Տնտեսություն

Այսօր ԱԺ ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի արտահերթ նիստում, ՔՊ-ական պատգամավոր, հանձնաժողովի նախագահ Գևորգ Պապոյանը հետաքրքրվեց, թե ի՞նչն է պատճառը, որ առաջին եռամսյակում կապիտալ ծախսերը թերի են կատարվել՝ 55 տոկոսով։

Այսօր ԱԺ ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի արտահերթ նիստում Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանն այսօր առկա գնաճի տեմպերի վերաբերյալ պարզաբանումները սկսեց 2020 թվականից, ըստ նրա՝ երբ 2020 թվականին աշխարհում բարձրացավ կորոնավիրուսի ալիքը կենտրոնական բանկերի մոտ հիմնական հարցն այն էր՝ կանխատեսման առումով, արդյո՞ք գնաճային երևույթները կարող են երկարաժամկետ բնույթ կրել, թե դրանք կարճաժամկետ են։

Ակնհայտ է, որ այս պայմաններում պատժամիջոցներ կիրառելը և հացահատիկի արտահանումը Ռուսաստանի Դաշնությունից (կամ մեկ այլ սնունդ արտահանող երկրից) սահմանափակելը հանցագործություն է, ամենից առաջ, հումանիտար նկատառումներով։ Այս հարցերը պահանջում են լայնամաշտաբ քննարկում իշխանության և գործարար ներկայացուցիչների կողմից ամբողջ աշխարհում։

Հարցեր, որոնք այդպես էլ չեն հնչելու

Բրիտանացի տնտեսագետ Թիմաթի Աշը Թուրքիայի տնտեսությանը սպասվող ճակատագիրը համեմատել է Լիբանանի տնտեսության հետ, երբ այդ երկիրը հայտնվել էր դեֆոլտի (սննկացման) եզրին: Լիբանանի կենտրոնական բանկում ստեղծված դոլարի լիկվիդայնության խնդիրն ու տարադրամի ռեզերվների կրճատումը լուրջ ճգնաժամերի առաջացման ճանապարհ էին բացել: 

Հայաստանի տնտեսությունը տարեսկզբին աճ է արձանագրել։ Առաջին եռամսյակում ՀՆԱ-ն, պաշտոնական տվյալներով, ավելացել է 8,6 տոկոսով։ Դա, իհարկե, տեղի է ունեցել անցած տարվա 3,3 տոկոս անկման նկատմամբ։ Բայց խնդիրը նույնիսկ անցած տարվա ցածր բազան չէ։

Այնպես է դարձել, որ 8-9 տոկոս գնաճն իշխանություններն արդեն ֆանտաստիկ լավ արդունք են համարում։ Չեն հասկանում, որ 30 տոկոս աղքատություն ունեցող երկրի համար սա չափազանց մեծ ճոխություն է։ Եթե մինչև 8-9 տոկոսանոց գնաճի պատճառով բնակչության կեսի եկամուտները ցածր էին աղքատության վերին գծից, դժվար չէ պատկերացնել, թե ինչպիսի իրավիճակ ունենք նման բարձր գնաճից հետո։

Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովը բավարարվել է նրանով, որ նման գործունեությունը որակվել է որպես պետական մարմնի կողմից տնտեսվարող սուբյեկտների նկատմամբ խտրական պայմանների սահմանում և կիրառում, ինչի համար նախազգուշացրել է Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությանը։

Կոմիտասի «Կաքավիկը», հայկական ռիթմերն ու ֆրանսիական ժամանակակից արվեստը Երևանի կենտրոնում իր շուրջն է համախմբել մեծից փոքր՝ բոլորին․ Հայաստանում է «Բանդ ա Տիղեքս» կրկեսային շոու ծրագիրը։

Հայաստանի անշարժ գույքի շուկայում զգալի գնաճը շարունակվում է: «Կենտրոն» անշարժ գույքի գործակալության տնօրեն Վահե Դանիելյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով շուկայի միտումներին՝ նշեց, որ գործարքների քանակը շատ է, պահանջարկը մեծ, իսկ վաճառքի ու վարձակալության գները շարունակաբար աճում են:

Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը մեր տարածաշրջանում ազդեցիկ աշխարհաքաղաքական դերակատում ունեցող և Հայաստանի ռազմավարական դաշնակից երկրի՝ Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի հետ հանդիպման ժամանակ մեկ բառ անգամ չասաց Արցախի ինքնորոշման իրավունքի անհրաժեշտության մասին. չասաց, որովհետև նրա քաղաքական թիմի ղեկավարը՝ Փաշինյանը, հայտարարել է, որ Արցախն անգամ տեսականորեն զրկվել է Ադրբեջանի կազմում չհայտնվելու որևէ հնարավորությունից։

Հունիսի 3-ին Մոսկվայում տեղի ունեցած Մհեր Գրիգորյան, Ալեքսեյ Օվերչուկ և Շահին Մուստաֆաև հանդիպման ընթացքում քննարկվել է Երասխ-Ջուլֆա-Օրդուբադ-Մեղրի-Հորադիզ երկաթգծի կառուցման հարցը:

ԱՄՆ-ում բենզինի միջին արժեքը պատմության մեջ առաջին անգամ գերազանցել է 5 դոլարը մեկ գալոնի դիմաց (3,78 լիտր):

Ո՞ւր մնաց «մեր ժամանակների ամենասենսացիոն նորությունը»

Հայաստանի այն չինովնիները, ովքեր հեղինակային վնաս են կրելու ինֆլացիայից, գնաճից, քանի որ դրամի արժևորումը կանգնացնելու տարբերակը շուկա դրամ լցնելն է, ինչը բերելու է ինֆլացիայի:

Չինաստանի արտաքին առեւտրի ծավալը հունվար-մայիս ամիսներին անցյալ տարվա համապատասխան ժամանակաշրջանի համեմատությամբ աճել է 8,3 տոկոսով եւ հասել 16,04 տրիլիոն յուանի: Այդ մասին հաղորդել է երկրի Գլխավոր մաքսային վարչությունը: Այդ թվում՝ մայիսին ցուցանիշը բարձրացել է 9,6 տոկոսով՝ մինչեւ 3,45 տրիլիոն յուան:

ՀԿՖ-ի տվյալներով՝ յուրաքանչյուր չորրորդը դժվարանում է գնահատել այդ ժամանակաշրջանում իր նյութական վիճակի հեռանկարները: Համառուսաստանյան հարցումը ՌԴ 53 տարածաշրջանների 104 բնակավայրերում անցկացվել է 2022 թվականի մայիսի 27-29-ը 18-ից բարձր տարիքի 1500 քաղաքացիների շրջանում, հաղորդել է «Ինտերֆաքս»-ը:

Եվրոպական ընկերությունները շարունակում են պատրաստվել ձմռան սեզոնին եւ գազ ներմղել ընդգետնյա պահեստարաններ. դրանց միջին մակարդակը գերազանցել է 50 տոկոսը: Այդ մասին վկայում են Gas Infrastructure Europe-ի (GIE) տվյալները:

Արդեն ապրիլին անհավանական բարձր մուտքեր գրանցվեցին։ Այդ ամսին, պաշտոնական տվյալներով, միայն բանկային համակարգի միջոցով Ռուսաստանից Հայաստան է փոխանցվել 232 մլն դոլարից ավելի գումար։ Խոսքը զուտ ֆիզիկական անձանց կատարած փոխանցումների մասին է, որոնք դասվում են մասնավոր տրանսֆերտների շարքին։

Անհրաժեշտ է չեղակել ՌԴ-ի հասցեին ուղղակի եւ անուղղակի պատժամիջոցները, որպեսզի ռուսաստանյան հացահատիկը մատակարարվի միջազգային շուկաներին, հունիսի 8-ին լրագրողների հետ կայացած զրույցում հայտարարել է ՌԴ-ի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը։

Վերջերս շարունակաբար արժեզրկվող թուրքական լիրայի փոխարժեքն ամերիկյան դոլարի նկատմամբ հունիսի 8-ի առավոտյան հասել է 17.10 լիրա/1 դոլար հարաբերակցության մակարդակին: Այս մասին տեղեկացնում է ermenihaber.am-ը։

