Հրապարակվել է Երկրի կորած մայրցամաքի առաջին քարտեզը
Մտածում եք, որ գիտեք բոլոր մայրցամաքները․ իսկ ի՞նչ կասեք Զելանդիայի մասին: 2017 թվականին Նոր Զելանդիայի ափերի՝ նախկինում անհայտ հատված հայտնաբերվեց՝ դառնալով համաշխարհային վերնագրերի աղբյուր: Զելանդիան զբաղեցնում է ավելի քան 5 միլիոն քառակուսի կիլոմետր տարածք, ինչը երկու անգամ մեծ է Հնդկաստանի թերակղզու չափից, գրում է Indy100.com-ը։
Պատճառն այն է, որ նրա տարածքի 95 տոկոսը ընկղմված է Խաղաղ օվկիանոսի հարավ-արևմուտքի տակ՝ անհետանալով Երկրի վրա մարդկանց գոյությունից շատ առաջ: Մակերեւույթի վրա տեսանելի են միայն մի մեծ լեռնաշղթա (Նոր Զելանդիայի երկու կղզիները) և օվկիանոսի որոշ փոքր կղզիներ։ Վերջերս հայտնաբերված մայրցամաքի մասին քիչ բան է հայտնի հիմնականում այն պատճառով, որ այն գրեթե ամբողջությամբ անհասանելի է: Այնուամենայնիվ, ամբողջ աշխարհից երկրաբանների թիմը կազմել է Զելանդիա պարունակող նոր երկրաբանական քարտեզ։ Քարտեզը կազմվել է ծովից հայտնաբերված ժայռերի նմուշների և երկրաֆիզիկական քարտեզագրման մեթոդների համակցության միջոցով:
Երկրաբանները հայտնաբերել են խոշոր ավազաքարային գոյացություններ և բազալտային ժայռերի պաշարներ՝ հետևելով Զելանդիայի արտաքին եզրերին, երբ նրանք նմուշներ էին փնտրում: Ենթադրվում է, որ ավազաքարերը մոտ 95 միլիոն տարեկան են և պարունակում են ավելի հին գրանիտ և հրաբխային խճաքարեր, ինչը ենթադրում է, որ երբ Զելանդիան չոր էր, հրաբխային բարձրավանդակներից հոսող գետերը լցված էին տեկտոնական ավազաններով:
Լեռնաշխարհները եղել են ակտիվ հրաբխային միջակայք առնվազն 30-50 միլիոն տարի առաջ, բայց հավանաբար քայքայվել են, երբ ավազաքարը նստել է: Երկրաբանները կարծում են, որ Զելանդիան աստիճանաբար հեղեղվել է մոտ 40 միլիոն տարի առաջ՝ շնորհիվ բազալտե խճաքարերի հայտնաբերման, որոնք կապված են ստորջրյա հրաբխի հետ:
