Բնակարան Երևանում և մարզերում: Ինչպե՞ս արդյունավետ օգտագործել ստեղծված հնարավորությունները

Սեպտեմբերի 14-ին կայացած նիստում ՀՀ կառավարությունը հավանություն տվեց «Երիտասարդ ընտանիքին` մատչելի բնակարան» պետական նպատակային ծրագրում փոփոխություններ կատարելու մասին որոշմանը: Այդ որոշմամբ ՀՀ կառավարությունն առաջարկում է նվազեցնել և սուբսիդավորել երիտասարդ ընտանիքներին տրվող բնակարանների տոկոսադրույքները: Փոփոխության արդյունքում Երկրորդային շուկայից բնակարանի ձեռքբերման համար հիպոթեքային վարկը տրամադրվելու է առնվազն 10 տարի մարման ժամկետով, առավելագույնը՝ 9.5%, որից 2%-ը կսուբսիդավորի պետությունը, իսկ Հայաստանի Հանրապետության մարզերում տրամադրված հիպոթեքային վարկերի համար պետությունը կսուբսիդավորի 4%: Առաջնային շուկայից բնակարանի ձեռքբերման համար հիպոթեքային վարկը տրամադրվելու է առնվազն 10 տարի մարման ժամկետով, առավելագույնը 7.5% տոկոսադրույքով: Բարձրացվել է նաև   առավելագույն տարիքային շեմը, և այժմ  ծրագրին մասնակցելու համար  զույգի գումարային տարիքը չպետք է գերազանցի 70-ը՝ նախկին 65-ի փոխարեն:

Միանշանակ դրական գնահատելով իրականացվող փոփոխությունը, պետք է փաստենք, որ հիպոթեքային վարկի միջոցով բնակարան ձեռք բերելու համար ստեղծվել է թերևս լավագույն իրավիճակը, ուստի ներկայացնում ենք մի շարք օգտակար խորհուրդներ, որոնք կօգնեն տնտեսագիտական գիտելիքներ չունեցող անձնանց ճիշտ օգտագործել ստեղծված հնարավորությունները և ժամ առաջ լուծել բնակարային խնդիրը:

Գնել բնակարան կառուցապատողից, թե՞ երկրորդային շուկայից: Այս հարցին պատասխանելու համար նախ պետք է հասկանաք, թե որքա՞ն գումար եք պատրաստ վճարել բնակարանի համար: Իհարկե, նորակառույց բնակարանն ավելի թանկ է, և երկրորդային շուկայում նորակառույցի գնով կարելի է ձեռք բերել ավելի ընդարձակ բնակարան: Այստեղ պետք է կարողանալ համատեղել ցանկությունն իրականության հետ, քանի որ մեր պահանջմունքներն անսպառ են, իսկ հնարավորությունները՝ սահմանափակ: Սակայն այստեղ տեղին է հիշել որոշ հանգամանքներ: Այսպես. կառուցապատողից բնակարան գնելու դեպքում հնարավորություն եք ունենալու օգտագործել եկամտահարկի փոխհատուցումից, ինչը երկարաժամկետում կարող է ավելի մեծ օգուտ ապահովել:

Ցանկալի է նաև հնարավորության դեպքում օգտվել գործող արտոնյալ ծրագրերից, ինչպիսիք են, օրինակ, Երիտասարդ ընտանիքների, Երիտասարդ գիտնականների, պետական ծառայողների, երիտասարդ մասնագետների և այլ բազմաթիվ ծրագրեր:

Հաշվարկել վարկի սահմանաչափը և ամսական վճարումները: Երբ արդեն որոշել եք, թե ի՞նչ  բնակարան եք ցանկանում գնել, ուրեմն կարելի է անցնել հիպոթեքային  վարկի և ամսական վճարումների հաշվարկմանը: Վերջինիս համար բացարձակապես պետք չէ ունենալ տնտեսագիտական կրթություն կամ տիրապետել տարատեսակ նորմատիվային ակտերի: Համացանցում բազմաթիվ են առցանց աշխատող հաշվիչներ, որոնք վայրկենական հաշվում են ձեր վարկի սահմանաչափը, տևողությունը, տոկոսագումարը, յուրաքանչյուր մարման գումարը և մնացած բոլոր անհրաժեշտ հաշվարկները: Սա, իհարկե, նախնական հաշվարկ է, և կարող են որոշակի տարբերվել իրական վարկային պայմաններից, սակայն այդ տարբերությունը չի կարող լինել խոշոր և էական:

Հնարավորինս հավասարեցնել եկամտահարկի և վարկի տոկոսագումարի չափերը: Տարիներ առաջ մեր երկրում կատարվեց փոփոխություն եկամտային հարկի մասին օրենքում, որը հնարավորություն տվեց եկամտային հարկի հաշվին փոխհատուցել առաջնային շուկայից ձեռք բերվող բնակարանի համար հիպոթեքային  վարկի տոկոսագումարը:  Սակայն ուշադրության է արժանի այն հանգամանքը, որ եկամտահարկի հաշվին հնարավոր է վճարել միայն տոկոսագումարը, այլ ոչ թե՝ վարկի մայր գումարը:

Բնակարան  ընտրեք այն գնի սահմաններում, որ ձեր եկամտային հարկի գումարը հնարավորինս ծածկի ամսական տոկոսագումարների չափը: Եկամտահարկի չափը կարող եք հեշտությամբ հաշվել աշխատավարձի հիման վրա, և անհրաժեշտ է հաշվել ոչ միայն ձեր, այլև ձեզ հետ համավարկառու հանդիսացող անձի եկամտահարկը, քանի որ դրանք գումարվելու են: Այսպիսով, եթե բոլոր համավարկառուների եկամտային հարկի հանրագումարը մեծ է կամ հավասար տոկոսագումարի չափին, ապա  կստացվի, որ դուք վճարելու եք միայն վարկի մայր գումարը, ասել է թե՝ բնակարանը ձեռք կբերեք իր շուկայական գնով:

Վճարել հնարավորինս ուշ: Այս սկզբունքի պահպանումը երկարաժամկետ հատվածում զգալի առավելությունների կարող է հանգեցնել, ինչը բխում է փողի գնողունակության փոփոխման սկզբունքից: Առավել պարզ ասած, 10 տարի առաջ 1000 դրամ փողի գնողունակությունը շատ ավելի մեծ էր, քան մեր օրերում, և 1000 դրամով այն ժամանակ ավելի շատ բան կարող էիր գնել, քան հիմա: Այստեղից հետևություն, որ պետք չէ շտապել վճարել հիպոթեքի մայր գումարը, անգամ փողի ավելցուկի պայմաններում, քանի որ տարիներ հետո փողի գնողունակությունը նվազելու է, և ձեր կողմից վճարվելիք իրական արժեքը գնալով նվազում է: Իսկ քանի որ դուք վարկը վերցնում եք բավականին երկար ժամանակահատվածով՝ 20 տարով օրինակ, ապա 20 տարի հետո վճավելիք 20 միլիոն դրամի իրական արժեքն անկասկած ավելի փոքր է լինելու: Այնպես որ, եթե ունեք լրացուցիչ գումար, մի շտապեք այն վճարել՝ որպես մայր գումար, այն որևէ բանկում ավանդ դրեք, և անգամ դրա դիմաց լրացուցիչ տոկոսային եկամուտ կստանաք:

Այսպիսով, եթե վերոնշյալ նախադրյալները ձեզ մոտ առկա են, և դուք ճիշտ եք հաշվարկել ձեր հնարավորությունները, ապա ժամանակ մի կորցրեք հնարավորինս շուտ ամրագրել բնակարան, քանի որ վերջինս ձեզ համար կհամարվի կապիտալ, որը ոչ միայն կօգտագործեք երկար տարիներ, այլև ծայրահեղ դեպքում կարելի է տալ վարձակալությամբ կամ ուղղակի  վաճառել և բավականին լավ եկամուտ ստանալ:

ՀԱՅԿ ԲԵՋԱՆՅԱՆ