Մեծ Բրիտանիայում բենզինի միջին գինը հերթական անգամ ռեկորդ է սահմանել վիճակագրության պատմության մեջ՝ հասնելով 1,785 ֆունտի (2,24 դոլար) մեկ լիտրի համար։  Այս մասին հայտում է gazeta.ru կայքը՝ վկայակոչելով ոլորտի հետազոտությունները։

Հրապարակվել է ՀԲ-ի Գլոբալ տնտեսական հեռանկարներ զեկույցը (Հունիս, 2022): Համաշխարհային բանկի Գլոբալ տնտեսական հեռանկարներ հունիսյան զեկույցը կանխատեսում է, որ Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանի տնտեսությունը 2022 թվականին կնվազի մոտ 3%-ով՝ հաշվի առնելով Ուկրաինայում ընթացող պատերազմը և դրա հետևանքները:

Կենտրոնական բանկը տեղեկացնում է, որ արժեթղթերի շուկայում մասնագիտացված մասնակցի կեղծված լիցենզիայի հիման վրա «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ անունից հանդես եկող որոշ անձինք հրապարակային առաջարկի միջոցով փորձում են ՀՀ-ում հաճախորդներ ներգրավել՝ առաջարկելով ներդրումային ծառայություններ:

Կառավարությունը վատնում է բյուջեն. Նիկոլ Փաշինյանի խոստովանությունը

«Անկանխիկ գործառնությունների մասին» օրենքը սահմանադրականության տեսանկյունից խնդրահարույց է, քանի որ գումարը, որը մարդը ստանում է՝ որպես աշխատավարձ, նվեր կամ ժառանգություն, նույնպես գույք է և համարվում է մարդու սեփականությունը: Պետությունը չի կարող մարդու անձնական գույքը, այս դեպքում՝ ֆինանսները, տնօրինելու պայմաններ սահմանել: Երբ մարդուն պետությունը ստիպում է գումարը ծախսել անկանխիկ եղանակով, ապա ուղղակի միջամտում է սեփականության իրավունքի իրացմանը»,- նշեց իրավաբանը:  

Մասնագետներն ասում են, որ դոլարի արժեզրկման դեպքում գործում է տնտեսագիտական առաջարկի-պահանջարկի կանոնը։

Համաշխարհային բանկը (ՀԲ) ակնկալում է, որ գնաճը կհասնի գագաթնակետին մինչև 2022 թվականի կեսերը, որին կհետևի գների աճի տեմպերի անկումը, բայց միևնույն ժամանակ տեսնում է ստագֆլյացիայի ռիսկ, ինչպես 1970-ականներին էր:  Այս մասին հայտում է  բանկի զեկույցը։

Թուրքիայի ֆինանսների և գանձապետարանի նախարար Նուրեդդին Նեբաթին Թուրքիայում 2022 և 2023 թվականների կանխատեսվող գնաճի և գնաճի դեմ պայքարի վերաբերյալ հայտարարություններ է արել:

«Վատնումը միայն այն չէ, որ աննպատակ ծախսում են։ Վատնում է նաև այն, որ ճիշտ ժամանակին չի ծախսվում, որովհետև այդ գումարն այսօր ծախսվեց, իքս պահ հետո պետք է արդյունք տա։ Այսօր չծախսվեց, այդ իքս պահի արդյունքը կորսվեց։ Ինքը կարող է նույնիսկ մնալ պետական գանձարանում, բայց մնալով՝ արդեն դա վատնում է, որովհետև չես ծախսել, որպեսզի ստանաս այն արդյունքը, որը քաղաքական կամ ընդհանրապես կառավարության ծրագրում արձանագրվել է»,- այս խոստովանությունն օրերս կառավարության նիստում արեց Նիկոլ Փաշինյանը։ Մարդ, ում վարչապետության 4 տարիների ընթացքում պետական բյուջեի ծախսերը մշտապես թերակատարվել են։