Գերմանիան կվախենա Հայոց ցեղասպանության համար կասկածի տակ դնել գերմանաթուրքական հարաբերությունները. Ժիրայր Քոչարյան
«Գերմանիան ավանդաբար թուրքամետ քաղաքականություն է վարում` հաշվի չառնելով հայ ընտրազանգվածի ձայները, քանի որ դրանք փոքրամասնություն են կազմում»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Բեռլինի ազատ համալսարանի դասախոս, Գերմանիայում Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հանձնախմբի անդամ Ժիրայր Քոչարյանը` անդրադառնալով ապրիլի 24-ին մեկ ժամ տևողությամբ հրավիրվելիք նիստին, որի ընթացքում պետք է քվեարկության դրվի Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ բանաձևը:
Բունդեստագում քննարկման դրվելիք փաստաթղթի մշակմամբ զբաղվել է Գերմանիայի խորհրդարանի 4 կուսակցությունների պատգամավորներից կազմված հատուկ հանձնաժողովը: Ընդդիմադիր և իշխանամետ կուսակցությունների միջև սկսվել էին բուռն քննարկումներ՝ հատկապես «ցեղասպանություն» բառի օգտագործման հետ կապված: Ընդդիմադիր Ձախակողմյան և Կանաչների կուսակցությունները կողմ են եղել «ցեղասպանություն» եզրույթի օգտագործմանը, սակայն իշխող կուսակցության և նրա դաշնակից կուսակցությունների ներկայացուցիչները դեմ էին արտահայտվել: Վերջերս «Քրիստոնեական միություն» և «Ընկերվար ժողովրդավար» կուսակցությունների համատեղ ջանքերով ներկայացված այս նախագծի վերնագրում կիրառված է եղել «ցեղասպանություն» եզրույթը, սակայն Գերմանիայի արտգործնախարարության և խորհրդարանի կուսակցական խմբերի միջամտությամբ հանվել է միայն վերնագրից:
Սակայն այսօր տեղեկություններ տարածվեցին, որ Գերմանիայի Դաշնության արտաքին գործերի նախարար Ֆրանկ Վալտեր Շտայնմայերը կանգնել է այն պատգամավորների կողքին, ովքեր կողմ են հայերի զանգվածային սպանությունները ցեղասպանություն անվանելուն: Süddeutsche Zeitung-ին տված հարցազրույցում նա ասել է, որ 1915 թ. կատարվածը «կարելի է ընդհանրացնել ցեղասպանություն հասկացության մեջ»: Սակայն Շտայնմայերը նաև շեշտել է, որ ինքը չի կարող անտեսել այն, ինչ կարող է պատահել ապրիլի 24-ից հետո: Ըստ գերմանական մամուլի հրապարակումների՝ հարցի վերջնական քննարկումները պետք է ընթանան նախագահ Գաուկի մոտ:
Քրիստոնեադեմոկրատական և Քրիստոնեասոցիալական միության խորհրդարանական խմբակցության փոխնախագահ Ֆրանց Յոզեֆ Յունգն էլ հայտարարել է, որ իր կուսակցությունը մտադիր է հայերի զանգվածային կոտորածն անվանել ցեղասպանություն` անկախ Անկարայի դիմադրությունից: «Մենք կգտնենք ձևակերպում, որը համապատասխանորեն կնշի ցեղասպանության փաստը, որը տեղի է ունեցել Թուրքիայում 100 տարի առաջ»,- ասել է Յունգը: Նա ընդգծել է, որ «ցեղասպանություն» եզրույթը պետք է առկա լինի այն բանաձևի տեքստում, որը մոտակա օրերին կընդունի Բունդեստագը:
Ժիրայր Քոչարյանը փորձեց պարզաբանել, թե ինչ ակնկալիքներ կարելի է ունենալ քննարկումներից, և որքանով են իրատեսական գերմանացի քաղաքական գործիչների խոստումները «ցեղասպանություն» եզրույթի օգտագործման և Անկարայի կարծիքն անտեսելու վերաբերյալ: Նա նախ՝ փորձեց հստակեցնել Շտայնմայերի դիտարկումները՝ ասելով, որ Գերմանիայի ԱԳ նախարարը դեմ է Հայոց ցեղասպանությունը «ցեղասպանություն» եզրույթով բնութագրելուն, քանի որ նույն Շտայնմայերը պնդում է, որ եթե եզրը գործածեն, դրանից հետո խնդիրներ կունենան Թուրքիայի հետ:
«Չմոռանանք, որ Գերմանիան և Թուրքիան դեռ Առաջին համաշխարհային պատերազմից առաջ բարեկամներ են եղել, միշտ գերմանական զինվորական հանձնաժողով է եղել Օսմանյան կայսրությունում:
Մենք անհամբեր սպասում ենք ապրիլի 23-ին, տեսնենք` Բեռլինի ամենամեծ եկեղեցում պետք է պատարագ մատուցվի և Գերմանիայի նախագահ Յոահիմ Գաուկը ներկա լինի: Շատերն ասում են, որ նա «ցեղասպանություն» բառը կգործածի, քանի որ Դեմոկրատական Գերմանիայի քաղաքացի է եղել, իսկ նախկինում` հոգևորական: Եթե ինքն այդպիսի արտահայտություն անի, մենք շատ կուրախանանք, բայց սա կդառնա Գերմանիայի կառավարության կարծիքին հակառակ մի բան: Երկու շաբաթ առաջ «Կոնրադ Ադենաուեր» հիմնադրամի սրահում մի գրքի շնորհանդեսի եմ մասնակցել, և Էրիկ Շտայնբախի հետ եմ խոսել, ով ասաց, թե չի կարծում, որ ընդունեն: Նա նշեց, որ հստակ չէ նաև, թե Գերմանիան կունենա՞ ներկայացուցիչներ Թուրքիայում և Հայաստանում, թե՞ ոչ:
Որքան գիտեմ, ներկայիս կառավարությունը կազմված է Քրիստոնեադեմոկրատական և Քրիստոնեասոցիալական խմբակցություններից և իրենց կոալիցիոն բարեկամ՝ Ազատ դեմոկրատներ կուսակցությունից: Այս երեք կուսակցությունները դեմ են, կողմ են Ձախերը և Կանաչները»,- պարզաբանեց Ժիրայր Քոչարյանը` շարունակելով, որ, երբ Կանաչներն Ազատ դեմոկրատների հետ կառավարում էին երկիրը Մերկելից առաջ, դեմ էին, ուստի նրանց ներկայիս կեցվածքը որոշակի անվստահություն է բարձրացնում:
«Արդյո՞ք Կանաչների ներկայիս կողմ լինելը և Ձախերի կողմ լինելը նրա համար է, որ իրենք ընդդիմադիր են, թե՞ նրա համար, որ այդպես ուզում են: Հայերը փոքրամասնությունների թվում մեծամասնություն չեն, որ կշիռ ունենա հայերի քվեն, հետևաբար՝ նաև հայերի դիրքորոշումը: Ուստի չեմ ուզում լավատես լինել, այլ իրատես»,- ասաց Ժիրայր Քոչարյանը:
