Մարս՝ 45 օրում․ ի՞նչ են մտածել գիտնականները
Այժմ դա տևում է մոտ յոթ ամիս։
Մոնրեալի (Կանադա) ՄաքԳիլ համալսարանի գիտնականները մշակել են նոր միջոց Մարս տիեզերական սարքեր տեղափոխելու համար՝ օգտագործելով լազերային-ջերմային շարժիչը՝ տիեզերանավերը Մարս հասցնելու նոր միջոց: Լազերային-ջերմային շարժիչ համակարգը կկարողանա տիեզերանավը արագացնել մինչև 17 կմվ արագություն։ Արդյունքում այն Լուսին կհասնի մոտ ութ ժամում, Մարս՝ մեկուկես ամսից։
Կանադացի գիտնականներն առաջարկել են Երկրի վրա տեղադրել 10 մ տրամագծով ինֆրակարմիր լազերների զանգված, որոնց հզորությունը կկազմի 100 ՄՎտ, ինչը համեմատելի է 80 հազար ամերիկյան տնային տնտեսությունների սպառման հետ:
Հաստատությունը կաշխատի տիեզերանավի հետ միասին, որն արձակված է էլիպսաձև մերձերկրային ուղեծիր: Նավի վրա կտեղադրվի ռեֆլեկտոր, որը լազերային ճառագայթը Երկրից կուղղորդի ջրածնային պլազմայով ջեռուցման խցիկ։ Երբ նրա ջերմաստիճանը հասնի իր գագաթնակետին, պլազման դուրս կթափվի, որպեսզի տիեզերանավը կարողանա արագանալ մինչև 17 կմվ: Մարսի ուղեծրի մոտ այն կպահպանի մոտ 16 կմ/վ արագություն։
Հետազոտության առաջատար հեղինակը նշել է.
«Լազերային-ջերմային ձգումը թույլ կտա արագ ուղարկել 1 տոննա կշռող և վոլեյբոլի դաշտի չափ բեռ»։
Խնդիրն այն է, որ գիտնականները դեռևս չեն գտել տիեզերանավը դանդաղեցնելու արդյունավետ միջոցներ։ Օրինակ, այն չի կարողանա հրթիռը և դրա քիմիական վառելիքը տանել, որպեսզի արձակի այն, և այդպիսով դանդաղի հետընթացի պատճառով։ Իսկ Մարսի վրա դեռ հնարավոր չէ կառուցել նմանատիպ լազերային ինստալացիա՝ հակադարձ մղում ապահովելու համար:
Հետազոտողները կարծում են, որ այս դեպքում ամենահեռանկարային տարբերակը աերոկրաֆիան է։ Բայց նման աերոդինամիկ արգելակումը մարսյան մթնոլորտում որոշակի ռիսկեր է պարունակում։ Առաջին հերթին սարքը կրիտիկական բեռներ կզգա: Բացի այդ, մթնոլորտում շփումը կարող է հանգեցնել հրդեհի:
Հետազոտողները կարծում են, որ լազերային-ջերմային կատապուլտ կարելի է կառուցել Մարս մարդկանց առաջին թռիչքներից մոտ տասը տարի անց՝ մինչև 2040 թվականը: Մինչ այդ, հավանաբար, ուղեծրի մոտ գտնվող նավը դանդաղեցնելու անվտանգ միջոց կգտնվի։
TGO (Trace Gas Orbiter) տիեզերանավը ներկայումս պտտվում է Մարսի շուրջը։ Այն արձակվել է 2016 թվականի մարտի 14-ին, իսկ հոկտեմբերի 19-ին մտել է արհեստական մարսյան արբանյակի ուղեծիր։ Իսկ Perseverance ռովերը ճանապարհ ընկավ 2020 թվականի հուլիսի 30-ին և վայրէջք կատարեց 2021 թվականի փետրվարի 19-ին
Սիրարփի Աղաբաբյան
