Պատահական չէ, որ Արևմուտքը փորձ է անում Հայաստանին իբրև թե առաջարկել որոշակի այլընտրանքներ, և այդ նույն տրամաբանության ներքո, օրինակ՝ քննարկումներ են տարվում Հայաստանում ամերիկյան մոդելով ատոմակայանների կառուցման մասին, որոնց վերաբերյալ մասնագետները նշում են՝ իր արդյունավետությունը չապացուցած տեխնոլոգիա է և կասկածելի է, թե որքանով կարող է Հայաստանում արդյունավետ լինել, այլընտրանք լինել Հայաստանի ատոմակայանին, որը ՌԴ հետ համագործակցությամբ է աշխատում:
«Փաշինյանը հասկացել է՝ Ադրբեջանի պահանջների բավարարումը հանգեցնում է ոչ թե ախորժակի փակման, այլ՝ ախորժակի աճի։ Մյուս կողմից, կարևոր է հասկանալ, որ այս գործընթացը ոչ թե երկկողմ է, այլ արտաքին դերակատարների մասնակցությամբ։ Չի՛ բացառվում, որ սա արտաքին կենտրոններից դրդվող գործընթաց է՝ որոշակի խոստումների դիմաց։ Կարելի է ենթադրել, որ Փաշինյանն ունի հույս, կամ խոստում, որ, եթե կատարի այս պահանջը՝ փոխի Հայաստանի Սահմանադրությունը, Արևմուտքը կարող է Հայաստանի պաշտպանության հարցում քայլեր ձեռնարկել»։
««ԵԱՀԿ. Ղարաբաղյան դոսյե» գիրքն ամփոփել է հիմնականում ԵԱՀԿ ներքո ընթացող գործընթացը՝ հանգելով նրան, որ, փաստացի, արդեն 2023 թվականի հունվարի դրությամբ չունենք գործընթաց ԵԱՀԿ շրջանակներում, փոխարենը՝ ունենք երկու մրցակցող միջնորդություն՝ արևմտյան և ռուսական, որոնք գործընթացը դուրս են բերել այն իրավական հիմքերից, տրամաբանված շրջանակներից, որի ականատեսն ենք եղել տարիների ընթացքում»,- «Հայաստանը, խոցված Արցախը և աշխարհը՝ 2024 թ. նախաշեմին» խորագրով միջոցառման ժամանակ https://168.am/2023/12/26/1976565.html «Բանակցային գործընթաց. միջնորդական պայքար» զեկույցում նշեց գրքի հեղինակ, քաղաքագետ Աննա Կարապետյանը:
«Ինչպես Ադրբեջանը պատկերացնում է հարցերի կարգավորումն իր ցանկացած մարզի, նահանգի հետ, նույնկերպ ցանկանում է երկխոսել նաև Արցախի հետ: Այսինքն՝ երբ Ադրբեջանն ասում է՝ եկեք տարանջատենք այս հարցերը, և ես Արցախի հետ առանձին բանակցեմ, այստեղ խոսքը միջազգային միջնորդությամբ հակամարտության կարգավորման վերաբերյալ բանակցությունների մասին չէ, այլ՝ արցախյան հակամարտության փակված լինելը լեգիտիմացնելու, Արցախի հետ՝ որպես սեփական տարածքի, ինչ-որ երկխոսություն վարելու մասին»:
