Թուրքիայի բարձրագույն ընտրական հանձնաժողովի կողմից սահմանադրական հանրաքվեի արդյունքների բողոքարկման պահանջը մերժելուց հետո երկրի տարբեր քաղաքներում շարունակվել են բազմահազարանոց բողոքի ցույցերը:
«Ամեն դեպքում, Իրանի համար անչափ կարեւոր եւ անհրաժեշտ է տարածաշրջանային անվտանգությունը: Հայ-ադրբեջանական սահմանին առաջացած յուրաքանչյուր խնդիր Իրանը շատ ցավագին է ընդունում, քանի որ դա հե նց իր սահմանների, իր տարածքի անվտանգության համար սպառնալիք է: Իրանը նույնպես շահագրգռված է, որ ամեն ինչ բանակցությունների, խաղաղ միջնորդական առաքելությունների միջոցով լուծվի»,-նշեց նա:
Israel National News-ը հրապարակել է թուրք լրագրող Ուզեյ Բուլութի չափազանց հետաքրքիր հոդվածը հետապնդումների և խտրականության մասին, որոնց ենթարկվել են Թուրքիայի հրեաները 1923 թ. Թուրքիայի Հանրապետության ստեղծումից ի վեր:
Թուրքիայի քեմալական Հանրապետական ժողովրդական կուսակցության մամուլի խոսնակ Սելին Սայեք Բոքեն հայտնել է, որ իրենց կուսակցությունը չի ընդունում Թուրքիայում ապրիլի 16-ին տեղի ունեցած սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեի արդյունքները:
Թուրքիայի Հաթայ նահանգում ապրիլի 9-ին ձերբակալված և արդեն 10 օր կալանքի տակ պահվող իտալացի լրագրող Գաբրիել դել Գրանդեն առաջին անգամ հեռախոսազրույց է ունեցել ընտանիքի հետ:
Կատարված փորձաքննությունների արդյունքները վկայում են, որ Սիրիայի Իդլիբի նահանգում կիրառվել է զարին կամ դրա նմանակը:
Ռուսական կողմը որևէ խնդիր չունի Աբխազիայի տարածքով Հայաստան և Վրաստան բեռների տարանցումը վերականգնելու համար։ Այս մասին հայտարարել է ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը՝ Աբխազիայի նախագահ Ռաուլ Խաջիմբայի հետ բանակցություններից հետո հրավիրված ասուլիսում: «
Օրերս միջազգային զբոսաշրջային ցուցահանդեսի մասնակցելու նպատակով Բաքու էր այցելել Ախալցխայի քաղաքապետը: Այս փաստը խիստ դժգոհություն առաջացրեց Ախալցխայի հայության մեջ, ովքեր իրավամբ գտնում են, որ առնվազն 50%-ով իրենց քվեներին պարտական քաղաքապետը պարտավոր էր հարգել հայերի ազգային զգացմունքները և ապրիլյան քառօրյա պատերազմի և Հայոց ցեղասպանության տարելիցների համապատկերին չպետք է մեկներ Ադրբեջան:
Թուրքիայի գլխավոր ընդդիմադիր, քեմալական Հանրապետական ժողովրդական կուսակցությունից հետո քրդամետ Ժողովուրդների դեմոկրատական կուսակցությունը ևս պաշտոնապես դիմել է բարձրագույն ընտրական հանձնաժողով` պահանջելով չեղյալ համարել սահմանադրական հանրաքվեի արդյունքները:
«Լրագրողներ առանց սահմանների» կազմակերպության խոսնակ Մայքլ Ռեդիսկեն հայտարարել է, որ Թուրքիայում անկախ մամուլի վիճակը սահմանադրական հանրաքվեից հետո ավելի է բարդանալու:
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի` երկրում մահապատիժը վերականգնելու ծրագրերը կարող են պատճառ դառնալ Եվրոպայի խորհրդին Թուրքիայի անդամակցության դադարեցման:
«Կարելի է ենթադրել, որ քաոտիկ վիճակում Թուրքիան, թերևս, ավելի վտանգավոր է Հայաստանի համար։ Իսկ լինելով միահեծան ղեկավար՝ Էրդողանը կարող է անել այն, ինչ ուզում է, ինչն ավելի վտանգավոր է մեզ համար»։
Հասարակության հետաքրքրության աճին ի տես՝ անհրաժեշտ ենք համարում հայտարարել, որ հայ ժողովրդի 1915-23թթ․ Ցեղասպանության 102-րդ տարելիցին նվիրված՝ Վրաստանի Հայ Համայնքի կողմից կազմակերպված բոլոր ավանդական միջոցառումները (ապրիլի 23-ի և 24-ի ցույցերը Թբիլիսիում Թուրքիայի դեսպանատան մոտ) կկայանան։ Խոսքի և հավաքների ազատությունը երկրի բոլոր քաղաքացիների Սահմանադրական իրավունքն է։
Թուրքիայում ապրիլի 16-ին տեղի ունեցած սահմանադրական հանրաքվեի ժամանակ տեղի ունեցած ընտրախախտումների առնչությամբ երկրի տարբեր քաղաքներում բողոքի ցույցները շարունակվում են:
«Իսլամական պետություն» ահաբեկչական խմբավորման զինյալներն ԱՄՆ-ի եւ Ավստրալիայի զինվորական հրահանգիչների դեմ իպրիտ են կիրառել Իրաքում:
«Արդեն թող որոշում կայացնեն: Կամ այո, կամ ոչ: Եթե ասեն «ոչ», մյուս համաձայնագրերը` այդ թվում և փախստականների հարցով համաձայնագիրը չեղյալ կհամարվի»,-ասել է Չավուշօղլուն` հայտարարելով, թե ԵՄ-ն Թուրքիային շանտաժի ենթարկելով ոչ մի տեղ չի կարողանա հասնել:
Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովը ապրիլի 18-ի երեկոյան որոշում է կայացրել հավանություն տալ երկրում արտակարգ դրությունը ևս երեք ամսով երկարաձգելու որոշմանը:
«Թուրքական որոշ ապրանքներ ներմուծվում էին Հայաստան եւ հայկականի անվան տակ վերաարտահանվում Ռուսաստան, ինչը եւս դրական ազդեցություն էր թողնում մեր տնտեսության վրա: Եթե ռուս-թուրքական բանակցությունները հաջող ավարտվեն, եւ պատժամիջոցները վերացվեն, հայ արտադրողներն ու վերաարտահանողները շոշափելի կորուստներ կկրեն»:
«Այսօր դժվար է ասել, թե սահմանադրական բարեփոխումներից հետո Թուրքիայի վարած քաղաքականությունն ինչ ազդեցություն կունենա տարածաշրջանի վրա: Նախորդ տարիների զարգացումները, Էրդողանի գործողություններն ու հայտարարությունները ցույց տվեցին, որ Թուրքիան բավական անկանխատեսելի է»,- ասաց Բագրատ Էստուկյանը
«Երրորդ երկրների միջամտության անթույլատրելիության մասին Իրանի պաշտպանության նախարարի հայտարարությունը գլոբալ ուղերձ է բոլոր այն երկրներին, որոնք կփորձեն առաջ մղել իրենց միանձնյա շահերը՝ վտանգելով տարածաշրջանային անվտանգությունը»:
Թուրքիայի գլխավոր ընդդիմադիր, քեմալական Հանրապետական ժողովրդական կուսակցության փոխնախագահ Բյուլենթ Թեզջանը կուսակցության անունից հանրաքվեի արդյունքների վերաբերյալ բողոքարկման դիմումը ներկայացրել է բարձրագույն ընտրական հանձնաժողով:
«Իրան-ԱՄՆ հարաբերությունների լարումը ոչ մի կապ չունի, ունենք ծրագիր, պլաններ, և դրանք շարունակվում են։ Ինձ թվում է՝ այդպիսի վտանգներ չկան»,- ասաց նա։
Թուրքիայի «Ազգայնական շարժում» կուսակցության (ԱՇԿ) անդամները հանրաքվեի արդյունքների հրապարակումից հետո շարունակում են լքել կուսակցության շարքերը:
Թուրքիայի Թունջելի (նախկին Դերսիմ) շրջանում 12 մարդու տեղափոխող ուղղաթիռ է ընկել:
Վրաստանի նախագահ Գեորգի Մարգվելաշվիլին հայտարարել է, որ Թբիլիսին «հորդորել է Ռուսաստանին՝ կառուցողական երկխոսություն սկսել եւ պատրաստակամություն է հայտնում քննարկել դիվանագիտական ոլորտի ցանկացած հարց»:
Իրանի արտաքին գործերի նախարար Մոհամադ Ջավադ Զարիֆը Թբիլիսիում հայտարարել է, որ Թեհրանը պլանավորում է փոխադրամիջանցք ստեղծել Պարսից ծոցի եւ Սեւ ծովի միջեւ։
«Սահմանադրական հանրաքվեն Էրդողանի հաղթանակի իրավական ամրագրումն էր, որն իրականացվեց հեղաշրջման չստացված փորձից հետո։ Այս ամբողջ համապատկերի համատեքստում մենք պետք է խոսենք ավելի հավակնոտ և ավելի անկանխատեսելի Թուրքիայի մասին՝ ոչ միայն Թուրքիայի ներսում, այլ նաև տարածաշրջանում»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում այս մասին ասաց արաբագետ Սարգիս Գրիգորյանը։
Ըստ Ալեքսանդր Իսկանդարյանի՝ Էրդողանը հավակնում է Ալիևի դափնիներին. «Թուրքիայի նոր Սահմանադրությունը նման է ադրբեջանականին։ Այս պրոցեսը շատ հետաքրքիր է, բայց ընդհանուր առմամբ՝ Թուրքիան սուլթանիզացվում է, և դա նորություն չէ»։
Քաղաքագետն ընդգծեց՝ դա ընթացակարգային գործընթաց է, և վաղը Հայաստանի ներկայացուցչի փոխարեն լինելու է այդ կառույցի մեկ այլ անդամի ներկայացուցիչը. «Մինչդեռ, դա չի նշանակում, որ տվյալ երկրի համար այդ նշանակումը որոշակի իրավիճակ կփոխի»:
Թուրքիայի տարբեր քաղաքներում սահմանադրական հանրաքվեի արդյունքների հրապարակումից հետո սկսված հանրահավաքները շարունակվել են նաև ապրիլի 17-ի երեկոյան:
