Ի՞նչ է երեխային տալիս ծրագրավորումը

Ժամանակակից աշխարհը դժվար է պատկերացնել առանց էլեկտրոնային սարքերի։ Մենք բոլորս, արդեն երկար ժամանակ է, աշխատում ենք համակարգիչներով և սմարթֆոններով/պլանշետներով։ Իսկ մեր երեխաներն արդեն երկու տարեկանում լավ տիրապետում են գաջեթներին։ Առաջընթացի զարգացումը կանգ չի առնում, և համակարգչայնացման մակարդակն ապագայում շատ ավելի բարձր կլինի, քան հիմա։ Մենք պետք է նախապատրաստենք մեր  երեխաներին նման աշխարհում կյանքի և լավ վարձատրվող մասնագիտություն ստանալու համար։

Բայց նույնիսկ, եթե երեխան չի ցանկանում ապագայում ծրագրավորող լինել, ծրագրավորման հիմունքները սովորելը նրան կտա այն հմտություններն ու կարողությունները, որոնք թույլ կտան հաջողության հասնել ցանկացած մասնագիտության մեջ: Այս հոդվածում մենք կխոսենք այն հիմնական առավելությունների մասին, որոնք երեխաները վաղ տարիքից ստանում են ծրագրավորման շնորհիվ։

Ինչպես չմոլորվել արագ փոփոխվող աշխարհում

Վերջին 20-30 տարիների ընթացքում տեխնոլոգիան հեղափոխական թռիչք է կատարել։ Մենք դեռ հիշում ենք այն ժամանակը, երբ թղթե նամակներ էինք գրում միմյանց, փակում ծրարի մեջ ու փոստով ուղարկում։ Այսօր այս ամենը գրեթե անցյալում է։ Իսկ մեր երեխաների համար նման հաղորդակցման ուղիները «հին դպրոց» են (ինչպես սիրում են ասել դեռահասները):

Ընկերոջը հաղորդագրություն գրելու համար ժամանակակից երեխան օգտագործում է էլեկտրոնային փոստ կամ բազմաթիվ ակնթարթային մեսենջերներ, որոնք, ի դեպ, թույլ են տալիս շփվել ձայնով և նույնիսկ տեսազանգ անել: Այս արագ փոփոխվող աշխարհում երեխան պետք է քայլի ժամանակին համընթաց:

Մի շտապեք երեխային ծանոթացնել գաջեթներին: Բայց մի էլ ուշացեք։ Արդեն երեք-չորս տարեկանում երեխան կկարողանա կատարել մի քանի հիմնական գործողություններ, իսկ վեցում՝ ամբողջությամբ օգտագործել բջջային սարքը կամ համակարգիչը: Այսօրվա երեխաների մեծ մասն էլեկտրոնիկայի հետ ծանոթությունը սկսում է խաղերի միջոցով: Սա վատ չէ, քանի որ թույլ է տալիս արագ ընտելանալ ձեր գործողություններին, օրինակ, ստեղնաշարի կամ մկնիկի միջոցով կառավարելուն:

Բացի այդ, կան տարբեր հավելվածներ, որոնք թույլ են տալիս երեխային շփվել հասակակիցների հետ և զվարճանալ առցանց։ Հենց այս պահից արժե երեխային գրավել ծրագրավորմամբ։

Ինչ է տալիս ծրագրավորումը ձեր երեխային

Մանկավարժության մեջ կոնստրուկտիվիզմի գաղափարախոս Ժան Պիաժեն առաջարկել է հետևյալ գաղափարը՝ երեխաներն ավելի արագ են սովորում, երբ իրենք իրենց պատկերացումներն են կազմում իրենց տեսածի մասին և անում իրենց եզրակացությունները, և ոչ թե, երբ նրանց ասում են, թե ինչպես պետք է ընկալեն աշխարհը: Երեխաները գիտելիքի պասիվ ստացողներ չեն, այլ ընդհակառակը, իրենք են այն կառուցում:

Ծրագրավորող և արհեստական ​​ինտելեկտի տեսության հիմնադիրներից մեկը՝ Սեյմուր Փեյփերը, ավելացնում է, որ արդյունավետ ուսուցումը տեղի է ունենում, երբ ուսանողը ստեղծում է իր համար իմաստալից առարկա՝ լինի դա ավազե ամրոց, թե տեսություն։ Կոնստրուկցիոնիզմը միավորում է երկու տեսակի «շինարարությունը»՝ երեխաները կառուցում են իրեր իրական աշխարհում և կառուցում նոր գաղափարներ իրենց գլխում: Շինարարության երկու տեսակները ստեղծում են շարունակական ուսուցման պարույր, երբ երեխան ունի նոր գաղափարներ, նրանք նոր բաներ են կառուցում իրական աշխարհում: Ծրագրավորումն օգնում է երեխաներին կյանքի կոչել այս գաղափարները:

