Տարին աճով փակվեց
ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայությունը երեկ հրապարակել է 2015 թվականի նախնական մակրոտնտեսական ցուցանիշները։ ՀՆԱ-ի աճը, իհարկե, դեռ չի հրապարակվել, սակայն պաշտոնական վիճակագրությունը ներկայացրել է տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը (ՏԱՑ), որի հիման վրա կարելի է մոտավոր պատկերացում կազմել նաև տնտեսական աճի ցուցանիշի մասին։
Այսպես, ըստ ԱՎԾ-ի՝ 2015 թվականին Հայաստանի տնտեսական ակտիվությունը 2014 թվականի համեմատ՝ 3.1%-ով աճել է։
Ուշագրավն այն է, որ ՏԱՑ-ի տեմպն աճել է։ Հունվար-նոյեմբերին այն 2.9% էր, իսկ տարվա կտրվածքով, ինչպես տեսնում եք, 0.2 տոկոսային կետով ավելացել է։
Արդյունաբերական արտադրանքի ծավալը հաշվետու ժամանակահատվածում աճել է 5.2%-ով և կազմել 1 տրիլիոն 327 միլիարդ դրամ։ Գյուղատնտեսությունը տարին փակել է 11.7% երկնիշ աճով, գյուղոլորտի արտադրանքի ծավալը 2015-ին գերազանցել է 1 տրիլիոն դրամը։ Ծառայությունների ոլորտի աճը կազմել է 2.7%, ծավալը՝ 1 տրիլիոն 188.9 մլրդ դրամ։
Տարվա կտրվածքով աճ է գրանցել նաև շինարարության ոլորտը։ Մասնավորապես, 2015թ. ընթացքում իրականացված շինարարության ծավալը կազմել է 457.2 մլրդ դրամ, ինչը 0.3%-ով ավելի է 2014 թվականի ցուցանիշից։
0.3%-ը տպավորիչ աճ համարել չի կարելի, սակայն հաշվի առնելով, որ այս ոլորտը 2009 թվականից ի վեր շարունակական անկում էր գրանցում, վատ ցուցանիշ չէ։
Ավելին ասենք, շինարարության ոլորտն անկում էր գրանցում ոչ միայն 2009-2014թթ., այլև 2015 թվականի գրեթե ամբողջ ընթացքում։
Ահա այստեղ է, որ թվերը բավականին հետաքրքրանում են։
Տեսեք, 2015 թվականի հունվար-նոյեմբերին շինարարության ծավալը 352.6 մլրդ դրամ էր, ինչը 3.1%-ով պակաս էր 2014-ի նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշից։ Իսկ արդեն հունվար-դեկտեմբերին ծավալը դառնում է 457.2 մլրդ դրամ։ Այսինքն, 1 ամսում՝ միայն դեկտեմբերի ընթացքում, ՀՀ-ում կատարվում է ավելի քան 104 մլրդ դրամի շինարարություն (նախորդ 11 ամիսների կտրվածքով ամսական միջին ծավալը 32 մլրդ է)։
Դեկտեմբերն էլ շինարարության սեզոնային պիկ դժվար է համարել։
Ինչպե՞ս է սա հնարավոր դարձել։ Որպեսզի դավադրությունների տեսությանը չտրվենք՝ միանգամից նշենք, որ Ազգային վիճակագրական ծառայությունը շինարարության ցուցանիշի հետ կապված պարզաբանում է ներկայացրել։ «Ցուցանիշների ճշգրտումները պայմանավորված են որոշ խոշոր շինարարական ծրագրերի (առողջապահական, մարզամշակութային և այլն) վերաբերյալ ռեսպոնդենտների կողմից կատարված տարեկան վերջնահաշվարկներով»,- նշվում է ԱՎԾ տեղեկանքում: Թե կոնկրետ ինչ խոշոր ծրագրերի մասին է խոսքը, առայժմ հայտնի չէ։ Շինարարության ոլորտի հունվար-դեկտեմբերի մանրամասն տվյալները, թե ով որքան շինարարություն է իրականացրել (պետություն, բնակչություն, կազմակերպություններ և այլն), առայժմ չեն հրապարակվել։
Սակայն մի բան հստակ է՝ հենց այս ճշգրտման շնորհիվ է շինարարության անկումային ցուցանիշը վերածվել աճի, իսկ տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն էլ դրա շնորհիվ 0.2 տոկոսային կետով բարելավվել է։
Սա, ի դեպ, միակ ճշգրտումը չէ։ ԱՎԾ-ն վերանայել է նաև արտաքին առևտրի, մասնավորապես՝ ներմուծման տվյալները։ «2015 թ. ցուցանիշների ճշգրտումները պայմանավորված են ՀՀ սահմանին գազի գնի փոփոխությամբ, ինչի վերաբերյալ վերանայված տվյալները ռեսպոնդենտի կողմից տրամադրվել են 2016թ. հունվարին»,- նշվում է զեկույցում։
Չնայած այս ճշգրտմանը՝ արտաքին առևտրի 2015թ. տարեկան ցուցանիշները հունվար-նոյեմբերի համեմատ լուրջ փոփոխություններ չեն կրել։
ՀՀ արտաքին առևտրաշրջանառության ծավալը 2015 թվականի հունվար-դեկտեմբերին կազմել է 4 մլրդ 740.9 մլն ԱՄՆ դոլար։ 2014 թվականի համեմատ արտաքին առևտրի ծավալը կրճատվել է 20.6%-ով։ Այդ թվում՝ արտահանումը նվազել է 3.9%-ով և կազմել 1 մլրդ 486.9 մլն դոլար, իսկ ներմուծման անկման տեմպն ավելի բարձր է՝ 26.5% (ծավալը՝ 3 մլրդ 254 մլն դոլար)։
Արտաքին առևտրի բացասական հաշվեկշիռը 2015 թվականին տարեկան կտրվածքով կազմել է 1 մլրդ 767.1 մլն դոլար։
Հիշեցնենք, որ 2014 թվականին ՀՀ արտաքին առևտրի բացասական հաշվեկշիռը կազմել էր 2 մլրդ 882.3 մլն դոլար։ Այսինքն, բացասական սալդոն կրճատվել է ավելի քան 1.1 մլրդ դոլարով:
Եվ վերջապես, Ազգային վիճակագրական ծառայությունը ՀՀ բնակչությանն ուրախացրել է նաև գների և աշխատավարձերի վերաբերյալ ցուցանիշներով։
Այսպես, 2015 թվականին սպառողական ապրանքների միջին գնաճը կազմել է 3.7%, իսկ միջին ամսական աշխատավարձը նույն ընթացքում աճել է 7.7%-ով և կազմել 184.441 դրամ։
12 ամսվա կտրվածքով՝ 2015թ. դեկտեմբերը 2014-ի դեկտեմբերի համեմատ, միջին ամսական անվանական աշխատավարձն աճել է 1.9%-ով և կազմել 220 հազար դրամ (աճի թույլ տեմպը պայմանավորված է 2014 թվականի դեկտեմբերի բազային բարձր ցուցանիշով)։ Իսկ գները 12-ամսվա կտրվածքով նվազել են 0.1 տոկոսով։
Կարճ ասած, ԱՎԾ-ն 2015 թվականի համար բնակչության գնողունակության աճ է մեզ հրամցնում՝ թե՛ միջինացված, թե՛ 12 ամսվա կտրվածքով։
Առաջիկայում մենք առավել մանրամասն կանդրադառնանք 2015 թվականի մակրոտնտեսական ցուցանիշներին, երբ հրապարակվեն մանրամասն տվյալներն առանձին ոլորտների համար։
