«Հայաստանը չի կարող չեզոքություն պահպանել, աշխարհը կիսվել է․ երկաթե վարագույրի կա՛մ այս, կա՛մ այն կողմում ես». Գելա Վասաձե
Արցախյան 44-օրյա պատերազմից գրեթե մեկուկես տարի անց Ուկրաինայում Ռուսաստանի հատուկ ռազմական գործողությունը լրջագույն մարտահրավերներ է ստեղծել ոչ միայն ողջ աշխարհի, այլև Հայաստանի արտաքին քաղաքականության և դիվանագիտության համար:
Ռուսաստանը, լինելով Հայաստանի ռազմավարական դաշնակիցը, ՀՀ-ի հետ ԵԱՏՄ, ՀԱՊԿ, ԱՊՀ անդամ, Հայաստանում ունենալով ռուսական 102-րդ ռազմաբազա, պատերազմի հետևանքով Արցախում՝ ռուսական խաղաղապահ կոնտինգենտ, հայտնվել է արևմտյան ամենաաննախադեպ պատժամիջոցների փաթեթի թիրախում, Ռուսաստանը փաստացի կտրվում է քաղաքակիրթ աշխարհից:
Աշխարհը փաստացի հայտնվել է Հայաստանում շատ չարչրկված «սևի ու սպիտակի» տիրույթում, երբ յուրաքանչյուր երկիր ընտրում է, թե որ բևեռում է:
Ըստ մի շարք փորձագետների՝ Հայաստանը, լինելով ՌԴ-ից կախված երկիր, այնուամենայնիվ, ելնելով իր ազգային անվտանգային շահերից, պետք է կարողանա չեզոքություն պահպանել:
Նշենք, որ այս իրադարձությունների ֆոնին օրերս Պուտինը հեռախոսազրույցներ ունեցավ թե՛ Նիկոլ Փաշինյանի, թե՛ Իլհամ Ալիևի հետ, ում հետ պատերազմին ընդառաջ դաշնակցային գործընկերության հռչակագիր ստորագրեց՝ Ադրբեջանին փորձելով ավելի սերտ հարաբերություններով կապել Ռուսաստանին:
Փետրվարի 25-ից սկսված պատերազմից հետո արդեն երկու միջազգային քվեարկություն է տեղի ունեցել, որոնցից մեկով Հայաստանն աջակցել է Ռուսաստանին, մյուսով՝ ձեռնպահ քվեարկել:
Փետրվարի 25-ին ԵԽ կանոնադրությանը համապատասխան՝ Նախարարների կոմիտեն որոշում էր կայացրել կասեցնել Նախարարների կոմիտեում և Խորհրդարանական վեհաժողովում ՌԴ ներկայացված լինելու իրավունքը: DW-ի փոխանցմամբ, Եվրախորհրդին Ռուսաստանի ներկայացվածության կասեցման օգտին քվեարկել էր 42 պետություն, երկու երկիր՝ Հայաստանն ու Ռուսաստանը, դեմ էին եղել:
Այսօր հայտնի դարձավ, որ ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհուրդը հանդես է եկել Ժնևում 49-րդ նստաշրջանում Ուկրաինայում տիրող իրավիճակի հրատապ քննարկում անցկացնելու օգտին։ ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհրդի թվիթերյան գրառման մեջ նշվում է, որ խորհրդի 47 անդամներից կողմ են քվեարկել 29-ը, 5-ը՝ դեմ, 13-ը՝ ձեռնպահ։ Դեմ են քվեարկել Ռուսաստանը, Չինաստանը, Վենեսուելան, Կուբան և Էրիթրեան։ Հայաստանը, որը ևս Մարդու իրավունքների խորհրդի անդամ է, ձեռնպահ է քվեարկել, ինչպես Ուզբեկստանը, Ղազախստանը, Հնդկաստանը: Նախապես 49-րդ նստաշրջանի օրակարգում չընդգրկված այդ հարցը քննարկելու նախաձեռնությամբ հանդես էր եկել Կիևը։ Ակնկալվում է, որ հարցի քննարկումը կկայանա այս շաբաթվա ընթացքում։ Սակայն լարվածությանը զուգահեռ՝ առճակատվող գեոպոլիտիկ ուժերի բևեռացումը խորանալու է՝ իր հետ ծանր խնդիրների առջև կանգնեցնելով Հայաստանը:
168.am-ի հետ զրույցում վրացի Վրաստանի Ռազմավարական վերլուծության կենտրոնի առաջատար վերլուծաբան, քաղաքագետ Գելա Վասաձեն ասաց, որ Հայաստանը Ռուսաստանի Դաշնության դաշնակիցն է, Ռուսաստանի ղեկավարած կառույցների անդամ, ու հասկանալի է, որ ՀՀ ղեկավարությունը պետք է փորձի առավելագույնն անել, որպեսզի շատ չներքաշվի այս ամենում:
«Հույսն այստեղ ՀՀ հասարակությունն է, որը կասի իր կտրուկ և կոշտ «ոչ»-ը տեղի ունեցողին, ներկայումս քաղաքացիական հասարակությունը պետք է ակտիվ լինի: Հայաստանի համար միակ հնարավորությունը, որպեսզի այս պատերազմում չպարտվի Ռուսաստանի հետ միասին, քաղհասարակության ակտիվությունն է՝ ի աջակցություն Ուկրաինայի: Սա ամենակարևորն է:
Այսօր չեզոք որոշումների հնարավորություն չկա, այսօր աշխարհը կիսվել է բարոյական և անբարոյական մարդկանց միջև: Հայաստանը կարող է բարոյական դիտարկվել միայն քաղհասարակության ակտիվությամբ: Իհարկե, Արևմուտքն իրերը ընկալելու է հենց այնպես, ինչպես կա: Իսկ որքան շատ ակցիաներ լինեն, հումանիտար աջակցության հավաքագրում, որքան շատ խոսվի, այնքան լավ Հայաստանի համար»,- ասաց Վասաձեն:
Նա նշեց, որ Արևմուտքը հասկանում է, թե ինչ իրավիճակում է Հայաստանը, ամեն ինչ է հասկանում արդեն 30 տարի:
«Բայց այսօր վերաբաժանում է տեղի ունեցել, երկաթե վարագույրի կա՛մ այս, կա՛մ այն կողմում ես: Մենք տեսանք վրացական ղեկավարության փորձը, որ չեն միանա պատժամիջոցներին, արդյունքում նրանց շատ լավ բացատրեցին ու շարունակում են բացատրել, որ դա հնարավոր չէ՝ Դուք կա՛մ այն, կա՛մ այս կողմում եք: Չգիտեմ՝ կմիանա՞ Վրաստանի ղեկավարությունը պատժամիջոցներին, թե՞ ոչ, շատ հնարավոր է…
Ներկայումս Ուկրաինայի խաղաղ քաղաքները և խաղաղ բնակչությունը ռմբակոծվում են, Կիևը կռմբակոծվի՞ այնպես, ինչպես Խարկովը, թե՞ ոչ: Հարցն այն է, որ աշխարհը կիսվել է, և սա ոչ թե պարզապես պատերազմ է, այլ ազատ մարդկանց դեմ պատերազմ է ոչ ազատ մարդկանց կողմից, և դա քաղաքացիություն չի պահանջում, դա կախված է քաղաքացիական դիրքորոշումից»,- նման տեսակետ հայտնեց Վասաձեն:
Նա Երրորդ համաշխարհային պատերազմը քիչ հավանական է համարում, միջուկային զենքի կիրառումը՝ ևս, քանի որ դա կկանխեն նրանք, ովքեր երեխաներ ունեն:
«Ինչ վերաբերում է շանտաժին, երկաթե վարագույրին, որը կարող է հիմա իջնել, դա ոչ միայն իրատեսական, այլև անխուսափելի սցենար է: Պարզապես կարևոր է հասկանալ, թե երկաթե վարագույրի ո՞ր կողմում կհայտնվենք մենք բոլորս»,- ասաց Վասաձեն:
Վրացի վերլուծաբանը վստահ է՝ Ուկրաինան կդիմակայի ռուսական հատուկ ռազմաօպերացիային:
«Պուտինը կարծում էր, որ իրեն կհանձնվի 250 հազարանոց բանակը, պարզվեց, որ նա պատերազմում է Ուկրաինայի ժողովրդի դեմ: Հնարավոր չէ հաղթել մարդկանց, ովքեր զենք են վերցրել և իրենց տունն են պաշտպանում: Նրանք կարող են զբաղեցնել ինչ-որ քաղաքներ, տարածքների հատվածներ, բայց չեմ կարծում՝ հաղթեն: Նրանք կարծում էին, որ ուկրաինացիներն իրենց ծաղիկներով են դիմավորելու, բանակը հանձնվելու է, բայց դա տեղի չի ունենում»,- ասաց Վասաձեն:
