Ռուբեն Հակոբյան. Եռյակը փակուղում չէ, շարունակում է գործել

Հարցազրույց ԱԺ «Ժառանգություն» խմբակցության ղեկավար Ռուբեն Հակոբյանի հետ

– Նախորդ հանրահավաքից անցել է գրեթե մեկ շաբաթ, սակայն եռյակը չունի ոչ միայն գործողությունների ժամանակացույց, այլ նույնիսկ հայտնի չէ, թե երբ է հրավիրվելու հաջորդ հանրահավաքը: Ինչո՞վ է պայմանավորված այս անորոշությունը:

– Ես չէի ասի, թե կա անորոշություն, կուսակցություններից յուրաքանչյուրն ունի իր ժամանակացույցը, և ընթացքում գնում է համաձայնեցման գործընթաց: Եթե մարդիկ կան, որոնք սպասում են երեք քայլանոց կոմբինացիայի, դա իրենց խնդիրն է, բայց եթե գնում ենք երկարատև պայքարի, պետք է հասկանալ, որ ցանկացած գործողություն պետք է նախապատրաստել և ժամանակի մեջ պետք է տեղավորվել: Այս իմաստով չեմ կարծում, որ ուշացում կա, չեմ կարծում, որ մենք պայքարի տրամաբանությունից շեղվում ենք:

– Հոկտեմբերի 24-ի հանրահավաքի ամբիոնից ձեր կուսակցության ղեկավար Րաֆֆի Հովհաննիսյանը հնչեցրեց «Ժառանգության» պահանջները՝ Սերժ Սարգսյանի, Հովիկ Աբրահամյանի և ամբողջ իշխանության հրաժարականը և մինչև ապրիլի 24-ը նոր ընտրությունների անցկացում: Ի՞նչ քայլեր եք անում այս նպատակն իրականացնելու համար և արդյո՞ք տեղավորվելու եք ժամկետների մեջ:

– Ընդհանրապես ցանկացած հրաժարական կամ իշխանափոխություն արդյունք է. հրաժարականը պետք է արդյունք լինի ինչ-որ գործողությունների: Ժամկետների առումով, թե երբ կլինի, ես միշտ խուսափել եմ կոնկրետ ժամկետներ նշելուց, կարող է ավելի շուտ լինել, կարող է ավելի ուշ լինել, բայց դա այնքան էլ էական չէ:

– Րաֆֆի Հովհաննիսյանը կոնկրետ ժամկետ նշեց: Դուք համաձայն չե՞ք նրա հետ:

– Մենք այդ հարցը քննարկել ենք մեր վարչությունում, և Րաֆֆի Հովհաննիսյանը հայտարարել է այն, ինչի մասին մենք վարչությունում որոշում ենք կայացրել: Բայց խնդիրն այն է, որ երեք քաղաքական ուժեր են իրար հետ աշխատում, և նրանցից յուրաքանչյուրն ունի գործողությունների իր ժամանակացույցը: Այդ ժամանակացույցների համադրումը և համաձայնեցումը որոշակի աշխատանք է պահանջում:

– ԱԺ ԲՀԿ խմբակցության անդամ Միքայել Մելքումյանը հայտարարել էր, որ եռյակը պահանջում է արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ, այդ պահանջը համաձայնեցվե՞լ է եռյակի մյուս կուսակցությունների հետ:

– Միքայել Մելքումյանն իրենց կուսակցության դիրքորոշումն է արտահայտել:

– Այսինքն` այդ պահանջը չի՞ համաձայնեցվել «Ժառանգության» հետ:

– Ես քիչ առաջ ասացի, որ կուսակցություններից յուրաքանչյուրը ձևակերպում է իր մոտեցումները, իր պահանջները, որոնք հետագայում համատեղ աշխատանքի շնորհիվ պետք է համաձայնեցվեն և դառնան եռյակի ընդհանրական մոտեցումը:

– Չե՞ք կարծում, որ եռյակի անդամ կուսակցությունների մոտեցումները տարբեր հարցերի շուրջ` սկսած տեխնիկականից մինչև գաղափարախոսական, այնքան տարբեր են, որ դրանք հնարավոր չէ համաձայնեցնել, ինչն ակնհայտորեն դրսևորվում է նաև հանրահավաքների ժամանակ, երբ ելույթ ունեցողներն իրար հակասող գաղափարներ կամ առաջարկներ են ներկայացնում:

– Ասվածի մեջ ճշմարտություն կա, բայց դրանից պետք չէ ողբերգություն սարքել: Իհա՛րկե, լավ կլիներ, եթե հարթակում պահպանվեին բոլոր պայմանավորվածությունները, որոնք կայացվում են եռյակի ներսում: Դրանք որոշ դեպքերում չեն պահպանվում, ինչը մտնում է հասարակական քննարկումների փուլ, և ամեն մեկը սկսում է իր գնահատականները տալ: Ես կարծում եմ, որ դրանք ժամանակավոր են և կանցնեն, իսկ ապագայում մեր բոլոր պայմանավորվածությունները կհարգվեն:

– Տեսակետ կա, որ պայմանավորվածություններն ավելի հաճախ խախտում է հենց «Ժառանգության» նախագահ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը: Օրինակ` ասվում է, որ եղել է պայմանավորվածություն՝ չխոսել արտաքին քաղաքական խնդիրներից, մինչդեռ Հովհաննիսյանը հայտարարեց, որ «Ժառանգությունը» դեմ է Հայաստանի ԵՏՄ անդամակցությանը, կամ եղել է պայմանավորվածություն, որ նստացույց չի լինելու, մինչդեռ Հովհաննիսյանը հայտարարեց, որ ինքը կողմ է նստացույց կազմակերպելու՝ ազատամարտիկների ցանկությանը:

– Եթե դուք հետևել եք հանրահավաքին, ապա պարզ էր, որ մեր գործընկերը բավական ծավալուն անդրադարձ կատարեց արտաքին քաղաքականությանը և Հայաստանի անդամակցությանը ԵՏՄ-ին:

– Խոսքը Լևոն Տեր-Պետրոսյանի՞ մասին է:

– Այո: Ուղղակի Րաֆֆի Հովհաննիսյանը հայտարարեց, որ ինքը դեմ է դրան, բայց չի ցանկանում խախտել առկա պայմանավորվածությունները: Ինչ վերաբերում է նստացույցին, ես վստահեցնում եմ, որ մինչև հանրահավաքը նման քննարկում չի եղել՝ նստացույց անե՞լ, թե՞ ոչ, որպեսզի եռյակն այդ հարցում միասնական դիրքորոշում ունենար: Ուղղակի հանրահավաքի ժամանակ նման առաջարկ է հնչել, որին մեկը կողմ է արտահայտվել, մյուսը՝ դեմ, և այդքանով ամեն ինչ վերջացել է:

– Հիմա տարբեր ուժեր՝ «Նախախորհրդարանը» կամ անհատ քաղաքական գործիչներ, «Ժառանգությանը» մեղադրում են, որ դուք` շեղվելով ձեր սկզբունքներից, համագործակցում եք օլիգարխի կողմից ղեկավարվող կուսակցության հետ, մի օլիգարխի, ում թիմի անդամները մասնակից են եղել ընտրակեղծիքների կազմակերպմանը կամ այդ կեղծիքների դեմ պայքարողների նկատմամբ բռնություններ կիրառելուն: Չե՞ք կարծում, որ այդ մեղադրանքները տեղին են:

– Այս հարցադրումներն արվում են ոչ այնքան քաղաքական, որքան բարոյական հարթության վրա: Հիմա եթե դուք նայեք, թե ովքեր են հնչեցնում այդ մեղադրանքները, և հիշեք, թե ինչ դիրքորոշում ունեին այդ նույն մարդիկ 2013թ. նախագահական ընտրությունների ժամանակ, կհասկանաք, թե ինչ որակ ունեն այդ մարդիկ: Այդ նույն մարդիկ 2013թ. նախագահական ընտրությունների ժամանակ Րաֆֆի Հովհաննիսյանին մեղադրում էին, թե ինչու է նա առաջադրվել նախագահի թեկնածու, և դա ասում էին այնպիսի համոզվածությամբ, որ միայն իրենք են ի վիճակի ինչ-որ բան անել կամ ինչ-որ բան փոխել մեր երկրում:

Ես հիշում եմ, 2013թ. փետրվարի 18-ին, երբ արձանագրվեց, որ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը հաղթել է, այդ մարդկանցից շատերը հայտնվեցին մեր գրասենյակում և իրենց օգնությունն էին առաջարկում: Բայց շատ կոնկրետ պահանջներ էին դնում, մեկն ասում էր` միայն ես պետք է ղեկավարեմ հետընտրական գործողությունների շտաբը, որոշ մարդիկ սկսել էին քննարկել, թե ինչ սկզբունքով պետք է ձևավորվի կառավարությունը, և ով ինչ պաշտոն պետք է զբաղեցնի:

Բայց մի քիչ փորձառություն ունեցող մարդիկ տեղյակ էին, թե այդ տիպի մարդիկ ինչի են ընդունակ, և պատահական չէ, որ ապրիլի 9-ին, երբ իրավիճակը սրված էր, և մենք Բաղրամյան պողոտայով երթ արեցինք, նրանցից ոչ ոք չկար մեր կողքին, բոլորը փախած էին: Հիմա այդ նույն մարդիկ բարոյախրատական տեղատարափ են թափում Րաֆֆիի վրա, թե` դու ինչպե՞ս կարող ես լինել եռյակում: Մի գնահատական եմ ուզում տալ այդ մարդկանց. այդ մարդիկ քաղաքական դաշտում գործում են միայն մի նպատակով՝ խանգարելու և ամեն ինչ փչացնելու, և այդ մարդկանց ես լուրջ չեմ ընդունում, և հասարակությունն էլ լուրջ չի ընդունում: Մի տեսակ էլ կա, որ իրենք թաքուն սնվելով այլ օլիգարխներից` մեզ մեղադրում են, ասում են` բա կարելի՞ է օլիգարխի հետ համագործակցել:

Քաղաքականությունը հնարավորի արվեստ է, և Րաֆֆի Հովհաննիսյանն իր օրինակով ցույց տվեց, որ լինելով բարոյական, անբասիր կենսագրության տեր մարդ` որոշել է օգտագործել եղած հնարավորությունները` իր և մեր բոլորի նպատակին հասնելու համար: Բոլորիս համար էլ պարզ է, որ այսօր Հայաստանում իշխանափոխություն իրականացնելու համար պետք է համախմբել ուժերը և գտնել այն ոսկե միջինը, որը կարող է բավարարել բոլոր կողմերին:

– Կարելի՞ է ասել, որ դուք իշխանափոխությունը հնարավոր եք համարում միայն Գագիկ Ծառուկյանի հետ համագործակցության միջոցով:

– Խնդրում եմ, անուններ մի տվեք, ես խոսում եմ քաղաքական կատեգորիաների մասին: Երբ ես ասում եմ, որ քաղաքականությունը հնարավորի արվեստ է, ես նկատի ունեմ, որ քաղաքական նպատակին հասնելու համար պետք է օգտագործել տվյալ իրավիճակում առկա քաղաքական հնարավորությունները: Գագիկ Ծառուկյանը, ով կորցնելու շատ-շատ բան ունենալով` մտել է այս գործի մեջ, մենք դա պետք է միայն ողջունենք:

1-1,5 տարի առաջ կպատկերացնեի՞ք, որ Գագիկ Ծառուկյանը ելույթ կունենար Ազատության հրապարակում և թեկուզ «եթե»-ներով կխոսեր իշխանափոխության մասին: Կա քաղաքականության տրամաբանություն, և եթե նայեք նույն Վրաստանին, Ուկրաինային, կտեսնեք, որ գնում է համադրում քաղաքական մտքի և ֆինանսատնտեսական ռեսուրսի միջև: Այնպես որ, Հայաստանում ևս այդ քաղաքական տրամաբանությունը գործում է, և դրա մեջ որևէ արտառոց բան ես չեմ տեսնում:

– Չե՞ք կարծում, որ եռյակը հայտնվել է փակուղում և չգիտի՝ ի՞նչ անել, չգիտի` ի՞նչ ասել հաջորդ հանրահավաքի ժամանակ, կամ ի՞նչ անել այդ հանրահավաքների միջև ընկած ժամանակահատվածում:

– Իհարկե, հասարակության անվստահությունն ընդդիմության նկատմամբ նախորդ տարիներից եկած դառը փորձի արդյունք է, երբ հասարակությունը հավատալով ընդդիմությանը` գնացել է նրա հետևից, սակայն ինչ-որ պահի պարզվել է, որ ընդդիմությունը չունի գործողությունների պլան, և ամեն ինչ ձախողվել է: Պետք է ասեմ, որ երբեք այդ ձախողումը միտումնավոր չի եղել, ուղղակի ընդդիմությունը ծրագիր չի ունեցել: Բայց եթե այդպես նայենք, ուրեմն ոչինչ չպետք է անենք: Բայց ես մի անգամ ասել եմ, նորից եմ կրկնում. եթե այս պահին մենք չկարողացանք իրականացնել մեր ծրագրերը, հաղթելու է ոչ թե իշխանությունը, այլ պարտվելու է ընդդիմությունը, որովհետև կան բոլոր լիարժեք պայմանները, որպեսզի ընդդիմությունն իրականացնի այն, ինչի համար կոչված է, այսինքն` իշխանափոխություն իրականացնել:

Ես չեմ էլ կարծում, որ մենք փակուղում ենք. պրոցեսը գնում է, միասնական շտաբների ձևավորման մասին է հայտարարվել, որը մի օրվա կամ շաբաթվա հարց չի: Եթե նկատեցիք` ներկայացված ճանապարհային քարտեզների մեջ ևս տարբերություններ կային, և մեր վարչությունում, արդեն երկու օր է, քննարկումներ են գնում այդ ճանապարհային քարտեզի շուրջ: Համոզված եմ, որ մյուս կուսակցությունների ղեկավար մարմիններում ևս այդ քննարկումները գնում են: Այնպես որ, աշխատանքը կանգ չի առել, ուղղակի այն դեռևս հասարակությանն այնքան էլ տեսանելի չէ: