Հայաստանի առաջին բաժանումն ու հայկական պետության անկումն ընդամենը ժամանակի հարց էր. Վահե Դավթյան
Վահե Դավթյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Ինչպես և ցանակցած կառույց, Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին ունի մոդեռնիզացման կարիք:
Սակայն այդ մոդեռնիզացումը պետք է կրի բացառապես էնդոգեն և ոչ մի դեպքում՝ էկզոգեն բնույթ:
Հայոց պատմությունը վկայում է. պետության կողմից Եկեղեցին փոխակերպելու որևէ էկզոգեն փորձ մշտապես ձախողվել է՝ վնասելով նախևառաջ հենց պետությանը:
4-րդ դարում Եկեղեցի-Պետություն հարաբերությունները առավել ցայտուն կերպով են դա արտացոլում:
Տիրան թագավորի հրամանով Հուսիկ կաթողիկոսի սպանությունը, Ներսես կաթողիկոսի թունավորումն ու արքայահաճո, ըստ Փավստոսի՝ «արքունիքի ստրուկ» Չունակին կաթողիկոսության զիջումը, Պապ թագավորի օրոք եկեղեցու տնտեսական դիրքերի էական թուլացումը և Եկեղեցու դեմ ուղղված բազմաթիվ այլ քայլեր, ի վեջո, էապես խարխլեցին հայոց պետականության հիմքերը:
Հատկանշական է, որ Եկեղեցի-Պետություն անտագոնիզմը ուղեկցվում էր երկրի ներսում պրոհռոմեական ու պրոպարսկական ճամբարների միջև աճող թշնամանքով ու անկոտրում պայքարով:
Հայաստանի առաջին բաժանումն ու հայկական պետության անկումն ընդամենը ժամանակի հարց էր:
Պատմությունը մեզ պատրաստի քաղաքական կոդեր է տալիս: Մնում է սովորենք դրանք ճիշտ ընթերցել»:
