«Փաշինյան-Բլինքեն-Ֆոն դեր Լայեն հանդիպումը «պատմական շրջադա՞րձ. էր, թե՞ ձախողում». Լևոն Զուրաբյան
ՀԱԿ փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանը ֆեյսբույքնան իր էջում գրում է․ «2021 թվականի հուլիսի 9-ին Եվրոպական Միությունը հայտարարել էր, որ պատրաստ է առաջիկա հինգ տարվա ընթացքում Հայաստանին տրամադրել €2.6 միլիարդ եվրոյի ($3.1 միլիարդ դոլարի) ծավալի օգնություն:
Ապրիլի 5-ին Փաշինյան-Բլինքեն-ֆոն դեր Լայեն հանդիպման ժամանակ պարզվեց, որ այդ որոշումից երեք տարի անց Եվրոպական Միությունն ու Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները միասին խոստանում են չորս տարվա ընթացքում Հայաստանին տրամադրել €270 միլիոն և $65 միլիոն համապատասխանաբար, այսինքն ընդհանուր` մոտավորապես $360 միլիոնի օգնություն:
Հետեւաբար, ոչ միայն չեն կատարել նախկինում տրված խոստումները, այլ դեռ մի բան էլ խոստման չափը կրճատել են 10 անգամից ավելի:
Հարցը ավելի հետաքրքիր բնույթ է ստանում Փաշինյանի թիմի և նրա «արևմտամետ» սատարողների այն պնդման լույսի ներքո, համաձայն որի 1991 թվականից ի վեր Հայաստանը «սխալ կողմնորոշում» է որդեգրել և այդ պատճառով չի ստացել Արևմուտքի կողմից պատշաճ աջակցություն:
Բան այն է, որ Հայաստանը իննսունականներին, Տեր-Պետրոսյանի կառավարման ընթացքում, ստացել է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներից. 1993-ին` $110 միլիոն, 1994-ին`$191 միլիոն, 1995-ին`$217 միլիոն, 1996-ին` $292 միլիոն, 1997-ին`$166 միլիոն, ինչը, գումարած Եւրոպական Միության կողմից TACIS ծրագրով ստացած օգնությանն, ընդհանուր գումարով գերազանցում է $1 միլարդը:
Իննսունականներին Հայաստանին տրված օգնությունը 2024 թվականին հնչեցված խոստման հետ համեմատելու համար պետք է հաշվի առնել, որ 1993-1997 թվականների ամերիկյան դոլարի հզորությունը հավասար էր այսօրվա 2 ամերիկյան դոլարի: Այսինքն, եթե անգամ ազդարարված խոստումներն իրականանան, Արևմուտքը գալիք չորս տարվա ընթացքում Հայաստանին կտրամադրի իննսունականների էկվիվալենտով` $180 միլիոն դոլարի համարժեք օգնություն:
Ի՞նչ է ստացվում: 1991-ին «սխալ կողմնորոշում» որդեգրած (իրականում` Արևմուտքի և Ռուսաստանի հետ հավասարակշռված քաղաքականություն վարող) Հայաստանը հինգ տարվա ընթացքոում Արևմուտքից ստացել է 5.5 անգամ ավելի մեծ աջակցություն քան այն, ինչ Արեւմուտքը առայժմ դեռ միայն խոստանում է տալ ութ տարվա ընթացքում(2021 թվականից ի վեր): Հիմա սա ձախողու՞մ է մեզ համար, թե՞ աննախապեպ, պատմական շրջադարձ: Կարծում եմ, պատասխանն ակնհայտ է:
Ի դեպ, սա քննադատություն չէ Արևմուտքի նկատմամբ: Արևմուտքն անում է այն, ինչ կարող է և նպատակահարմար է գտնում: Մենք ուղղակի պետք է շատ սթափ գնահատենք Արևմուտքի կարողությունները և պատրաստակամությունը մեզ օգնելու:
Սա քննադատություն է փաշինյանական իշխանության և նրան ինքնամոռաց սատարող «սուտի արևմտամետների» նկատմամբ, որոնք մեր ժողովրդին խաբում են սեփական ձախողումները քողարկելու և բացառապես անձնական օգուտներ քաղելու նպատակով և պայծառ ապագայի ոսկե սարեր խոստանում դեպի Արևմուտք «պատմական շրջադարձի» դեպքում:
Եվ սա միակ ճիշտ քաղաքական մոտեցումն է. մենք և´ ռուսների, և´ Արևմուտքի Հայաստանի հանդեպ արած-չարածների համար պետք է մեղադրենք միայն մեր իշխանությունների վարած քաղաքականությանը, ինչպես դա արվում էր իննսունականերին: Դա միակ ռացիոնալ մոտեցումն է, որն անցյալում հաջողություն էր ապահովում, քանի որ իշխանության համար կեղծ արդարացման որեւէ հնարավորություն չէր թողնում եւ հիմա էլ չպիտի թողնի»:
