Կոռուպցիոն մրցավազք՝ պետական համակարգում

Մինչ իշխանությունները տպավորություն են ստեղծում, թե մտահոգված են երկրում կոռուպցիայի հետ կապված իրավիճակի վատացմամբ և պատրաստ են անհաշտ պայքար մղել նման երևույթների դեմ, պետական հիմնարկներում կոռուպցիոն դրսևորումներով յուրահատուկ մրցավազք է սկսվել. բոլորը մեկ մարդու նման ԱՊՊԱ պայմանագրերը կնքում են իշխանությունների սրտի օլիգարխ Խաչատուր Սուքիասյանին պատկանող «Սիլ Ինշուրանս» ընկերության հետ։ Ու դա անում են մեկ անձից կատարվող գնումների ձևով, որտեղ կոռուպցիոն ռիսկերն ամենաբարձրն են։

Ոչ մեկը չի կարող երաշխավորել, որ նման գնումների դեպքում կոռուպցիա չկա, գնողն ու վաճառողը նախապես չեն պայմանավորվել գների վերաբերյալ։

Մեկ անձից գնումները ռիսկային են հենց դրանով։ Դրա համար բոլոր ժամանակներում խնդիր է եղել հնարավորինս սահմանափակել այդպիսի գնումները։

Ժամանակին մեկ անձից գնումներին դեմ էին արտահայտվում նաև այսօրվա իշխանության ներկայացուցիչները՝ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ։ Սակայն, երբ եկան իշխանության, բոլոր գրված ու չգրված սահմաններն անցան։

Մեկ անձից գնումները դարձրել են մասսայական։

Նույնիսկ այնպիսի գնումներն են մեկ անձից անում, որոնք ոչ մի տրամաբանության մեջ չեն տեղավորվում։ Ու այնպես է ստացվում, որ սովորաբար այդպիսի գնման պայմանագրերը կնքվում են յուրային ընկերությունների հետ։ Այնպես, ինչպես ԱՊՊԱ պայմանագրերի դեպքում։

Ավտոմեքենաների ապահովագրության ոլորտում այսօր գործում են 5-6 ընկերություններ, բայց այնպես է ստացվում, որ պետական հիմնարկները նախընտրում են հենց «Սիլ Ինշուրանսին»։ Սա տարօրինակ է այնքանով, որ ԱՊՊԱ գները հաստատուն են բոլոր ապահովագրական ընկերություններում։ Այսինքն՝ ֆինանսական առումով տարբերություն չկա, թե որ ընկերության հետ կկնքվեն պայմանագրերը, բայց հասկանալի պատճառներով նախընտրում են հենց այն ընկերությանը, որը փոխկապակցված է իշխանության պատգամավորի հետ, ու դա անում են մեկ անձից գնումների միջոցով։

Վերջին շրջանում «Սիլ Ինշուրանսում» իրենց տրանսպորտային միջոցներն ապահովագրել են կառավարության աշխատակազմը, Արդարադատության նախարարությունը, Միջուկային անվտանգության կոմիտեն, Կադաստրի կոմիտեն, Հեռուստատեսության և ռադիոյի հանձնաժողովը և այլն։ Խոսքը միլիոնավոր դրամների ԱՊՊԱ պայմանագրերի մասին է։

Տարօրինակ զուգադիպությամբ, այս ընկերությանն են նախընտրում նաև Ազգային ժողովում։

«Սիլ Ինշուրանսին» առնչվող վերջին ամենաաղմկոտ գործարքը, սակայն, կապված էր Ոստիկանության հետ։

Ոստիկանությունը ևս նախընտրել է իր տրանսպորտային միջոցներն ապահովագրել Խաչատուր Սուքիասյանին պատկանող ապահովագրական ընկերությունում, բավական կլորիկ գումարով՝ շուրջ 40 մլն դրամով կամ գրեթե 100 հազար դոլարով։ Այդքան գումար ոստիկանությունը վճարել է 140 տրանսպորտային միջոց «Կասկո» անելու համար։

Թե ինչո՞ւ հենց «Կասկո», դա էլ այլ հարց է։

Պարզվում է՝ պարեկային ոստիկաններն այնքան վատ են վարում մեքենաները, որ դրանք շատ հաճախ, նաև իրենց մեղքով վթարվում են, ու այդ պատճառով նախընտրել են «Կասկոյով» ապահովագրել և պետության հաշվին բավական մեծ գումար վճարել, ինչ է թե՝ պարեկներն անփույթ են վարվում իրենց վստահված տրանսպորտային միջոցների հետ։

Պայմանագիրն էլ կնքել են հենց իշխանության պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանին պատկանող կամ փոխկապակցված ընկերության հետ։

Երբ այդ մասին հայտնի դարձավ, բավական մեծ աղմուկ բարձրացավ։ Ու որպեսզի ցույց տան, թե աղմուկն ու կասկածներն անհիմն են, իշխանությունները համառորեն պայքարում են կոռուցիոն երևույթների դեմ և ոչ թե տեսախցիկների առաջ ձև են անում, Նիկոլ Փաշինյանը մի իսկական ներկայացում բեմադրեց կառավարության նիստում։

«Անընդհատ տարբեր հրապարակումներ են լինում, որոնք տպավորություն են ստեղծում, թե մենք զուգահեռ իրականություններ ունենք՝ տեսախցիկների առաջ պայքարում ենք կոռուպցիայի դեմ, իսկ տեսախցիկներից այն կողմ զբաղվում ենք այլ գործերով: Ես ուզում եմ այսօր մի հանգամանք քննարկել, որի հետ կապված նախկինում նաև աշխատանքային ռեժիմներով մի քանի անգամ քննարկումներ ունեցել ենք:

Հրապարակումներ կան, թե պետական հիմնարկների ավտոմեքենաների ԱՊՊԱ ոլորտում կոռուպցիոն դրսևորումներ, ռիսկեր կան»,- հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը և որպես օրինակ՝ հիշեցրեց Ոստիկանության հետ կապված սկանդալային հրապարակումներն այն մասին, թե իշխանության մարդու հետ փոխկապակցված մարդու է տրվել ավտոմեքենաների ապահովագրությունը:

Ի պատասխան այս հարցադրման՝ Ներքին գործերի նախարարը, մի կերպ բառերն իրար կապելով, հատուկ այս ներկայացման համար նախապես պատրաստված մի սրտաճմլիկ տեքստ կարդաց։ Իբր ոստիկանության կողմից պաշտոնական հարցումներ են կատարվել ապահովագրական ընկերություններին, և ստացված պատասխանների համաձայն, ամենամատչելի առաջարկը ներկայացրել է «Սիլ ինշուրանսը»:

«Մասնավորապես, ԿԱՍԿՈ ապահովագրության համար «Նաիրի ինշուրանսը» ներկայացրել է ավտոմեքենաների արժեքի 2,8 տոկոսը, «Արմենիա ինշուրանսը»՝ 5,5 տոկոսը, «Սիլ ինշուրանսը»՝ 1,7 տոկոսը, «Ինգո Արմենիան»՝ «Շկոդա» մեքենաների համար՝ 7 տոկոսը, «Տոյոտա» ավտոմեքենաների համար՝ 2,4 տոկոսը, «ՌԵՍՈ» ընկերությունը՝ 3,2 տոկոսը, «Ռոսգոսստրախը»՝ 2,5 տոկոսը: Ապահովագրության համար «Սիլ ինշուրանս» ընկերությունը 2,5 մլն դրամով ավելի ցածր գին է առաջարկել, քան մյուս ընկերությունները: Այդ պատճառով իրենց հետ ենք կնքել պայմանագիրը»,– փորձեց չարախոսողների բերանը փակել ՆԳ նախարարը։

Թվում է, թե ամեն ինչ տեղն ընկավ. պայմանագիր են կնքել ամենացածր գինն առաջարկած ընկերության հետ։ Սակայն բաց մնաց այն հարցը, թե ինչպես է ձևավորվել այդ ամենացածր գինը։

Ինչպես ասում են, սատանան հենց դրա մեջ է։

Մեկ անձից գնումների դեպքում հարցում են անում դաշտում գործող ընկերություններին՝ գնառաջարկներ ստանալու համար։ Երբ հայտնի են մյուս ընկերությունների գնառաջարկները, դժվար չէ համաձայնության գալ յուրային ընկերության հետ և այնպես անել, որ նրա գնառաջարկը դառնա լավագույնն ու հաղթողը։ Մեկ անձից գնումների կոռուպցիոն ռիսկը հենց սրանում է։

Այս դեպքում, իհարկե, մեկ այլ ոչ պակաս կարևոր հարց էլ է առաջանում. ինչպե՞ս է ստացվել, որ հաստատուն ապահովագրավճարի դաշտում գործող ընկերությունները երբեմն մեծ տարբերությամբ գնային առաջարկներ են արել։ Իսկ գուցե այստեղ նաև դեմպինգային երևույթնե՞ր կան։

ՀԱԿՈԲ ՔՈՉԱՐՅԱՆ