թե ասեն, թե` ռուսամետ եմ, ուրեմն` ՄՄ-ն եմ ընտրում, կամ էլ արևմտամետ եմ, ուրեմն` կընտրեմ Եվրոպան:

– Այսինքն` Եվրոպայի ու ՌԴ միջև ընտրությունն, ըստ Ձեզ, քաղաքական դիրքորոշման, ուղղվածության ընտրություն չէ՞:

– Չէ՛, քաղաքական դիրքորոշում է, բայց այն նման շեշտադրումով անել, նման կերպ ընդգծել այս հարցը` սխալ է:

– Պարոն Աբրահամյան, խոսվում է ուղղվածությունների համատեղելիության մասին: Ըստ Ձեզ` հնարավո՞ր է համատեղել այս միավորումները:

– Նայած, թե ի՞նչ պայմաններ են առաջարկում դրանք: Մանրամասնությունները, ցավոք, ոչ մեկը չգիտի: Եթե երկու կողմերն էլ իրենց պայմանները հրապարակեն, մենք էլ կարդանք, համեմատենք, նոր միայն կարելի կլինի ասել` համատեղելի՞ են, թե՞ ոչ: Եվ միայն կետերին ծանոթանալուց հետո կարելի է ասել` արդյոք որ կողմին ես հարում, որ կառույցն ես ընտրում: Այլ հարց է` որն է լավը, որը վատը… Ամեն մեկը կլորացնում, մի բան է ասում, բայց ես կարծում եմ, որ նման խտացված գույն այս հարցին տալ պետք չէ։

– Շատերը ներկայացնում են, թե մի կողմում անվտանգության երաշխիքների ընտրության հարցն է, մյուս կողմում` տնտեսական զարգացման հեռանկարներ են: Ձեզ համար ո՞րն է ավելի կարևոր:

– Նման բան չկա: Անվտանգության խնդիր այսօր չկա դրված: Սա միայն ենթադրությունների հիմքում ընկած հիպոթեզ է: Խնդիրն անվտանգության հետ կապված չէ. մենք այդ նույն անվտանգության խնդիրը տարիներ առաջ ՌԴ-ի հետ լուծել ենք` լավ, թե վատ, դա այլ հարց է, բայց խնդիրը լուծված է: Ասոցացման համաձայնագրին դեմ քաղաքական գործիչները, երբ լուջ արգումենտ չունեն, բերում են անվտանգության խնդիրը: Փաստ չունեն, չեն կարողանում հիմնավորել, թե ինչու է ՄՄ-ն լավ, ասում են` անվտանգություն կա, թե բա` մի մոռացեք: Սա անբարոյականություն է: Գալիս են, ասում են` վայ աման, թուրքը կգա մեզ կմորթի, կբռնաբարի, թե բա` ի՞նչ Եվրոպա: Սա շառլատանություն է, անբարոյականություն, մտացածին, արհեստական հիմնավորում է:

– Այսինքն` Դուք էլ եք կարծում, որ Մաքսային միությանը միանալով, ՌԴ-ն Հայաստանին, միևնույն է, անվտանգության նոր երաշխիքներ չի տա, բայց նաև չի հրաժարվի արդեն տրված երաշխիքների՞ց:

– Ի՞նչ է նշանակում` ՌԴ-ն երաշխիքներ է տալիս կամ չի տալիս: Դուք էսքան ժամանակ չհասկացա՞ք, որ մեր անվտանգությունը մեր ձեռքերում ա: Ավելին` այսօրվա մեր իրավիճակի համար ոչ թուրքին է պետք մեղադրել, ոչ ռուսին, ոչ եվրոպացուն, մենք ենք ամեն ինչի համար պատասխանատու, առաջին հերթին` հայ իշխանավորն է պատասխանատու: Հայաստանը սոսկալի տեղապտույտ արեց էսքան տարվա մեջ, բայց վերադարձավ նախկինին… ուսանող ժամանակ արտադրական պրակտիկայի էինք դուրս գալիս, ասում էինք` վայ, գիտե՞ք ինչ, մեզ ցեղապանություն են արել, կոտորել են, բռնաբարել են, համ էլ չէինք մոռանում ասել, թե «Ախթամար» ու «Նաիրի» կոնյակ ունենք: Տեղապտույտ իրականացրինք, Արցախյան պատերազմում մեր հաղթանակը մեզ բարձր մակարդակի վրա դրեց, լացողից դաձանք հաղթող, հիմա տեղապտույտ արեցինք էլի հետ` դառանք լացող, սկսեցինք հիշել, որ կարող ա` մեզ էլի բռնաբարեն, կոտորենգ Ամեն ինչ մտացածին է: Այլ արժեքներին պետք է գնահատական տալ, այլ: Հետո, այսքան աղմուկ բարձրացնելու փոխարեն` պետք է հիշել, որ մեզ համար ավելի վտանգավոր էր պետության գույքը պարտքի դիմաց տալը, քան այս` իբրև ընտրության հարցը:

– Պարոն Աբրահամյան, ընդդիմությանը մեղադրում են, որ Մաքսային միությանը միանալու ՀՀ մտադրության մասին Ս. Սարգսյանի հայտարարությունից չբողոքեցին, ոչինչ չձեռնարկեցին: «Հանրապետությունը» ևս պասիվ գտնվեց այս հարցում: Ինչո՞ւ որևէ քայլ չձեռնարկեցիք:

– Ի՞նչ անենք` խարակիրի՞ անենք, թե՞… ես չեմ կարողանում հասկանալ` այդ մեղադրողներն ի՞նչը նկատի ունեն, ինչպե՞ս են դա պատկերացնում: Քաղաքական կուսակցություն է, իր քաղաքական հայտարարությունն է անում, ուրիշ ի՞նչ պետք է անի` գնահատական է տալիս, բացատրում է, ասում է, կրկնում է, մեկնաբանում է… Էլ սրանից ավելի ի՞նչ պետք է արվի` չեմ հասկանում: Աղմուկ են սարքել` ասում են` վայ աման` ինչի՞ բան չարեցիք… է հետո՞:

– Շատերի կարծիքով` բողոքն արտահայտելու համար կարելի էր հանրահավաքներ կազմակերպել:

– Դա ի՞նչ մի խնդիր է: Պետք է իմանաս` ինչ պարագայում միտինգ անես, իմանաս` ճնշում կլինի՞ դրանից, թե՞ չէ, հարց կլուծի՞ այդ ճնշումը, թե՞ չէ: Իհարկե, երբ զգանք` բանը բանից անցել է, դրան էլ կգնանք: Երեկ ես մեր տանը մի լավ միտինգ արեցի` ձմռան պատրաստվելիք խնդիրների հետ կապված: Այ քեզ բանգ հիմա միտինգն ի՞նչ չափանիշ է: Թող հանրահավաք անեն նրանք, ովքեր երբեք չեն արել: Միտինգը հո ինքնանպատակ չի՞` պահը պետք է զգաս, եթե հասարակության կողմից կա նման պահանջ, միտինգը կարող է զարգացնել, այլ հարթության մեջ դնել հարցը: Դա հո մի ժամվա խնդիր չէ՞:

– Հայաստանի իշխանությունները հավաստիացնում են, թե ամեն դեպքում Եվրոպայի հետ համագործակցություն կլինի, Հայաստանի համար նոր ձևաչափ կընտրվի: Համոզի՞չ են այս հայտարարությունները:

– Մերոնց վիճակն այնպիսին է, որ միշտ էլ կուզենան` համագործակցություն լինի: Ես որ Եվրոպայի քայլերը նայում եմ, մտածում եմ, որ կարող են նոր ձևաչափ գտնել ՀՀ-ի հետ համագործակցելու համար: Այս տարբերակը ես չեմ բացառում: Բայց բոլոր դեպքերում, անկախ նրանից` ո՞ր ուղղությունը կընտրենք, ի՞նչ նոր ձևաչափ մեզ համար կմշակվի, իշխանությունները թող ականջներին օղ անեն, որ ամեն պատեհ-անպատեհ առիթով, երբ հերթական կեղծված ընտրություններով սեփական «ես»-ն էին պնդում ու հոխորտում, որ մենք ուժեղ իշխանություն ունենք, այդպես չէ: Ես բազմիցս ասել եմ` իշխանությունը սեփական ժողովրդի նկատմամբ ուժեղ լինելու չափանիշով չէ, որ պետք է գնահատվի: Իշխանությունները պետք լինեն իմաստուն, ժողովրդասեր, պետությունն ուժեղ դարձնեն, որ այն դիմակայի բոլոր արհավիրքներին, որոնք կգան Հարավից, Հյուսիսից թե՞ արևմուտքից:

– Հնարավո՞ր է, որ ճնշումը ՌԴ-ի կողմից կրկնվի, ինչի մասին շատերը խոսեցին, և Եվրոպայի հետ նոր ձևաչափով էլ Հայաստանը համագործակցելու հնարավորություն չունենա:

– Ես չգիտեմ` եղե՞լ է նախկինում ճնշում, թե չի եղել նման խնդիր, որովհետև մի անգամ «Գույք` պարտքի դիմացից» խոսելիս` Վ. Պուտինն ասաց, թե այդ ձևաչափը Հայաստանն է իրեն առաջարկել: Դրա համար, այդ օրինակից ելնելով, ես չգիտեմ` եղե՞լ է արդյոք նման բան, թե՞ չի եղել, Հայաստանը կամովի՞ն է ընտրել Մաքսային միությունը, թե՞ ոչ:

«168 ԺԱՄ»