Եթե կարողանայի գուշակել, միլիարդատեր կլինեի. Վարդան Արամյանը` ռուբլու փոխարժեքի մասին․ Sputnik Արմենիա
Գերտերությունների կապիտալ շուկաներում «սենտիմենտները» կարող են երկար տևել։ Sputnik Արմենիայի եթերում այս մասին ասաց հանրային ֆինանսների կառավարման միջազգային խորհրդատու, ֆինանսների նախկին նախարար Վարդան Արամյանը` անդրադառնալով ռուսական ռուբլու արևորման տենդենցների մասին ԿԲ նախագահի վերջին հայտարարությանը։
Ինչպես հայտնել ենք, մարտի 18-ի ասուլիսում ՀՀ ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանը նշել էր` ռուսական ռուբլու վերջին արժևորման մեջ սենտիմենտը բավականին կարևոր դեր ունի. շուկայում տեսնում են ռուս–ուկրաինական պատերազմի հնարավորինս արագ հանգուցալուծում, կոնֆլիկտի սառեցում, հետագայում նաև բանակցություններ, ինչը միանշանակ դրական ազդեցություն է ունենում ռուբլու փոխարժեքի վրա։
Ֆինանսների նախկին նախարար Վարդան Արամյանը նույնպես կարծում է, որ ռուսական արժույթի ամրացման հիմնական պատճառը դրան նպաստող տեղեկատվական հոսքերն են` ԱՄՆ–ի և ՌԴ–ի նախագահների ուղիղ շփումները, Ուկրաինայում խաղաղության հաստատման հնարավորությունը և այլն։ Արամյանի խոսքով` աշխարհաքաղաքական դրական ազդակների ներքո ռուսական ակտիվների նկատմամբ համաշխարհային պահանջարկը մեծացել է։ Վերջին 1.5 ամսվա ընթացքում Մոսկվայի բորսայի ինդեքսը աճել է, դրան զուգահեռ ռուսական ռուբլին արժևորվել է նաև ԱՄՆ–ում։
«Դրական որոշակի զարգացումներ տեսնելով` միջազգային ինվեստորները ենթադրել են, որ կա դրական դինամիկա և շտապել են այսօր վերցնել ռուսական ֆինանսական ակտիվները ցածր գներով` ակնկալելով, որ դրանք բարձրանալու են։ Իսկ բարձրանալու են, քանի որ չի բացառվում, որ Թրամփի վարչակազմը սանկցիաները որոշակի մեղմացնի, չի բացառվում, որ ԱՄՆ–ն այլևս չաջակցի Եվրոպային հակառուսական քայլերում, հնարավոր է, որ ՌԴ վերադառնան այն ընկերությունները, որոնք 2022-ից հետո լքել են ռուսական շուկան և հիմա ձգտում են այդ շուկան հետ վերցնել»,– պարզաբանում է Արամյանը։
Այդուհանդերձ այս ամենը, ըստ Արամյանի, դեռևս դրական սպասումներ են, բայց ոչ իրական քայլեր։ Իրական քայլերը կլինեն այն ժամանակ, երբ, օրինակ, ՌԴ կվերադառնան եվրոպական կամ ամերիկյան առաջին ընկերությունները։ Այս դեպքում Մոսկվայի բորսայի ինդեքսը կշարունակի կայուն աճել` դրական ազդելով նաև ռուբլու փոխարժեքի շարունակական ամրացման վրա։
Թե իրականում դեպի ուր կզարգանա ռուսական արժույթի փոխարժեքը թե՛ աշխարհում, և թե՛ հատկապես հայաստանյան արտարժույթի շուկայում, Վարդան Արամյանը դժվարացավ կանխատեսում անել` կատակելով, թե եթե կարողանար նման կանխատեսում անել, միլիարդատեր կլիներ։
Իրականում, մասնագետի խոսքով, փոխարժեքի վրա 3 հիմնական գործոններ են ազդում. տվյալ երկրի արտադրողականությունն ու մրցունակությունը առևտրային գործընկերերի նկատմամբ, արտաքին առևտրի պայմանները և կապիտալ հոսքերը։
«Արդյոք Ռուսաստանի արտադրողականությունն ավելի արագ է աճում, քան մնացած առևտրային գործընկերներինը։ Դժվար է ասել, որ շատ մեծ պոտենցիալ առաջընթաց կա, որովհետև ինվեստիցիաները դեպի Ռուսաստան կրճատվել են, և տևական ժամանակ է պետք սեփական գիտական ներուժով առաջարկն առաջ մղելու համար։ Ֆինանսական հոսքերի տեսանկյունից ևս մեծ ակնկալիքներ չկան` հաշվի առնելով սանկցիոն իրավիճակը։ Եվ երրորդը` արտահանման և ներմուծման գները (նկատի ունենալով, որ ՌԴ–ն նավթ և գազ արտահանող երկիր է) պետք է համադրել ներմուծվող ապրանքների գների հետ։ Այս ամենի արդյունքում կարող ենք ասել, որ եթե աշխարհաքաղաքական համատեքստում մեծ փոփոխություններ չլինեն, ռուսական փոխարժեքն ավելի շատ պետք է արժեզրկման ուղղությամբ գնար, քան արժևորման»,– նշում է ՀՀ ֆինանսների նախկին նախարարը։
Արամյանի խոսքով` վերը նշված քաղաքական երկխոսությունը շարունակվելու ու որոշակի արդյունքներ գրանցվելու դեպքում դեպի ՌԴ կգնան կապիտալ և ֆինանսական հոսքեր, որոնք երկարաժամկետ հատվածում կհանգեցնեն նաև արտադրողականության աճին։
Նշենք, որ մարտի 20-ին ՀՀ ԿԲ–ի կողմից սահմանված փոխարժեքները հետևյալն են. ԱՄՆ դոլարի փոխարժեքը նախորդ օրվա համեմատ աճել է 0.69 դրամով և կազմել 392.26 դրամ, ռուսական ռուբլու փոխարժեքը նվազել է 0.06 դրամով և կազմել 4.64 դրամ, եվրոյի փոխարժեքը նվազել է 1.32 դրամով և կազմել 425.45 դրամ:
Համեմատության համար նշենք, որ մեկ ամիս առաջ` փետրվարի 20-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի փոխարժեքը 395.31 դրամ էր, ռուսական ռուբլու փոխարժեքը` 4.47 դրամ, եվրոյինը` 412.82։