Ծրագրավորման միջոցով երեխան զարգացնում է հաշվողական մտածողությունը։ Հաշվողական մտածողությունը երեխաներին օգնում է զարգացնել խնդիրների լուծման հմտությունները, ստեղծագործական մտածողությունը, սովորելու և համագործակցելու հմտությունները:

Ծրագրավորումը և հաշվողական մտածողությունը օգնում են երեխաներին սովորել ցանցային հարաբերություններ՝ շփվել չաթերում, վիդեոկոնֆերանսներում, սոցիալական ցանցերում: Բարդ խնդիրներ լուծելիս երեխաներն օգտագործում են հաշվողական մտածողության չորս հիմնական բաղադրիչ՝ տարրալուծում, օրինաչափության արդյունահանում, ավտոմատացում և աբստրակցիա:

Երեխաներին կոդավորել սովորեցնելը չի ​​նշանակում ապագայում ծրագրավորող դառնալ: Ծրագրավորման խնդիրն է՝ երեխաներին պատրաստել հաշվողական մտածողությանը, ինչը կօգնի նրանց վստահորեն հաղթահարել 21-րդ դարի բարդ խնդիրները, որոնք չունեն յուրահատուկ լուծում։

Երեխաները կկարողանան կիրառել «հաշվողական» մոտեցումներ տարբեր համատեքստերում և առարկաներում: Եթե ​​երեխան սովորել է մեծ խնդիրը տարրալուծել փոքր բեկորների, գտնել նմանություններ տարբեր տարրերում, բացահայտել և վերացնել աննշան մանրամասները, բեկորներ կառուցել մեկ ալգորիթմի մեջ՝ արդյունք ստանալու համար, նա կկարողանա լուծել խնդիրներ ցանկացած կարգապահության մեջ:

Scratch ծրագրավորման լեզուն մշակած հետազոտական ​​թիմի ղեկավար Միթչ Ռեսնիկը կարծում է, որ ստեղծագործական կարողությունը կարող է պահպանվել, սնուցվել և խթանվել:

Համակարգչում երեխաներն օգտագործում են տեղեկատվություն, խաղում են խաղեր, և ժամանակի միայն մի փոքր մասն են հորինում և ստեղծում իրենց սեփականը: Միտումը սկսեց փոխվել երեխաների համար ծրագրավորման գործիքների տարածման հետ, ինչպիսիք են Scratch-ը, Alice-ը կամ Kodu-ն: Նման գործիքների օգնությամբ երեխաները սովորում են ստեղծել խաղեր, անիմացիաներ, պատմություններ և գեղարվեստական ​​տարրեր: Ծրագրավորումն օգնում է աջակցել և խթանել ստեղծագործությունը, բացում է ոգեշնչման աղբյուրներ՝ արտահայտելու ձեր գաղափարները և բացահայտելու ձեր անհատականությունը:

Սովորելով ծածկագրել՝ երեխաները սովորում են մտածել նոր ձևերով: Եթե ​​գրավոր ծրագիրը չի աշխատում կամ չի աշխատում այնպես, ինչպես ակնկալում էր երեխան, նա պետք է դա հասկանա և խնդրի լուծումը գտնի: Երեխան սկսում է հասկանալ նոր գաղափարները և սովորել նոր լուծումներ։

Համեմատած այլ ուսումնական գործունեության հետ՝ ծրագրավորումն ավելի նուրբ գործընթաց է: Կոդի հետ աշխատելն օգնում է սովորել ձեր սխալներից և անհարմարություն չի առաջացնում, եթե դրանք թույլ են տալիս երեխաները: Օրինակ՝ երեխան կարող է չեղարկել կոդի սխալը շտկելու, խմբագրումներ կատարելու և նոր բան փորձելու հրամանը: Ծրագրավորման շնորհիվ երեխաներն այլևս չեն վախենում սխալներից։

Համակարգչային մտածողության զարգացման վերաբերյալ ուսումնասիրության համաձայն՝ ֆորմալ միջավայրը զարգացնում է համակարգված մտածողություն և մոտեցումներ, մինչդեռ ոչ ֆորմալն օգնում է երեխաներին զարգացնել մոտիվացիա և բացահայտել հետաքրքրության ոլորտները: Իդեալական միջավայրը պետք է համատեղի երկուսն էլ։ Տեխնոլոգիաների տարածումը ջնջում է ֆորմալ և ոչ ֆորմալ կրթության սահմանները:

Պրոֆեսորներ Կաֆայը և Բերկը ստեղծել են երկու ուսումնական միջավայր՝ գնահատելու կառուցվածքային ուսուցման և արտադպրոցական միջավայրերի միջև եղած տարբերությունները: Դրանցից յուրաքանչյուրում աշակերտները տասը շաբաթվա ընթացքում նույն ուսուցչի հետ ստեղծել են թվային պատմություններ։

Ծրագրավորումը հետաքրքիր և նոր աշխարհ է, որը երեխայի առաջ կբացի գիտելիքների բոլորովին այլ կողմեր: Ավելին, ծրագրավորում ուսումնասիրելիս երեխաները դադարում են հարցեր տալ, թե ինչու են իրենց պետք մաթեմատիկա կամ ֆիզիկա: Չարժե անգամ խոսել անգլերենի դերի մասին ծրագրավորողի կյանքում։ Դա ակնհայտ է՝ բոլոր ժամանակակից ծրագրավորման լեզուները պահանջում են անգլերենի իմացություն: Այսինքն՝ ձեր երեխան շատ ավելի արագ կսովորի օտար լեզուներ, ինչը նույնպես անհրաժեշտ է ժամանակակից աշխարհում։

Մեր օրերում բարդ է գտնել կենտրոնացվածության բարձր մակարդակ ունեցող երեխաներ: Ժամանակակից աշխարհը հետաքրքրությունների շարք է, որոնք երբեմն շեղում են երեխաների ուշադրությունը: Մյուս կողմից՝ ծրագրավորումը պահանջում է առավելագույն կենտրոնացում և սառնասրտություն: Եվ դրա օգնությամբ դուք կարող եք երեխային սովորեցնել չնկատել արտաքին ազդակները և առավելագույն ուշադրություն դարձնել, թե ինչ է նա անում։ Նման հմտությունը շատ օգտակար կլինի հետագա կյանքում, նույնիսկ, եթե երեխան ապագայում ծրագրավորող չդառնա:

Ծրագրավորումն ու տրամաբանությունն անբաժան հասկացություններ են։ Դուք չեք կարող հավելված գրել առանց տրամաբանական մտածողության: Որպեսզի, օրինակ, նույնիսկ հասարակ խաղ ստեղծեք, ձեզ հարկավոր է մտածել գործողությունների հաջորդականության մասին և կառուցել որոշակի տրամաբանական շղթաներ: Արդյունքում երեխան սովորում է կառուցել իր մտքերը, վերլուծել իրադարձությունները, կազմակերպել առաջադրանքներ, պլաններ կազմել, ավելի լավ հասկանալ տարբեր առարկաների և գործողությունների փոխհարաբերությունները:

Ցավոք սրտի, այսօր շատ երեխաներ աննպատակ են օգտագործում սարքերը և պատրաստ են ժամերով պտտվել սոցիալական մեդիայի հոսքերում: Մեր ուժերի մեջ է փոխել իրավիճակը և ցույց տալ, թե որքան հետաքրքիր է ծրագրավորման աշխարհը։ Երեխան կկարողանա բավարարել իր հետաքրքրությունները որոշ հավելվածներ գրելով, թեկուզ խաղային ձևով։ Արդյունքը նա ցույց կտա ընկերներին, ինչը կօգնի ամրապնդել սեփական հեղինակությունը հասակակիցների աչքում։

Ծրագրավորումն ավելին է, քան պարզապես կոդ գրելը: Ծրագրավորողները օգտագործում են ստեղծարարությունը հավելվածների և խաղերի ստեղծման գործընթացում որոշակի խնդիրներ լուծելու համար: Նույն կոդի կտորը կարող է գրվել տարբեր ձևերով՝ օպտիմալացնելով հավելվածը և դարձնելով դրա իրականացումն ավելի պարզ և ֆունկցիոնալ։ Այսինքն՝ երեխան սովորում է մտածել ոչ գծային և կիրառել իր ողջ գիտելիքները մարդկային գործունեության ցանկացած ոլորտում։

Վերջապես, որքան էլ դա չնչին թվա, ծրագրավորման հիմքերը մանկության տարիներին դնելը ձեր երեխային պատրաստում է ապագա մասնագիտության համար: Մշակողները լավ եկամուտներ ունեն և կարող են աշխատանք փնտրել ոչ միայն նույն ոլորտում։ Ժամանակակից կապի միջոցների և աշխատանքային ժամանակի վերահսկման միջոցով, օրինակ, Հայաստանից ժամանած ծրագրավորողը կարող է ազատորեն աշխատել ԱՄՆ-ից, Եվրոպայից կամ Ասիայից հաճախորդների հետ՝ առանց տնից դուրս գալու։

Դուք կարող եք ծրագրավորում սովորել գրքերից կամ օգտագործելով տարբեր մասնագիտացված հավելվածներ։ Շուկայում կան բավականին մեծ թվով խաղեր, որոնք թույլ կտան երեխային արագ սովորել զարգացման հիմունքները:

Բայց լավագույն տարբերակը մասնագիտացված դասընթացներն են։ Այստեղ, պրոֆեսիոնալ ուսուցչի ղեկավարությամբ և օգտագործելով ամենաառաջադեմ ծրագրերը, երեխան արագ կյուրացնի զարգացման հիմունքները և կկատարի իր առաջին քայլերը այս հետաքրքիր մասնագիտության մեջ:

Ինչպե՞ս սկսել սովորել ծրագրավորում և ինչի՞ց սկսել հարցերի պատասխանները՝ 168.am-ի անդրադարձում։

Սիրարփի Աղաբաբյան