Խաբված գնորդը կդիմի դատարան

Հայաստանում սպառողների իրավունքների պաշտպանությունը միայն օրենքով է, թղթի վրա։ Գործնականում այս հարցը թողնված է տնտեսվարողի խղճին։ Իսկ այդ «խիղճ» ասվածն էլ աշխատում է ոչ թե «սպառողը միշտ ճիշտ է սկզբունքով», այլ րոպեական շահի առաջնորդությամբ՝ չհաշվարկելով, թե ինչ հետևանք կարող է ունենալ դա, և, ընդհանուր առմամբ, ինչքան ավելի շատ կտուժի ընկերությունը։

168.am-ի խմբագրություն է ահազանգել կապանցի Փառանձեմ Հովհաննիսյանը՝ դժգոհելով «Յուքոմ» ընկերության ինքնիրավչությունից։

«Սեպտեմբերի 10-ին «Յուքոմից» հեռախոս եմ գնել ակցիայով՝ 20 գեգաբայթ ինտերնետ 6 ամսվա համար ու հեռախոս։ Դե, գովազդն էի տեսել…,- ասաց Փառանձեմն ու շարունակեց,- Սեպտեմբերի 12-ին պարզվեց, որ հեռախոսն ու քարտն իրար «լավ չեն հասկանում», մինչև «restart» չես անում հեռախոսը, ինտերնետը չի բացում։ Սեպտեմբերի 13-ին հեռախոսը տարել եմ Կապանի սպասարկման կենտրոն, որտեղից և գնել էի։ Սեպտեմբերի 14-ին զանգեցին Երևանից, ասում են՝ հեռախոսը չեն կարող փոխել, քանի որ հեռախոսի վերադարձման մասին օրենքով 3 օրը չպիտի անցած լինի, որ փոխեն»։

Որպես միակ լուծում՝ «Յուքոմը» Փառանձեմին առաջարկել է համաձայնել, որ 30-օրյա ժամկետում հեռախոսն ուղարկեն Երևան, վերանորոգեն։ Ընդ որում՝ ընկերությունը հրաժարվել է այդ ընթացքում որևէ փոխարինող հեռախոս տրամադրել։ Երբ Փառանձեմը բացատրել է, որ հեռախոսն իր մայրիկի համար է գնել, որովհետև ինքը պետք է մեկնի Երևան, և կապի միջոց է անհրաժեշտ, նաև պետք է բացատրի դրանից օգտվելու ձևը, ընկերության աշխատակիցները միայն ասել են՝ «հասկանում ենք, բայց ոչինչ անել չենք կարող»։

Ընկերությունը փորձել է «արագ» լուծում գտնել ու առաջարկել է սեփական միջոցներով հեռախոսը Կապանից Վանաձոր տանել, քանի որ Վանաձորում ունեն տեխնիկական մասնագետ, նա կնայի ու կասի՝ ինչ պետք է անել։

Երկարատև բանակցություններից ու քաշքշուկներից հետո Փառանձեմին փոխարինող հեռախոս են տվել, բայց պարզվել է, որ այն նույնպես անսարք է և նույն խնդիրն ունի։

Ի դեպ, ընկերության աշխատակիցն էլ հուսադրել է, թե նման խնդիր այլ գնորդի մոտ ևս եղել է և որոշ ժամանակ հետո «ինքն իրեն հարթվել է»։ Այսինքն՝ խափանված է «Յուքոմի» ոչ թե միայն մեկ հեռախոսը, այլ ամբողջ ապրանքախմբաքանակը, բայց ընկերությունը ոչ մի կերպ չի ուզում դա ընդունել։

«Զզվելի է, երբ քեզ հիմարացնել են փորձում, խոսում օրենքներից, որոնք գոյություն չունեն, իսկ երբ հասկացան, որ օրենքից տեղեկացված եմ, սկսեցին իբր թե բարեհամբույր լինել, առաջարկել փոխարինող հեռախոս, անգամ քարտը փոխեցին, բայց այդպես էլ խնդիրը լուծում չի ստանում։ Այս իրավիճակն ինձ շատ է հոգնեցնում։ Ես՝ որպես սպառող, պարտավոր չեմ օրեր շարունակ ընկնել իրենց հետևից, օրենքներ մեջբերել։ Իրենք են պարտավոր պատշաճ սպասարկում իրականացնել։ Ինչո՞ւ մարզում չկա վերապատրաստված գեթ մեկ տեխնիկական սպասարկող, իրականում գուցե շատ հասարակ խնդիր է, բայց այն ստուգելու, գտնելու համար 30 օր են ինձնից պահանջում»,- ասաց Փառանձեմը՝ հավելելով, որ ընկերությունը կտրականապես մերժել է ետ վերադարձի հնարավորությունը։

Թե որտե՞ղից է «Յուքոմը» գտել «հեռախոսի վերադարձման մասին օրենք», ընկերությունից Փառանձեմին չեն պարզաբանել։

«Սպառողների իրավունքների պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված է՝ «Ապրանքում հայտնաբերված թերությունները պետք է վերացվեն արտադրողի (վաճառողի) կամ կոմիսիոների կողմից` ապրանքի թերությունների վերացման վերաբերյալ սպառողի պահանջների ներկայացման օրից` 20 օրվա ընթացքում:

2. Արտադրողը (վաճառողը) կամ կոմիսիոները պարտավոր է երկարատև օգտագործման ապրանքների նկատմամբ սպառողի կողմից նշված պահանջները ներկայացնելուց հետո` նորոգման ընթացքում, 7-օրյա ժամկետում սպառողին անհատույց տրամադրել նմանօրինակ ապրանք` ապահովելով իր հաշվին տեղ հասցնելը» (հոդված 18):

Սակայն ի՞նչ երաշխիք, որ նորոգելուց հետո հեռախոսի թերություններն ամբողջովին կվերանան։ Ի՞նչ է՝ նոր թերություն հայտնաբերելուց հետո գնորդը նորից նույն քաշքշուկի մեջ պետք է ընկնի՞։ Եվ ո՞վ է ասել, որ սպառողը պարտավոր է համաձայնել վճարել նորի գին՝ վերանորոգվածի համար։
Նման դեպքում գերադասելի է առաջնորդվել նույն օրենքի 16-րդ հոդվածով՝ «ե) առուվաճառքի պայմանագրի լուծում: Այդ դեպքում սպառողը պարտավոր է վերադարձնել թերություններով ապրանքը: Սպառողն իրավունք ունի պահանջել ոչ պատշաճ որակի ապրանքի վաճառքի հետևանքով իրեն պատճառված վնասների լրիվ հատուցում: Վնասները հատուցվում են սպառողի համապատասխան պահանջների բավարարման համար սույն օրենքով, Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքով կամ պայմանագրով սահմանված ժամկետներում»:
Փորձեցինք «Յուքոմի» դիրքորոշումը ճշտել ընկերության PR և հասարակայնության հետ կապերի պատասխանատու Դիանա Մնացականյանից, սակայն նա չցանկացավ, որ իր պատասխանները հրապարակենք, քանի դեռ չի խորհրդակցել ընկերության իրավաբանների հետ, և պահանջեց հարցերը գրավոր ուղարկել։

«Սպառողների խորհրդատվության կենտրոն» հ/կ նախագահ Կարեն Չիլինգարյանը մեզ հետ զրույցում հայտարարեց, որ ընկերության նման մոտեցումը սպառողի իրավունքների կոպիտ ոտնահարում է։

Ըստ նրա՝ տնտեսվարողներն օգվում են առիթից, որ սպառողները հիմնականում օրենքներին ծանոթ չեն, և իրենց ուզած ձևով են մեկնաբանում այն:

«Անբարեխիղճ տնտեսվարողներն օգտվում են այն հանգամանքից, որ չկա որևէ պետական ատյան, որը կպաշտպանի սպառողի իրավունքները, ինչպիսին կա, օրինակ, Ռուսաստանում` «Ռոսպոտրեբնադզորը», ուր կարող է դիմել սպառողը, և այդ կառույցը զբաղվում է նրա խնդիրներով: Մեզ մոտ միակ ատյանը դատարանն է, ուր, բնականաբար, սպառողները գրեթե չեն դիմում, առավել ևս, երբ փոքր գումարի մասին է խոսքը»,- ասաց Կ. Չիլինգարյանը:

Փ.Հովհաննիսյանը հավելեց, որ իր միակ պահանջն է, որ «Յուքոմը» հետ վերցնի հեռախոսը, վերադարձնի իր գումարը, այլապես պարտադրված է լինելու դիմել դատարան. «Չեմ ուզում օգտվել նման անորակ օպերատորից»։

Հ.Գ. «Յուքոմ» ընկերությունից պատասխաններ ստանալուց հետո կհրապարակենք նաև նրանց դիրքորոշումը։