Ավստրալիայից Հայաստան ժամանած հայազգի երաժիշտ Պիտեր Դավիդյանը Երևանում հայկական և հնդկական երաժշտություն կհնչեցնի
«Ռասամանջարի» հայ-հնդկական գալա համերգին, որը տեղի կունենա մարտի 31-ին «Առնո Բաբաջանյան» համերգասրահում, որպես հատուկ հյուր ելույթ կունենա արմատներով հայ երաժիշտ, սիտարահար Պիտեր Դավիդյանը: Նա Հայաստան է ժամանել Ավստրալիայից։
Դավիդյանը երաժշտություն ուսանել է 8 տարեկանից՝ մասնակցելով ռիթմի և մեղեդու ֆորմալ դասերի: Տիրապետում է սիտար, կիթառ, հարմոնիում, հարվածային (ջազ և այլն), դարբուկա և տաբլա երաժշտական գործիքներին։ Նրա առաջին կիսապրոֆեսիոնալ ելույթը կայացել է 12 տարեկանում և շարունակվում է ավելի քան 50 տարի:
«1980-ական թվականներին սիտարի և հնդկական երաժշտության տեսության ինտենսիվ դասընթացներ եմ ունեցել Ջայպուր Գհարանայի (դպրոցի) հնդկական երաժշտության պրոֆեսոր Ուստադ Գուլամ Քադիր Խանի հետ։ Տարիների ընթացքում ներգրավված եմ եղել բազմաթիվ երաժշտական նախագծերի և միջոցառումների մեջ, այդ թվում՝ սիտարի մենահամերգներ, համաշխարհային երաժշտական նախագծեր, ֆիլմերի սաունդթրեքեր, ձայնագրություններ ստուդիաներում և կրթություն։ Ես նաև կոմպոզիտոր եմ․ ունեմ սիտարով ներկայացված հնդկական, հայկական և արևմտյան երաժշտական ժանրերի ձայնագրություններով 10-ից ավելի ալբոմ: Վերջին ալբոմներն են «Ինստրումենտալիզմ», «Արցախ» և «Հայկական սյուիտ»»,-պատմում է երաժիշտը:
Նա շեշտում է, որ Հայաստանն իր հայրենիքն է, և ինքն առաջինն է ընտանիքում, ով 3 սերունդ հետո վերադարձել է Ավստրալիայից։ Դավիդյանի նախնիները եղել են Ջուղայից, Նախիջևանից մինչև 17-րդ դարի սկիզբը։ Հետո գնացել են դեպի Նոր Ջուղա, Սպահան, Իրան, որտեղ ծնվել են երաժշտի տատն ու պապը։ Նրանք, ինչպես շատերը Նոր Ջուղայից, գնացել են Հնդկաստան։ Հետագայում տեղափոխվել են Ինդոնեզիա, այնուհետև Ավստրալիա՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո՝ 1946 թվականին։ «Ինձ այնքան շատ բաներ են դուր գալիս Հայաստանում։ Շատ հյուրընկալ մարդիկ, սնունդը, լեռնային գեղեցիկ բնապատկերները, հինավուրց եկեղեցիներն ու վանքերը, երաժշտությունն ու պարը, արվեստը, մշակույթը։ Երբ 2019 թվականի հունվարին առաջին անգամ ժամանեցի Հայաստան, ես զգացի, որ վերջապես վերադարձել եմ տուն»,-նշում է նա:
Երաժիշտը խոստովանում է, որ հայկական երաժշտությունն ազդել է իր՝ որպես երաժիշտ ձևավորման վրա։ Դավիդյանին դիպչում են հայկական երաժշտության ռիթմը, ելևէջները։ Նրան գրավում են Կոմիտասի, Սայաթ Նովայի, Արամ Խաչատրյանի ստեղծագործությունները:
Երաժիշտը ձգտում է հարստացնել իր գիտելիքները հայկական և հնդկական երաժշտական համակարգերի մասին: «Մեծ հորեղբայրս աշուղ էր, երաժիշտ, ով ճամփորդում էր Սպահանից/Նոր Ջուղայից, և ես զգում եմ, որ երաժշտությունը խորապես արմատավորված է մեր ընտանիքի արմատներում: Ավստրալիայում մեր մեծ ընտանիքի երիտասարդների շրջանում շատ երաժիշտներ կան: Հուսով եմ, որ ամեն տարի կգամ Հայաստան՝ շարունակելու ներկայումս հաստատված երաժշտական համագործակցությունները։ Հրաշալի կլիներ հնարավորության դեպքում այս երաժշտական համագործակցությունները աշխարհով մեկ տարածել»,-ասում է նա:
Անդրադառնալով այն վարպետներին, որոնք իր համար պրոֆեսիոնալիզմի առ օրինակ են՝ Պիտեր Դավիդյանը շեշտում է՝ սիտարի դեպքում 20-րդ դարի 3 վարպետներն են՝ Վիլայատ Խանը, Նիքիլ Բաներջին և իհարկե Ռավի Շանկարը։ Ժամանակակից սիտարի վարպետ Շահիդ Պարվեզ Խանը նույնպես ոգեշնչման մեծ աղբյուր է նրա համար: Դավիդյանը հիացած է ջազի և դասական ժանրի մեծ երաժիշտներով և կոմպոզիտորներով:
«Սիտարը միջնադարյան ժամանակաշրջանի գործիք է, որը նախագծվել է Ամիր Խուսրոյի կողմից։ Նա վերցրել է պարսկական սետարը, կովկասյան թառը և հնդկական վինան և դրանք միաձուլելով՝ ստեղծել է նոր դիզայն՝ հիմնական նվագող լարերի տակ ռեզոնանսային լարերով։ Բարձրացված կոր մատատախտակով երաժիշտը կարող է ներկայացնել բազմաթիվ տարբեր զարդանախշական տեխնիկաներ՝ մարդկային ձայնն ընդօրինակելու համար։ Նրա ռեզոնանսային թրթռացող ձայներանգը բավականին հիպնոսային է թե՛ նվագողի և թե՛ ունկնդրի համար և հավասարապես հարմար է ինչպես դանդաղ մեդիտատիվ երաժշտության, այնպես էլ շատ արագ մեղեդային կառուցվածքով իմպրովիզացիայի համար։ Սիտարն ինքնահաստատվել է որպես Հյուսիսային Հնդկաստանի` Հինդուստանի դասական երաժշտության նշանավոր գործիք»,-սիրտարի առանձնահատկությունների մասին ասում է Դավիդյանը:
Երաժիշտը «Ռասամանջարի» խորագրով համերգը համարում է հայկական և հնդկական երաժշտության, երգի և պարի մեծ իրադարձություն, որին հանդես կգա սիտարի մենակատարմամբ, կկատարի դուետներ հնդկական դասական վոկալի հետ, մեկ այլ դուետ հայկական բլուլի և համույթի հետ՝ կատարելով իր «Հայկական սյուիտ» ստեղծագործությունները սիտարով, փողային և ավանդական հարվածային գործիքներով>>։
Համերգը կյանքի կկոչվի Հայաստանում Հնդկաստանի դեսպանատան, «Հայ-հնդկական բարեկամություն» ՀԿ-ի և Հայաստանում Հնդկական մշակույթի կենտրոնի նախաձեռնությամբ:
